Chính phủ đề xuất bỏ vân tay, số thẻ và quê quán trên thẻ căn cước

Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Công an, vừa thừa ủy quyền Chính phủ ký tờ trình Dự án Luật Căn cước gửi Quốc hội. Với 7 chương, 46 điều, dự thảo luật dự kiến được Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 5 (tháng 5) và thông qua tại kỳ họp thứ 6 (tháng 10/2023).

Thay đổi, cải tiến nhiều nội dung trên thẻ căn cước

Dự thảo Luật Căn cước Chính phủ trình lần này bổ sung nhiều quy định mới so với luật hiện hành.

Đối tượng được áp dụng mở rộng hơn so với Luật Căn cước công dân năm 2014. Ngoài áp dụng đối với công dân Việt Nam, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan, Luật này còn áp dụng đối với người gốc Việt Nam đang sinh sống tại Việt Nam nhưng chưa xác định được quốc tịch. 

Về nội dung thể hiện trên thẻ căn cước, Chính phủ đề xuất sửa đổi, bổ sung theo hướng lược bỏ vân tay; sửa đổi quy định về thông tin số thẻ căn cước, quê quán, nơi thường trú, chữ ký của người cấp thẻ thành số định danh cá nhân, nơi đăng ký khai sinh, nơi cư trú...

"Việc thay đổi, cải tiến này nhằm tạo thuận lợi hơn cho người dân, hạn chế việc phải cấp đổi thẻ căn cước và bảo đảm tính riêng tư của người dân. Các thông tin căn cước của người dẫn cơ bản sẽ được lưu trữ, khai thác, sử dụng thông qua chip điện tử trên thể căn cước", theo đánh giá của Chính phủ.

Đối với những thẻ căn cước công dân đã cấp, Chính phủ khẳng định vẫn còn nguyên giá trị sử dụng, không bị tác động bởi quy định này.

Về người được cấp thẻ căn cước, dự thảo Luật bổ sung quy định về quản lý, cấp thẻ căn cước cho người dưới 14 tuổi và cấp giấy chứng nhận căn cước cho người gốc Việt Nam. Tuy nhiên, Chính phủ khẳng định thêm việc cấp thẻ cho người dưới 14 tuổi sẽ thực hiện theo nhu cầu, còn đối với người từ đủ 14 tuổi trở lên là bắt buộc.

Ngoài ra, dự thảo Luật bổ sung quy định về việc tích hợp một số thông tin có tính ổn định, được sử dụng thường xuyên của người dân ngoài thông tin trong Cơ sở dữ liệu căn cước vào thẻ căn cước; thẻ căn cước có giá trị sử dụng để cung cấp thông tin về người dân và tương đương việc xuất trình các giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền cấp có thông tin đã được in hoặc tích hợp trong thẻ căn cước.

Việc này, theo Chính phủ, giúp giảm giấy tờ cho người dân, tạo thuận lợi cho người dân trong thực hiện giao dịch dân sự, chuyển đổi số, cải cách thủ tục hành chính…

CCCD, CMND cấp trước khi luật có hiệu lực vẫn còn giá trị

Về trình tự, thủ tục cấp thẻ căn cước, Chính phủ đề xuất sửa đổi, bổ sung theo hướng quy định tách riêng trình tự, thủ tục cấp thẻ căn cước cho người dưới 14 tuổi và người từ đủ 14 tuổi trở lên.

Theo đó, đối với người từ đủ 14 tuổi trở lên, trình tự, thủ tục cấp cơ bản không thay đổi. Đối với người dưới 6 tuổi thì cha, mẹ hoặc người giám hộ thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước trực tuyến trên cổng dịch vụ công.

Trường hợp người từ đủ 6 tuổi trở lên thì cha, mẹ hoặc người giám hộ phải đưa người đó đến cơ quan quản lý căn cước để thu nhận đặc điểm nhận dạng và thông tin sinh trắc học như người từ đủ 14 tuổi trở lên khi thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước.

Căn cước điện tử là một nội dung mới được bổ sung so với quy định của Luật Căn cước công dân năm 2014. Dự thảo Luật quy định mỗi công dân chỉ có một căn cước điện tử là tài khoản định danh điện tử do hệ thống định danh và xác thực điện tử tạo lập; việc thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ hành chính công trên môi trường điện tử phải sử dụng căn cước điện tử.

Căn cước điện tử được sử dụng để thực hiện các giao dịch, hoạt động khác theo nhu cầu của người dân; có giá trị sử dụng tương đương việc sử dụng thẻ căn cước trong các giao dịch.

Theo dự thảo Luật, căn cước công dân đã được cấp trước ngày luật này có hiệu lực thi hành vẫn có giá trị sử dụng đến hết thời hạn được ghi trong thẻ; khi người dân có yêu cầu thì được đổi sang thẻ căn cước. Chứng minh nhân dân còn thời hạn sử dụng đã được cấp trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thi được sử dụng đến hết ngày 31/12/2024.

Các loại giấy tờ có giá trị pháp lý đã phát hành có sử dụng thông tin từ chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân, cũng vẫn nguyên hiệu lực. Cơ quan quản lý Nhà nước không được quy định thủ tục riêng về thay đổi, điều chỉnh thông tin về chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân trong giấy tờ đã cấp.

Theo Chính phủ, hiện nay công dân có nhiều loại giấy tờ tùy thân khác nhau như thẻ căn cước công dân, thẻ BHYT, sổ BHXH, giấy khai sinh, giấy phép lái xe... Việc có quá nhiều loại giấy tờ khác nhau được cơ quan có thẩm quyền cấp cho công dân gây ra khó khăn nhất định trong lưu trữ, sử dụng, nhất là trong thực hiện các thủ tục hành chính, sử dụng các tiện ích, dịch vụ công.