Chuyện người chủ con tàu bị Trung Quốc đâm chìm

Sáng sớm 30/5, chúng tôi tới nhà chủ tàu ở phường Thuận Phước và đón anh em ngay từ khi họ vừa trên xe bước xuống.

Người già nhất là ông Hoà đã 56 tuổi, mái tóc ông đã bạc, da sạm đen. Người trẻ nhất là cậu bé theo tàu để nấu cơm, mới 19 tuổi, trông cậu như một học sinh vừa kết thúc năm học. Có người về lành lặn, cũng có người mặt mày, thân mình còn xây xước tím bầm, chân còn băng bó...

Tác giả (bìa phải) chụp ảnh cùng vợ chồng chủ tàu ĐNa 90152 TS (giữa) 

Con tàu là đầu cơ nghiệp

Cha ông ta thường nói, con trâu là đầu cơ nghiệp, và vì là đầu cơ nghiệp cho nên trong đời một người đàn ông có ba điều quan trọng nhất là: tậu trâu, lấy vợ và làm nhà.

 Đầu cơ nghiệp của người nông dân là con trâu thì đầu cơ nghiệp của ngư dân chính là CON TÀU! Tậu trâu khó một thì tậu TÀU chắc chắn phải khó hơn gấp bội.

Con tàu ĐNa 90152 TS bị Trung Quốc đánh chìm là của ông Vốn, bà Hoa. Con tàu ĐNa 90508 TS cứu con tàu bị đắm, vớt được đủ 10 thuyền viên rơi xuống biển cũng là của bà Hoa, ông Vốn.

Nhìn ngôi nhà khang trang ở đường Kỳ Đồng đủ chỗ cho chủ thợ gần hai chục người và hàng chục phóng viên, cán bộ các ban ngành đến thăm hỏi. Rồi nghe bà chủ có con trai du học tại Nhật Bản, con gái đang học ở Hà Nội, có người nghĩ, ông bà chủ nhà này chắc là con nhà đại gia, hoặc có vốn liếng từ nước ngoài trợ giúp...

Nhưng không!

Bà Hoa là con một gia đình ngư dân rất nghèo, mới 13 tuổi đã đôi quang gánh trên vai, tần tảo sớm hôm lên thuyền xuống bến, buôn từng gánh cá, mớ tôm. 19 tuổi, gặp anh ngư dân hơn mình hai tuổi mà đã có gần chục năm ra lộng vào khơi, họ đến với nhau, cưới xong cha mẹ hai bên cho hai chỉ vàng dắt lưng… Nhưng rồi ngay sau đó sinh cháu đầu lòng, con đau yếu bệnh tật, có đồng nào ông bà lại dồn sức chữa chạy cho con.

Ông nhớ lại, cả gia đình lúc này cần môt cái xe máy để đi lại vì địa bàn làm ăn trải dài trên cung đường Đà Nẵng - Chu Lai - Quảng Ngãi, xe có 7 triêu rưỡi mà phải vay tới 6 triệu, còn nợ lại 1 triệu rưỡi, nhưng nhờ có nó mà ông kết nối đươc "những người cùng hội cùng thuyền" bám biển đêm ngày.

Có người rồi, ông đánh liều chạy vạy 13 cây vàng để cùng chung mua một phần ba con tàu 39 cây vàng. Nhưng làm ăn thua lỗ, chỉ sau một năm ông chấp nhận lỗ 6 cây vàng, bán lại tàu và đi "lãnh tàu" đánh bắt xa bờ để làm ăn lớn hơn.

Đảm nhận chức vụ thuyền trưởng, ông quyết bám ngư trường Hoàng Sa, Trường Sa và biển đã không phụ người. Biển giúp ông trả nợ và dôi ra được ít tiền. Để tránh phải trả nợ tiền nhà đi thuê hàng tháng mà vẫn phải chịu cảnh chật chội, vợ chồng bàn nhau đi ra xa tìm mảnh đất cắm tạm chỗ ở. Vậy mà chỉ có đủ sức để mua 24 mét vuông đất.

Có đất xong, phải tính từng viên gạch, tấm lợp, chạy vạy mãi mà tưởng chừng như không thể dựng nổi cái nhà. Nhưng rồi, sau một chuyến đi biển dài ngày trở về, ông không thể tin vào mắt mình… Một mình vợ ở nhà với đứa con nhỏ mà bà đã xoay xở xây cho ông được mái ấm đúng nghĩa đen… Ông xúc động nhớ lại.

Nghĩ về những tháng ngày cơ cực ấy, ông không thể quên chuyện chiếc tivi. Hồi ấy gia đình ông làm sao mua nổi chiếc tivi dù là đen trắng. Tối tối đưa con bé nhỏ lại thấp tha thấp thỏm nhìn xem  nhà nào có tivi mà đang hé cửa để vào xem ké. Có lúc có phim hay mà con không vào được nhà nào xem lòng mẹ cha quặn đau… Và ông nhớ nhất một hôm, dạo đó khu nhà ông đường vẫn là đường đất mưa một trận là ướt át lội bì bõm, con ông lội qua đường vào nhà hàng xóm xem nhờ tivi với cái chân bẩn bị chủ nhà cốc vào đầu. Ông đau, đau mãi đến giờ... Cái nghèo, cái khó nó không chỉ là miếng cơm manh áo, mà nó còn nhiều nỗi khổ tâm khác.

Mười năm con tàu vượt bão tố!

