Chuyện chiếc mũ len Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng ông Pierre Biquard

Chiếc mũ len được Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng cho ông Pierre Biquard ngày 2/1/1969 khi ông cùng đoàn Phong trào Hòa bình Pháp thăm Việt Nam nhằm ủng hộ cuộc đấu tranh chống Mỹ của nhân dân Việt Nam tại Phủ Chủ Tịch. Câu chuyện về chiếc mũ len là biểu trưng cho tấm lòng, tình cảm của Chủ tịch Hồ Chí Minh với bạn bè quốc tế cũng như tình cảm của bạn bè quốc tế với Người.

Ông Pierre Biquard (1901-1993) là giáo sư vật lý người Pháp. Ông là một nhà khoa học đồng thời cũng là một chiến sĩ đấu tranh vì hòa bình, từng là Ủy viên Hội đồng toàn quốc phong trào hòa bình Pháp, Ủy viên Hội đồng hòa bình thế giới, Tổng Thư ký Liên đoàn Thế giới, người có nhiều hoạt động phản đối chiến tranh của đế quốc Mỹ tại Việt Nam, nhất là việc đế quốc Mỹ sử dụng vũ khí hóa học. 

Phong trào hòa bình của nhân dân Pháp được thành lập từ năm 1949 - khi đó Việt Nam đang trong cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp. Phong trào đóng vai trò quan trọng trong việc tập hợp những tiếng nói yêu chuộng hòa bình, phản đối cuộc chiến của thực dân Pháp và sau này là đế quốc Mỹ tại Việt Nam; vận động nhiều sự ủng hộ của người Pháp, của Việt kiều hỗ trợ các đoàn đàm phán của Việt Nam, đóng góp vào thành công của Hiệp định Paris.

Theo các tư liệu và lời kể của các thành viên trong gia đình ông Pierre Biquard, cuối năm 1968, đầu năm 1969, Đoàn Phong trào hòa bình Pháp gồm 4 thành viên, trong đó có ông Pierre Biquard, đã đi thăm Việt Nam nhằm ủng hộ cuộc đấu tranh chống Mỹ của nhân dân Việt Nam. Ngày 2/1/1969, ông Pierre Biquard cùng đoàn được Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp tại Phủ Chủ tịch.

Theo lời kể của con gái lớn của ông là bà Claire Biquard: "Đó là một vinh dự lớn đối với Đoàn đại biểu Pháp. Thời điểm đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã 79 tuổi và phải hạn chế các cuộc tiếp đón. Đến khi chia tay đoàn, thấy cha tôi không có mũ, trong khi thời tiết lúc đó rất lạnh, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lấy mũ len của Người đưa cho ông và nói: "Anh hãy đội mũ vào, bên ngoài rất lạnh". Cha tôi nhìn chiếc mũ và nói: "Thưa Chủ tịch, chiếc mũ quá nhỏ với đầu của tôi. Chủ tịch Hồ Chí Minh trả lời: "Vậy anh cứ giữ lấy như một kỷ niệm".

Đó là câu chuyện về chiếc mũ len của Bác Hồ, bố tôi đã rất tự hào khi kể lại kỷ niệm sâu sắc này cho bạn bè và gia đình, và chiếc mũ đã trở thành một phần quan trọng trong di sản chung của gia đình chúng tôi".

Sau chuyến thăm Việt Nam đó, ông đã không có dịp nào được trở lại. Quà tặng đó được ông nâng niu và cất giữ cẩn thận cho đến khi ông qua đời. Trong suốt 47 năm, chiếc mũ len vẫn được gìn giữ và nâng niu trong gia đình Biquard.

Bà Catherine Biquard, con gái thứ hai của ông Pierre Biquard cho biết: "Chúng tôi đã giữ gìn chiếc mũ rất cẩn thận. Cha tôi rất xúc động mỗi khi nói về Chủ tịch Hồ Chí Minh - một con người giản dị và rất tinh tế. Tất cả các thành viên trong gia đình chúng tôi đều biết về câu chuyện chiếc mũ len. Chiếc mũ thực sự là một phần trong lịch sử gia đình chúng tôi. Thậm chí có nhà sưu tập từng liên hệ đề nghị mua chiếc mũ nhưng chúng tôi không đồng ý và mong muốn đưa chiếc mũ về đúng vị trí của nó ở Bảo tàng Hồ Chí Minh, ở đất nước các bạn".

Câu chuyện về chiếc mũ len là minh chứng sâu sắc cho lòng ngưỡng mộ của những người yêu chuộng hòa bình Pháp với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Chiếc mũ như cầu nối hữu nghị giữa người dân Pháp và người dân Việt Nam. 

Năm 2016, kỷ vật chiếc mũ đã được gia đình ông Pierre Biquard trao tặng lại Bảo tàng Hồ Chí Minh thông qua Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp. 

Nguyễn Dương