Chuyện tình của một tổng thống dưới chân cầu Ghềnh

Câu chuyện tình này sau đó đã làm “dậy sóng” báo chí Sài Gòn vào năm 1968 khi vị tổng thống này nhờ chính quyền Sài Gòn tìm vợ con đang thất lạc ở miền Nam Việt Nam.

Người lính lê dương gác cầu Gành (Ghềnh)

Trở lại xâm lược Việt Nam sau chiến tranh thế giới lần thứ II, quân Pháp xâm lược đem theo một đội quân lê dương - là thanh niên các quốc gia thuộc địa Pháp, chủ yếu là Châu Phi. Binh đoàn lê dương (tiếng Pháp: Légion étrangère) là một đội quân được tổ chức chặt chẽ, trực thuộc Lục quân Pháp. Đây là đơn vị đặc biệt của quân đội Pháp vì các binh sĩ của nó là những người nước ngoài chiến đấu cho nước Pháp, là một đội quân đánh thuê chuyên nghiệp. Những người lính gia nhập không tuyên thệ trung thành với nước Pháp mà chỉ tuyên thệ trung thành với Binh đoàn lê dương. Nhiệm vụ ban đầu của quân lê dương là bảo vệ và mở rộng các thuộc địa của Pháp, nhưng sau đó đội quân này đã trở thành một lực lượng quan trọng của quân đội Pháp tham chiến trong cả hai cuộc chiến tranh thế giới cũng như nhiều cuộc xung đột khác.

Khi Pháp điều động lực lượng này sang tham chiến tại Việt Nam, người Việt Nam đã Việt hoá từ "legion" thành ra lê dương. Trong đội quân lê dương sang Việt Nam ngày ấy có một người lính tên Jean Bedel Bokassa đến từ đất nước Trung Phi. Bokassa đi lính cho Pháp từ năm 18 tuổi, khi ấy đất nước Trung Phi còn nằm trong thuộc địa của Pháp, lúc đang xảy ra chiến tranh thế giới lần thứ II. Bokassa theo đội quân lê dương có mặt tại nhiều nước như Ma-rốc, Algierie, rồi vào năm 1953 ông theo đội quân “ô hợp” đến Việt Nam. Tại Việt Nam, Bokassa mang lon trung sĩ nhất, đóng quân tại Chánh Hưng, Sài Gòn (quận 8 bây giờ).

Một thời gian sau, Bokassa được đưa về Biên Hòa làm lính gác cầu, mà người dân ở Cù Lao Phố hồi ấy gọi là cầu Gành (cầu Ghềnh bây giờ). Người lính da đen mang lon trung sĩ nhất năm ấy gần 30 tuổi, hàng ngày mang súng leo lên ca bin đặt cao ở giữa cầu để canh gác và để quay bảng (hai màu đỏ - trắng) điều khiển xe qua lại cầu. Như nhiều thanh niên gốc Phi, Bokassa cũng được gạch mặt để “làm đẹp” khi còn bé, lớn lên sẹo hằn sâu trên mặt, nên người dân ở xóm Đầu Cầu, Cù Lao Phố gọi người lính lê dương này là “thằng Tây đen mặt gạch” (một số thuộc địa của Pháp có phong tục, khi thanh niên lớn lên thì gạch mặt để làm đẹp). Hồi đó, ở những làng mạc xa xôi hẻo lánh, người dân thật sự kinh hoàng mỗi khi đoàn quân lê dương đi ruồng bố, vì thường kèm theo cảnh đốt nhà, cướp phá, đàn bà con gái bị hãm hiếp thê lương.

Nhưng ngay giữa thành phố hay những nơi thị tứ đông người thì người dân không sợ đám lính lê dương đánh thuê. Những người lính “Tây đen” làm nhiệm vụ canh giữ cầu Gành trên Cù Lao Phố hẳn nhiên không dám dở trò sàm sỡ hay thói côn đồ. Những người lính tỏ ra hiền từ, nhu mì như tâm trạng của những người lính xa nhà, xa quê hương. Bokassa là người lính gác cầu thuộc loại “khờ khạo” nhất hồi ấy.

Lúc đó, ở gần “tua” gác cầu Gành phía bên Cù Lao Phố, có một cái vòi nước (phông-tên) công cộng. Bà con ở trong xóm vốn xài nước ngọt sông Đồng Nai, nhưng từ khi có phông-tên nước này, nhiều người đến hứng để gánh về xài. Như một công việc nội trợ hằng ngày, gánh nước thường là nhiệm vụ của đàn bà con gái. Những người khá giả, hoặc những gia đình không có người quen việc gồng gánh thì mướn người khác gánh nước phông-tên.

Thời ấy, gánh nước mướn cũng là một cái nghề. Trong xóm Đầu Cầu ngày ấy, có người con gái tên là Nguyễn Thị Huệ, năm ấy cô vừa 19 tuổi. Nhà nghèo, không được cha mẹ cho ăn học đến nơi đến chốn, cũng không có được một cái nghề ổn định nên ban đầu cô gánh nước cho gia đình dùng, về sau, với sức vóc của người phụ nữ khỏe mạnh, cô gánh nước mướn cho những người ở gần nhà. Chẳng bao lâu, cô trở thành một người gánh nước mướn chuyên nghiệp.

Chuyện tình bên phông-tên nước

Anh trung sĩ nhất da đen Bokassa vốn nhát gái. Sau những giờ làm nhiệm vụ gác cầu và điều khiển cho xe qua cầu Gành, lúc rảnh rỗi thường lân la đến chỗ có vòi nước phông-tên công cộng để tập tành “ghẹo gái”. Phụ nữ Việt Nam thời ấy thường có ác cảm với đám lính lê dương (có lẽ vì lời đồn họ hay hiếp phụ nữ khi đi càn), nên mỗi khi Bokassa lân la đến phông-tên nước, các cô gái gánh nước đều lảng tránh.

