Đề nghị giải trình việc phải cung cấp thông tin ADN, nhóm máu

Sáng 28/8, Hội nghị Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 4 cho ý kiến về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau về dự án Luật Căn cước công dân (sửa đổi).

Không thu thập ADN trực tiếp từ người dân

Về thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và thông tin trong Cơ sở dữ liệu căn cước, có ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị làm rõ chi phí, trách nhiệm cung cấp thông tin nhóm máu, giọng nói, ADN.

Bên cạnh đó, có ý kiến băn khoăn về cơ sở để thực hiện và tính bảo mật đối với thông tin và đề nghị nêu rõ sự cần thiết của những thông tin được bổ sung cập nhật theo chính sách mới.

Giải trình nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Lê Tấn Tới cho biết thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư được quy định Điều 10 dự thảo Luật Chính phủ trình.

Quy định này nêu rõ chỉ cập nhật các thông tin trong thực tế quản lý đã rõ, được sử dụng thường xuyên để phục vụ công tác quản lý Nhà nước về an ninh, trật tự, phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết thủ tục hành chính, trực tiếp phục vụ cho việc ứng dụng tiện ích của thẻ căn cước, căn cước điện tử…

Trong các trường thông tin quy định tại Điều này, ông Tới cho biết có 4 trường thông tin để tạo lập số định danh cá nhân, phục vụ công tác quản lý dân cư.

Các trường thông tin còn lại nhằm phục vụ công tác quản lý nhà nước, bảo đảm quyền lợi của công dân, thuộc 4 nhóm thông tin.

Một là Các thông tin về hộ tịch và cư trú, nhằm xác định thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính, xác định địa vị pháp lý của người dân…

Hai là thông tin về nhóm máu, nhằm phục vụ công tác cấp cứu, xây dựng nguồn máu dự phòng trong khám, chữa bệnh…

Ba là thông tin về số điện thoại, địa chỉ thư điện tử, để phục vụ liên lạc giữa cơ quan nhà nước với người dân và thực hiện xác thực khi tạo lập, sử dụng căn cước điện tử hoặc thực hiện giao dịch với cơ quan Nhà nước…

Bốn là nhóm thông tin khác theo quy định của Chính phủ, để dự phòng, bảo đảm thích ứng với công tác chuyển đổi số trong từng thời kỳ, bảo đảm tính khả thi khi triển khai thực hiện.

"Việc thu thập, cập nhật thông tin về ADN, giọng nói chỉ áp dụng với những người có tiền án, tiền sự, thông qua hoạt động tố tụng hoặc hoạt động xử lý vi phạm hành chính, không thu thập trực tiếp từ người dân", Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh nhấn mạnh.

Còn các trường thông tin khác, theo ông Tới, là những thông tin không bắt buộc, được thu thập qua quá trình tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính nhằm phục vụ chính lợi ích của người dân.

Để thực hiện tốt hơn công tác bảo mật cơ sở dữ liệu, người đứng đầu cơ quan thẩm tra khẳng định dự thảo luật đã chỉnh lý, quy định rõ: "Hệ thống cơ sở hạ tầng, hệ thống thông tin về Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư được Nhà nước bảo vệ theo quy định của pháp luật về bảo vệ công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia, pháp luật về an ninh mạng và pháp luật về an toàn thông tin mạng".

Thay đổi nhiều thông tin trên thẻ căn cước

Về thông tin trên thẻ căn cước, một số ý kiến đề nghị rà soát, đánh giá thêm việc thay đổi thông tin thể hiện trên thẻ căn cước; chỉ nên thể hiện những thông tin mang tính chất ổn định, giúp nhận diện lai lịch của một con người.

Một số ý kiến đề nghị cân nhắc thông tin về cơ quan cấp thẻ căn cước, hình dạng, kích thước, màu sắc, ngôn ngữ… của thẻ căn cước bảo đảm phù hợp; đề nghị không nên sử dụng QR code, chỉ nên dùng chip điện tử trên thẻ căn cước.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Lê Tấn Tới khẳng định việc thay đổi thông tin thể hiện trên thẻ căn cước đã được đánh giá cụ thể trong quá trình xây dựng luật, tương thích với các quy định của pháp luật có liên quan.

Theo đó, dự thảo luật bỏ vân tay trên bề mặt thẻ (được lưu trữ trong bộ phận lưu trữ) để bảo đảm tính bảo mật trong quá trình sử dụng thẻ; bỏ thông tin "quê quán", sửa đổi "số thẻ căn cước công dân" thành "số định danh cá nhân", "căn cước công dân" thành "thẻ căn cước", "nơi thường trú" thành "nơi cư trú", bổ sung "nơi đăng ký khai sinh"…

Điều này, theo cơ quan thẩm tra, nhằm tạo thuận lợi hơn cho người dân trong quá trình sử dụng thẻ căn cước và bảo đảm tính riêng tư của người dân.

"Các thông tin căn cước của người dân cơ bản sẽ được lưu trữ, khai thác, sử dụng thông qua chip điện tử trên thẻ căn cước", ông Tới nói.

Còn việc tích hợp cả QR code và chip điện tử trên thẻ căn cước, ông Tới nhấn mạnh nhằm "tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan, tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng thông tin công dân khi thực hiện các thủ tục hành chính, giao dịch dân sự".

Góp ý về nội dung này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục Tạ Văn Hạ đề nghị làm rõ hơn thông tin về "nơi tạm trú", "nơi thường trú", "nơi ở", "quê quán" trên thẻ căn cước công dân, để quy định phù hợp với thực tiễn.

Nhấn mạnh về vấn đề bảo mật, ông Hạ lưu ý vấn đề đời tư là bất khả xâm phạm. Vì vậy, theo ông, quy định những thông tin, điều khoản trong dự thảo luật phải phù hợp với yêu cầu quản lý, đảm bảo đời tư, quyền con người, quyền công dân.