Chi trả an sinh qua tài khoản để ngăn tiền trợ cấp "đi lạc"

Chiều 26/3, Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức tọa đàm "Số hóa hoạt động chi trả an sinh xã hội cho người dân", nhằm trao đổi, thảo luận về những biện pháp đẩy mạnh công tác này trong thời gian tới.

Trao đổi tại tọa đàm, bà Vũ Thị Thanh Hà, Chánh Văn phòng Trung tâm thông tin thuộc Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH), cho biết đơn vị phấn đấu trong năm 2024, 30% số đối tượng chi trả an sinh xã hội thuộc ngành quản lý sẽ mở tài khoản thanh toán để hưởng trợ cấp. 

Các đối tượng này bao gồm người có công với cách mạng, đối tượng bảo trợ xã hội, hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng yếu thế khác.

Sau khi Thủ tướng ban hành Quyết định số 1813 phê duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025, Bộ LĐ-TB&XH đã ban hành các văn bản hướng dẫn, phối hợp với C06 của Bộ Công an để triển khai công tác số hóa việc chi trả an sinh tại các địa phương.

Các nhiệm vụ bao gồm: Rà soát, làm sạch thông tin cá nhân; tích cực tuyên truyền để các đối tượng chi trả an sinh xã hội chủ động mở tài khoản thanh toán; hỗ trợ các cụ người cao tuổi, già yếu lập tài khoản thanh toán...

Bà Hà cho biết ngành lao động với vai trò then chốt, đặc biệt người đứng đầu là Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đã quyết liệt trong công tác chỉ đạo, điều hành trong việc chi trả an sinh không dùng tiền mặt. 

Dù vậy, bà thừa nhận quá trình triển khai và phối hợp với lực lượng cấp cơ sở rà soát đối tượng thụ hưởng, các đơn vị gặp một số khó khăn.

Theo đó, nhiều đối tượng thuộc trường hợp đặc biệt như các cán bộ có công với cách mạng, qua nhiều thời kỳ kháng chiến, đã có tuổi và khó thay đổi về quan điểm trong hình thức tiếp nhận trợ cấp.

"Đối tượng đã nhận trợ cấp, bảo trợ là những người không có nhiều điều kiện về kinh tế, do đó không phải ai cũng đủ điều kiện để có thiết bị công nghệ thông tin như điện thoại thông minh", bà Hà nói. 

Cùng với đó, các cơ quan đã tiếp nhận đơn từ một số tập thể người có công, các nhóm đối tượng bảo trợ xã hội kiến nghị cho nhận tiền mặt hoặc thông qua tổ chức dịch vụ chi trả để đến bưu cục nhận.

Nhiều người cũng lo lắng về số tiền đóng đáy, phí rút tiền và gửi tiền cho mỗi lần giao dịch khi mở tài khoản ngân hàng. 

Về việc này, bà Hà cho biết một số ngân hàng thương mại đã có văn bản gửi Bộ Công an, cam kết hỗ trợ toàn bộ chi phí giao dịch cho các đối tượng hưởng trợ cấp an sinh, giúp người thụ hưởng yên tâm hơn.

"Dù vậy, tỷ lệ đối tượng không đủ điều kiện mở tài khoản vẫn rất nhiều, đặc biệt là người già yếu, mất khả năng kiểm soát về tinh thần, hoặc có những đối tượng khuyến tật, không có vân tay, chưa được cấp CCCD", đại diện Bộ LĐ-TB&XH cho biết. 

Trước thực tế trên, Bộ đã có báo cáo với tổ công tác 06 của Chính phủ, kiến nghị phân khúc đối tượng để nhận trợ cấp an sinh qua tài khoản ngân hàng. Với những đối tượng đủ điều kiện mở tài khoản, đơn vị tiếp tục vận động, tuyên truyền để mở ngay. 

Cập nhật tính năng an sinh xã hội trên VNeID vào tháng 4

Chia sẻ về những lợi ích của việc số hóa chi trả trợ cấp an sinh, ông Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước), nhấn mạnh giải pháp này giúp tiền trợ cấp đến với người thụ hưởng một cách an toàn, nhanh chóng hơn.

"Trước đây có những vụ việc rất đáng tiếc là tiền trợ cấp "đi nhầm" vào cán bộ cơ sở. Giờ có dịch vụ này, tôi đảm bảo tiền sẽ đến tận tay người hưởng, cơ quan chức năng cũng có quy trình số hóa giúp khâu kiểm tra, giám sát thông suốt, minh bạch, an toàn", ông Dũng khẳng định. 

Cùng với đó, đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết việc số hóa hình thức chi trả trợ cấp an sinh giúp cơ quan chức năng phục vụ người dân tốt hơn. Khi thông tin, dữ liệu cá nhân đã được "làm sạch" và liên tục cập nhật, người thụ hưởng sẽ trực tiếp nhận tiền và Nhà nước cũng đảm bảo tiền hỗ trợ đến đúng đối tượng, tránh thất thoát. 

Ở góc độ cơ quan triển khai thường trực Đề án 06 của Chính phủ, Thiếu tá Đào Đình Nam, Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu, ứng dụng dữ liệu dân cư và căn cước công dân thuộc Trung Tâm dữ liệu quốc gia về dân cư (C06), cho biết đơn vị đã phối hợp với các cơ quan hoàn thiện tính năng an sinh xã hội trên ứng dụng VNeID.

"Trong tháng 4, người dân truy cập vào ứng dụng có thể nhìn thấy tiện ích này. Những tài khoản đã định danh mức 2 hoàn toàn có thể đăng ký tài khoản ngân hàng trên hệ thống để thụ hưởng trợ cấp an sinh", Thiếu tá Nam cho biết. 

Bộ Công an cũng hướng tới mục tiêu cùng các bộ, ngành xây dựng cho tất cả công dân có tài khoản an sinh xã hội được xác thực với danh tính từ dữ liệu quốc gia về dân cư. Từ đó, người dân có thể theo dõi quá trình, kết quả chi trả cập nhật liên tục.

Đại diện Bộ Công an khẳng định toàn bộ quy trình chi trả này đảm bảo thuận tiện, công khai, minh bạch, đúng người, đối tượng và ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số.

Về quy trình, ông Nguyễn Thế Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Kiểm soát Chi (Kho bạc nhà nước), cho biết cơ quan này sẽ thực hiện quy trình chi trả an sinh xã hội tương tự quy trình chi trả lương.

Theo đó, Bộ LĐ-TB&XH sẽ phối hợp với cơ quan công an để xác thực thông tin chính xác về các đối tượng thụ hưởng, từ đó lập bảng thanh toán. Bước tiếp theo, ngành lao động sẽ lập hồ sơ đề nghị thanh toán với Kho bạc Nhà nước.

Sau khi thực hiện công tác kiểm soát xong, kho bạc sẽ đưa dữ liệu bảng thanh toán lên cổng trao đổi dữ liệu với ngân hàng, từ đó tiến hành thanh toán cho người thụ hưởng.