Đài sen Thư Bác - Bức thư quý Bác Hồ gửi thiếu nhi Sa Pa

Theo tài liệu lịch sử cách mạng tỉnh Lào Cai, ngày 19/11/1946, mặc dù bận trăm công ngàn việc trong những ngày đất nước đang nước sôi lửa bỏng, nhưng sau khi nhận được thư do thiếu nhi vùng cao Sa Pa kính gửi, Bác Hồ đã viết thư trả lời thiếu nhi Sa Pa (khi đó thư ghi Xã Ba) với nội dung như sau:

"Các cháu yêu quý,

Bác đã nhận được thư và hai cái gậy roi. Cảm ơn các cháu.

Bác tuy ở xa nhưng lòng Bác nhớ đến các cháu luôn luôn.

Bác khuyên các cháu giữ gìn kỷ luật và ra sức học hành.

Cháu nào chưa biết chữ Quốc ngữ, phải học cho biết.

Cháu nào biết rồi, thì gắng giúp anh chị em học cho biết

Làm sao cho đồng bào Xã Ba (Sa Pa) ai cũng biết chữ quốc ngữ, thì Bác vui lòng và khen các cháu ngoan.

Bác thay mặt anh chị em nhi đồng Hà Nội gửi lời thân ái thăm các cháu.

Hà Nội ngày 19/11/1946

Bác Hồ".

Bức thư quý này của Bác sau này được khắc trang trọng trên phiến đá xanh lớn mang tên công trình kiến trúc Đài sen Thư Bác, đặt tại vị trí đẹp nhất trong vườn hoa Xuân Viên ở trung tâm thị xã Sa Pa, gần khu nhà thờ đá cổ Sa Pa hơn 100 tuổi.

Công trình Đài sen Thư Bác được khánh thành 19/11/2008 với tổng trị giá khi đó là hơn 1 tỷ đồng. Công trình do một ngân hàng và Giáo sư - Nhà giáo nhân dân - Anh hùng lao động - bác sĩ Nguyễn Tài Thu, vốn là Đội trưởng thiếu nhi Sa Pa trong kháng chiến chống Pháp năm xưa, tài trợ xây dựng.

Công trình Đài sen Thư Bác do nhà điêu khắc Vũ Tiến thiết kế, làm bằng chất liệu đá xanh. Hai cánh của Đài sen Thư Bác tượng trưng cho vầng trăng, có bông sen tôn bức thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bốn mặt phù điêu thể hiện hình ảnh thiếu nhi các dân tộc Sa Pa hân hoan đón thư Bác Hồ.

Công trình kiến trúc đặc biệt này là nơi diễn ra các hoạt động văn hóa và phát động các phong trào thi đua báo công dâng Bác của tuổi trẻ vùng cao Sa Pa. Đây cũng là điểm tham quan, chụp ảnh lưu niệm của hầu hết du khách khi tới thăm vùng du lịch nổi tiếng Sa Pa.

Mạng thông tin điện tử du lịch quốc tế TripAdvisor (Mỹ) từng giới thiệu các điểm du lịch hấp dẫn nhất của vùng núi Sa Pa (Lào Cai), trong đó có Đài sen Thư Bác.

Khi kể về xuất xứ lịch sử bức thư quý này, ông Sần Cháng, nhà nghiên cứu văn hóa dân tộc thiểu số, nguyên Giám đốc Sở Văn hóa - thể thao tỉnh Lào Cai và là người con của Sa Pa, kể: "Mùa hè năm 1982, tôi được nhà trường cho viết luận văn tốt nghiệp đại học văn hóa chính quy của Trường đại học Văn hóa Hà Nội. Một đề tài tôi rất thích là tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa.

Quá trình đọc Tuyển tập Hồ Chí Minh để viết luận văn, tôi đã phát hiện ra bức thư quý Hồ Chủ tịch gửi thiếu niên nhi đồng Xã Ba (Sa Pa). Nhưng mãi sau khi về công tác ở Ban Tuyên giáo tỉnh Hoàng Liên Sơn (cũ) năm 1984, tôi mới xem lại và viết bài giới thiệu bức thư này gửi báo Hoàng Liên Sơn.

Đọc qua báo Hoàng Liên Sơn, anh Nguyễn Văn Vãn, nguyên Phó trưởng ban thường trực Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy  Lào Cai, lúc đó là Phó trưởng Ban Tuyên giáo Huyện ủy Sa Pa, đến tận cơ quan hỏi tôi lấy ở đâu. Sau đó anh Vãn đề xuất với Thường trực Huyện ủy Sa Pa đưa chính thức tư liệu Bác Hồ gửi thư cho thiếu niên nhi đồng Sa Pa ngày 19/11/1946 vào cuốn Lịch sử Đảng bộ huyện Sa Pa".

Và sau này bức thư được khắc trên Đài sen Thư Bác.