Với con tàu này, ông Vốn, bà Hoa đã tập hợp anh em bạn chài, hầu hết là người nghèo, cùng nhau bám biển. Thật bất ngờ, tôi ghi lại được tấm bằng về thành tích mười năm bám biển giữ vững chủ quyền đất nước, quyết định khen thưởng thuyền trưởng ĐNa 90152 TS được ký ngày 14/11/2013.

Như vậy, không phải khi Trung Quốc hạ đăt giàn khoan trái phép, dư luận nóng lên thì người ta mới thấy ông Vốn, bà Hoa có những đóng góp cụ thể, mà từ khi có con tàu ĐNa 90152 thuyền trưởng Trần Văn Vốn luôn thể hiện vai trò của mình trong bám biển giữ ngư trường truyền thống góp phần bảo vệ vùng biển thiêng liêng của Tổ quốc.

Từ khi có con tàu, hơn mười năm, ông bà đã phải đối mặt với biết bao thiếu thốn khó khăn, nhất là sự thách thức của sóng to gió lớn khi có hàng loạt cơn bão hoành hành trên biển cả. Những cái tên bão nhắc lại sởn gáy nhiều người như Chebi 2006, Xangsane 2006, Hagibis 2007, Neogurri 2008, trong đó đặc biệt là cơn bão Chanchu…

Điều làm bà chủ tàu lo lắng

Ngay từ hôm 26/5, khi nghe tin tàu của ngư dân Đà Nẵng bị Trung Quốc đâm chìm, cậu con trai Trần Huỳnh Luyến đang học khoa ô tô ở Nhật gọi điện về hỏi tàu ai, thế nào? Bà Hoa phải giấu con vì sợ con lo nghĩ phân tán học tập. Nhưng rồi khi báo chí, truyền hình đưa cụ thể hình ảnh con tàu, bà không thể giấu con. Và vì chủ quyền quốc gia, vì tài sản gia đình bị Trung Quốc phá nát, con trai bà đã hòa vào dòng người trên đất Nhật xuống đường biểu tình để phản đối Trung Quốc.

Khi được thầy giáo và bạn bè báo tin, Tuyết gọi điện về nhà bà Hoa cũng phải tự mình “rắn rỏi” lên để các con yên tâm học tập. Bà nói với con mà như tự nhắc nhở mình, khi không đủ tiền thuê nhà hàng tháng mà gia đình mình vẫn vượt qua để có nhà, có tàu, có tiền cho con du học... thì giờ đây một chiếc tàu bị phá, nhưng vẫn còn nhà, còn tàu... và với sự giúp đỡ của nhân dân cả nước, các con cứ yên tâm. Ba mẹ sẽ nhanh chóng ổn định tàu thuyền ngư lưới cụ tiếp tục bám biển.

Bà nói vậy thôi chứ năm 2013 đôi tàu của bà bị lỗ hơn 500 triệu, rồi từ Tết Giáp ngọ đến nay gia đình bà đi bốn chuyến biển thì hai chuyến lỗ, chỉ một chuyến lời và chuyến này thì tay trắng!

Nhìn con tàu kéo về, tôi hỏi bà lo điều gì nhất, bà chậm rãi như để suy nghĩ thật thấu đáo rồi tâm sự: Bây giờ tàu hỏng, 10 thuyền viên chắc rồi sẽ phải đi tìm việc nơi khác. Trời ơi, mười mấy năm gắn bó sống chết với nhau, mà giờ để họ ra đi sao? Nhưng không đi làm với chủ khác thì lấy gì nuôi gia đình?

Trong số mười người thì lo nhất là trường hợp anh Phương vợ bị ung thư, con còn quá nhỏ. Rồi anh Hà hoàn cảnh gia đình cũng hết sức khó khăn. Bác Hoa già nhất cũng là người trụ cột gia đình, nếu không đi biển cả nhà không biết bấu víu vào đâu...

Con tàu - chứng tích tội ác: không bán, chỉ hiến!

Trước khi con tàu được vớt lên, bà Hoa cho biết các đơn vị như Xí nghiệp May 10 đã tặng bà 500 triệu đồng và môt số đơn vị khác giúp bà khoảng 400 triệu, như vậy gần 900 triệu để sửa chữa tàu. Nhưng khi tàu được trục vớt lên với những vết thương nham nhở, gia đình bà thống nhất hãy để nguyên trạng con tàu. Đây là một vật chứng sinh động để nhân dân trong nước và bạn bè thế giới thấy tận mắt tội ác của những kẻ đang muốn bá chủ biển Đông gây ra.

Ý kiến của bà được đông đảo bạn bè đồng tình, chính quyền huyện đảo Hoàng Sa ngỏ ý muốn mua lại con tàu để đưa vào bảo tàng chứng tích tội ác. Nghe vậy bà nói một cách dứt khoát rằng: Con tàu ĐNa 90152 TS là chứng tích tội ác do Trung Quốc gây nên cho gia đình tôi, cho ngư dân Đà Nẵng nói riêng và ngư dân cả nước nói chung nên tôi không bán. Tôi để con tàu nguyên trạng để làm vật chứng, tang chứng đi kiện. Tôi sẽ kiện Trung Quốc phá hoại tài sản của tôi, đâm chìm thủy thủ chúng tôi. Tôi xin hiến tặng nhà nước để trưng bày cho không những mọi người hôm nay thấy rõ để cảnh giác mà cho cả thế hệ mai sau họ cũng hiểu đươc điều gì đã xảy ra hôm nay…

Nguyễn Lương Phán