Đã bao ngày, Bokassa tìm cách tiếp cận, làm quen với mấy cô gái gánh nước, nhưng các cô cứ trốn biệt, vì chỉ nhìn thấy thân hình cồng kềnh, kệch cỡm, đen thui như cột nhà cháy, cặp mắt trắng dã như đôi mắt người chết thì họ đã phát khiếp. Nhưng vì chén cơm manh áo, vì lu nước của gia đình và của các nhà kề bên đã cạn, cô Nguyễn Thị Huệ vẫn phải “đánh liều” đến bên phông-tên công cộng để lấy nước, mặc cho người lính “Tây đen” Bokassa đang lân la quanh đó. Ban đầu, cô Huệ không dám đứng gần người lính lê dương kia, nhưng về sau, cô nhận thấy ngoài màu da đen cháy và cái dáng vẻ hung tợn ra, Bokassa tỏ ra hiền hậu, không có gì đáng sợ, thậm chí cũng có những nét dễ gần.

Ngày qua ngày, Bokassa tập tành nói tiếng Việt, với cách phát âm lơ lớ làm cô Huệ phì cười, chàng lính lê dương cũng thích chí cười theo, nhe hàm răng trắng nhởn. Dần dà, những cử chỉ ngô nghê, vụng về của anh lính da đen làm cho cô Huệ thấy có cảm tình hơn là sợ sệt. Rồi cô dạy cho Bokassa nói tiếng Việt. Rồi cô Huệ không còn cảm thấy ngượng ngùng mỗi khi đối diện với anh lính da đen này nữa mà trái lại - mỗi khi quẩy đôi thùng ra phông-tên gánh nước, cô có ý trông chờ gặp mặt anh lính Châu Phi kia. Bokassa cũng biết cách “ga-lăng” khi thì mua tặng cho cô Huệ cái khăn, khi thì chai dầu thơm, lúc thì khúc vải để may quần áo… Cũng có khi lãnh lương xong, anh tặng cho cô món tiền mà cô phải gánh nước hàng tuần mới có được. Trong những lần cô Huệ dạy Bokassa tiếng Việt thân mật, họ “vô tình” tay chạm tay... Và việc gì đến phải đến, một ngày cuối tuần, Bokassa đón cô Huệ về Sài Gòn. Suốt một ngày hôm đó, hai người cuồng nhiệt quấn lấy nhau.

Kết quả của cuộc tình vụng trộm Phi - Việt này làm cho cô Huệ mang thai, cái thai ngày một lớn, đến lúc cô không giấu giếm gia đình được nữa. Cô khai thật với gia đình, nhưng chỉ dám nói có thai hoang, chứ chưa dám nói mình dan díu với người lính “Tây đen” Bokassa. Cha mẹ cô nghe như đất dưới chân mình sụp xuống. Nhà nghèo, có đứa con gái làm chuyện xấu hổ, còn mặt mũi nào dám nhìn lối xóm bà con. Nhưng tình cha nghĩa mẹ như non như biển, tình thương con là tất cả. Cha mẹ bảo cô dẫn chàng rể về để bàn tính cho việc làm lễ “thú phạt” - trước lạy tổ tiên ông bà, sau làm vài mâm cơm đãi họ hàng, bà con cô bác.

“Một liều, ba bảy cũng liều”, đã đến nước này thì chẳng còn gì phải ngại, cô Huệ đưa Bokassa về nhà chịu “thú phạt”. Hôm ấy, cả nhà cô Huệ sững sờ khi được nhìn tận mặt chàng rể. Đất dưới chân họ không phải như sụp xuống nữa, mà trời đất như nổ tan tành. Tưởng đâu chàng rể nghèo nàn, quê mùa chất phát, không tiền cưới vợ. Nào ngờ… Người cha không nói không rằng, ông bước thẳng ra sân, cúi đầu bước đi không một lần ngoảnh lại. Tội nghiệp mẹ cô Huệ, nước mắt bà rơi từng hạt, bà chết lặng không nói được câu nào. Hàng xóm hiếu kỳ kéo đến đông nghịt trước cửa nhà cô, họ xì xào, chỉ trỏ. Mấy đứa nhỏ yếu bóng vía trong xóm bất chợt thét lên rồi cắm đầu chạy bán sống bán chết khi nhìn thấy bộ dạng của Bokassa. Cô Huệ không có một lời thanh minh, cô chỉ bật khóc và ôm chầm lấy người yêu, Bokassa lặng lẽ lấy khăn tay lau nước mắt cho người tình. Họ rời khỏi nhà cha mẹ cô Huệ như một cuộc trốn chạy tủi hổ, vội vàng.

Sau đó, hai người rời khỏi xóm Đầu Cầu, lặng lẽ bước qua cầu Gành, về xã Tân Thuận Đông, quận Nhà Bè, một xã vùng ven Sài Gòn thời đó - gần Chánh Hưng, nơi đơn vị của Bokassa đóng quân. Họ mướn nhà ở đây và sống với nhau như vợ chồng.

Nhưng cuộc vui chẳng tày gang, tình nghĩa vợ chồng đang hương lửa mặn nồng bỗng chốc biệt ly, mỗi người một ngả - Bokassa chia tay với người vợ trẻ đang mang thai để trở về cố quốc bởi quân đội Pháp đã hoàn toàn thảm bại tại chiến trường Việt Nam, Chính phủ Pháp phải ký vào Hiệp định Giơnevơ, rút toàn bộ quân ra khỏi Việt Nam.

Kỳ sau: Tổng thống đi tìm vợ lạc, con rơi