Chuyện làm ruộng kỳ lạ của 3 ông nông dân người Nhật, vang danh thế giới

Takao Furuno: Lão nông nổi tiếng nhờ dùng vịt "trừ sâu" thay thuốc hóa học

Ông Takao Furuno (sinh năm 1950) sống tại làng Keisen, trên đảo Kyushu - miền tây Nhật Bản nổi tiếng thế giới với phương pháp canh tác độc đáo mang tên "Aigamo" - đặt theo tên giống vịt ông sử dụng trên ruộng lúa của mình. Phương pháp "Aigamo" nhanh chóng được nhiều quốc gia có ngành nông nghiệp lúa nước phát triển như Việt Nam, Trung Quốc, Ấn Độ, Philippines… đưa vào ứng dụng và tiếp tục được nhân rộng tới những nước phát triển phương Tây như Pháp, Mỹ…

Nuôi vịt trong ruộng lúa vốn không phải điều xa lạ với nông dân Nhật Bản cũng như nhiều quốc gia trồng lúa khác. Tuy nhiên, điểm mấu chốt của phương pháp này mà ông Furuno khám phá ra là vịt con khoảng 2 tuần tuổi khi thả vào ruộng lúa chỉ ăn cỏ, mầm cỏ dại, côn trùng và sâu bọ gây hại chứ không làm hại lúa non như vịt trưởng thành. Ngoài ra, cách di chuyển tự nhiên của vịt còn làm đất tơi và cây lúa khỏe hơn. Ông cũng nảy thêm sáng kiến nuôi cá trong ruộng lúa bởi khi dùng vịt "trừ sâu", ruộng lúa hoàn toàn không có hóa chất, thuốc trừ sâu làm ô nhiễm nước.

Đối với bèo hoa dâu trong ruộng lúa, thay vì diệt bỏ, ông Furuno tận dụng chúng làm thức ăn cho vịt, cá và là nguồn tổng hợp nitrogen tự nhiên. Mỗi ha bèo hoa dâu có thể tạo ra 9 tấn đạm. Sản lượng thóc gạo của ông vì thế mà tăng 20-50% so với trước.

Ở Nhật Bản, hiện có khoảng 10.000 nông dân áp dụng phương pháp "Aigamo". Ông Furuno được vinh danh trong cuốn sách "80 nhân vật làm thay đổi thế giới" của tác giả Sylvain Darnil và Mathieu Le Roux. Cuốn sách về phương pháp canh tác của nông dân Nhật Bản này mang tên "Quyền lực của vịt", xuất bản năm 2010, cũng thu hút sự quan tâm của hơn 75.000 nông dân khắp thế giới và nhiều đoàn sinh viên trong, ngoài nước Nhật đến học tập.

Akinori Kimura: Lão nông tạo ra trái táo thần kỳ, để 4 năm không thối

Akinori Kimura (sinh năm 1949) là một người nông dân Nhật Bản bình thường, trước đây cũng từng làm trang trại và sử dụng hóa chất nông nghiệp. Tuy nhiên, sau khi kết hôn, do vợ bị dị ứng với thuốc trừ sâu, lại tình cờ tiếp xúc được với cuốn sách "tự nhiên nông pháp", ông đã hạ quyết tâm trồng táo không cần phân bón hóa học và thuốc trừ sâu.

Không dùng thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và phân hóa học thì việc trồng táo cực kì khó khăn. Khi ông Kimura bắt tay thử nghiệm, vườn táo bùng phát sâu bệnh, táo rụng lá trái mùa hàng loạt, cây không ra hoa. Mảnh vườn cuối cùng bị mang ra cầm cố, Kimura còn phải đi làm bồi bàn ở quán rượu và phát tờ rơi trên phố, gia đình có lúc hết thực phẩm, phải dùng cỏ ngọt nấu ăn. Cô con gái của ông khi ấy viết trên bài tập làm văn rằng, ba của tôi là một nông dân, nhưng tôi chưa từng được nếm qua trái cây nhà trồng.

Giữa lúc chán nản, định tự tử, ông Kimura phát hiện ra những cây táo dại trên núi không ai chăm sóc vẫn tươi tốt, trĩu quả, dù nơi đây nhiều côn trùng xâm hại. Kimura quan sát và nhận ra bùn đất, độ xốp, không khí, độ ẩm, thậm chí mùi đất rừng cũng khác với đất vườn, và đưa ra kết luận đất đai là điểm cốt yếu cho việc gieo trồng.

