Còn tình trạng tổ chức đấu giá thiếu minh bạch, tạo điều kiện cho "sân sau"

Theo thông tin từ Cục Bổ trợ tư pháp (Bộ Tư pháp), Điều 56 Luật Đấu giá tài sản quy định, sau khi có quyết định của người có thẩm quyền về việc đấu giá tài sản thì người có tài sản đấu giá thông báo công khai trên trang thông tin điện tử của mình và trang thông tin điện tử chuyên ngành về đấu giá tài sản về việc lựa chọn tổ chức đấu giá.

Việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản căn cứ vào các tiêu chí tại khoản 4 Điều 56 Luật Đấu giá tài sản (gồm tiêu chí về phương án đấu giá, năng lực, kinh nghiệm, uy tín của tổ chức đấu giá; cơ sở vật chất, thù lao dịch vụ đấu giá…) và tiêu chí cụ thể khác phù hợp với tài sản do người có tài sản quyết định để lựa chọn được tổ chức đấu giá có đủ năng lực.

Thực hiện quy định này, các cơ quan, tổ chức có tài sản đã thực hiện tương đối nghiêm túc, đầy đủ quy định về thông báo công khai việc lựa chọn tổ chức đấu giá, đảm bảo công khai, minh bạch.

Tiềm ẩn nguy cơ gây thất thoát tài sản bán đấu giá

Tuy nhiên, lãnh đạo Cục Bổ trợ tư pháp cho rằng còn tình trạng người có tài sản khi đưa ra tiêu chí lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản đã đề ra các tiêu chí "chủ quan", thiếu minh bạch, không trực tiếp liên quan việc tổ chức cuộc đấu giá mà chủ yếu hướng đến tổ chức đấu giá đã được lựa chọn trước, "sân sau". Ví dụ như tiêu chí đấu giá viên phải tốt nghiệp chuyên ngành hàng hải, điện lực; phải tốt nghiệp Đại học Luật Hà Nội hoặc TPHCM, hệ chính quy; có học vị thạc sĩ, tiến sĩ; tổ chức đấu giá được lựa chọn phải có ít nhất 5 chi nhánh trong cả nước, có tên trong mạng lưới đấu thầu quốc gia; chi phí thù lao dưới khung quy định, thậm chí là 0 đồng…

"Việc đưa ra các tiêu chí như trên là mang tính chủ quan, tạo điều kiện cho việc lựa chọn các tổ chức đấu giá tài sản là "sân sau" của người có tài sản, có thể làm nảy sinh nhiều tiêu cực trong hoạt động đấu giá tài sản, thông đồng giữa người có tài sản với tổ chức đấu giá tài sản, tiềm ẩn nguy cơ gây thất thoát tài sản bán đấu giá - nhất là hiện nay hầu hết tài sản đấu giá là tài sản công trong đó 90% là quyền sử dụng đất"- lãnh đạo Cục Bổ trợ tư pháp phân tích.

Vì vậy, việc hướng dẫn thống nhất về tiêu chí lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản theo hướng cụ thể hóa các tiêu chí tại Điều 56 Luật Đấu giá tài sản để thực hiện chức năng quản lý nhà nước về đấu giá tài sản, làm cơ sở cho người có tài sản thực hiện việc lựa chọn và thực hiện thống nhất trong phạm vi cả nước, khắc phục những tồn tại, bất cập trong thực tế là rất cần thiết.

Phát hiện thông tin giả mạo, hủy bỏ kết quả lựa chọn

Theo dự thảo Thông tư hướng dẫn tiêu chí lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản đang được Bộ Tư pháp tổ chức thẩm định, sau khi có quyết định của người có thẩm quyền về việc đấu giá tài sản, người có tài sản đấu giá phải thông báo công khai trên trang thông tin điện tử của mình và Cổng thông tin điện tử quốc gia về đấu giá tài sản về việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản.

Đối với tài sản đưa ra đấu giá có giá khởi điểm từ 1 tỷ đồng trở lên, người có tài sản đấu giá đưa ra các tiêu chí thuộc 4 nhóm: Cơ sở vật chất, trang thiết bị cần thiết tổ chức cuộc đấu giá; phương án đấu giá khả thi, hiệu quả; năng lực, kinh nghiệm, uy tín của tổ chức đấu giá; thù lao, dịch vụ đấu giá và chi phí đấu giá tài sản. Người có tài sản đấu giá xem xét, quyết định nhóm tiêu chí khác (kèm theo thông tư) trên cơ sở theo tính chất tài sản đấu giá và thực tiễn vụ việc tổ chức đấu giá tài sản.

Việc đánh giá tiêu chí lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản được thực hiện theo phương châm chấm điểm với thang điểm tối đa là 100. Tổ chức đấu giá được lựa chọn phải có tên trong danh sách tổ chức đấu giá tài sản do Bộ Tư pháp công bố và phải có tổng số điểm chấm cao nhất theo các tiêu chí.

Để dự liệu trường hợp có từ hai tổ chức đấu giá trở lên có điểm chấm bằng nhau, dự thảo thông tư quy định việc lựa chọn theo thứ tự ưu tiên: Một là, tổ chức có điểm của tiêu chí về năng lực, kinh nghiệm và uy tín cao hơn; hai là, tổ chức có điểm về tiêu chí phương án đấu giá khả thi, hiệu quả cao hơn.

Người có tài sản khi phát hiện thông tin trong hồ sơ đăng ký tham gia đấu giá của tổ chức đấu giá tài sản là giả mạo, không chính xác thì có quyền từ chối xem xét, đánh giá hồ sơ đó. Nếu tổ chức đấu giá đó đã được lựa chọn thì người có tài sản hủy bỏ kết quả lựa chọn và thông báo công khai việc hủy bỏ.

Cục Bổ trợ tư pháp là cơ quan tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Tư pháp quản lý nhà nước và tổ chức thi hành pháp luật về đấu giá tài sản; thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, giải quyết khiếu nại và tố cáo về lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản theo quy định của pháp luật.

Sở Tư pháp địa phương có nhiệm vụ phối hợp cung cấp thông tin về tổ chức, hoạt động của tổ chức đấu giá tài sản cho người có tài sản trong việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản khi có yêu cầu.