Sau đó, ông trở về và bắt đầu để cỏ dại mọc "tự do" trong vườn, gây dựng lại hệ sinh thái đa dạng, tập trung làm đất tơi xốp. Khu vườn của Kimura phong phú với các loại côn trùng, vi sinh vật, giun, bướm, chim… Đến mùa thu, ông mới cắt cỏ để độ ẩm của đất giảm xuống.

2 năm sau, những cây táo của ông ra hoa và bắt đầu cho quả. Đến nay, táo của Kimura trở thành loại trái cây nổi tiếng Nhật Bản. Nó được gọi là những quả táo thần kỳ bởi chúng có thể để tới 4 năm không hỏng. Thậm chí kể cả khi được cắt thành hai nửa và để trong không khí 2 năm thì những trái táo đặc biệt này vẫn không hề bị hỏng hay bị thối mà chỉ trở thành quả khô héo, rũ hết hương.

Masanobu Fukuoka: Lão nông "không làm gì cả"

Masanobu Fukuoka (1913 - 2008) được coi là ông tổ của nền nông nghiệp tự nhiên Nhật Bản và cũng là tác giả của cuốn sách "Cuộc cách mạng một cọng rơm". Tuy cuốn sách dựa trên điều kiện đặc thù của Nhật Bản nhưng triết lý và nguyên tắc ông đưa ra đã được nhiều nông dân nghiên cứu, áp dụng, thử nghiệm trên khắp thế giới.

Trước khi trở thành người nông dân không giống ai và nổi tiếng thế giới, M.Fukuoka là cử nhân khoa học ngành bệnh học cây trồng, làm cán bộ trong hệ thống Chính phủ Nhật Bản. Nghĩa là ông được đào tạo khoa học, làm công việc khoa học, và đương nhiên, tin vào khoa học.

Năm 25 tuổi, ông mắc bệnh nặng, trầm cảm, bỏ việc. Ông đi lang thang khắp nơi để suy nghĩ về ý nghĩa cuộc đời. Ông kiệt sức trên ngọn đồi nhìn ra bến cảng, tiếng kêu chói tai của một con diệc ăn đêm đã làm ông thức tỉnh. Một năm sau, ở tuổi 26, sau khi đi lang thang khắp cả nước với ý định truyền bá tư tưởng: "thực ra trên đời này chẳng có gì, rằng mọi thứ đều quay về hư vô", ông trở về trang trại gia đình và bắt đầu áp dụng phương pháp làm nông tự nhiên: "nông nghiệp không làm gì cả".

Cách làm nông nghiệp tự nhiên của Fukuoka rất đơn giản, dễ thực hiện vì chẳng yêu cầu phương pháp "khoa học kỹ thuật" cao siêu nào. Ông tập trung nói nhiều đến việc trồng cây lương thực (lúa gạo, lúa mì, lúa mạch các loại phổ biến ở Nhật Bản), các loại cây rau, đậu, khoai tây, củ cải... thì còn dễ hơn nhiều.

Chỉ cần tuân thủ bốn nguyên tắc: không cày xới đất, không bón phân (kể cả phân hóa học lẫn phân ủ/phân xanh), không làm cỏ (kể cả bằng cách cày xới, cào hay dùng thuốc diệt cỏ), không dùng hóa chất để diệt trừ sâu bệnh hay côn trùng phá hoại.

Ông mang toàn bộ rơm rạ trả lại đồng ruộng, sau đó chọn thời điểm gieo hạt và "không làm gì cả", để mọi thứ thuận theo lẽ tự nhiên cho đến khi thu hoạch. Fukuoka phát hiện ra công dụng kỳ diệu của rơm rạ khi chứng kiến trên một khu ruộng từng bỏ hoang, lúa phát triển khỏe mạnh, xuyên qua những cọng rơm mà không cần bàn tay con người. Năng suất lúa và ngũ cốc trên những thửa ruộng tự nhiên của Fukuoka đạt gần 6 tạ trên 1.000 m2, cao ngang ngửa với những người canh tác tốp đầu của Nhật thời điểm những năm 1970.