Chấm dứt nạn buôn bán chó lậu để loại trừ bệnh dại

Ông Phạm Thành Long, đại diện Cục Thú y, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, theo số liệu thống kê của Bộ Y tế trong giai đoạn từ năm 1991- 2010 đã có hơn 8,8 triệu người nghi bị chó dại cắn, trong đó có hơn 3.500 ca tử vong. Bệnh dại thường xảy ra tập trung ở một số địa phương có tỷ lệ chó được tiêm phòng thấp. Có những tỉnh 5 năm liền có dịch như Tuyên Quang, Phú Thọ, Yên Bái, Hà Nội, Gia Lai, Đăk Lắk, Bình Thuận.

Cục Thống kê Trung ương ước tính, năm 2012 số cá thể chó ước tính trên toàn quốc khoảng 10 triệu con. Đáng nói trong những năm qua tình trạng nhập lậu chó từ các nước lân cận vào Việt Nam đang có xu hướng gia tăng. Đại diện Cục Thú y Thái Lan, ông Kasichon đã đưa ra thống kê số vụ bắt giữ chó buôn lậu từ năm 2010 - 2013 là 64 vụ, với tổng số 12.154 cá thể chó. Đáng lo ngại là riêng 6 tháng đầu năm 2013, số lượng chó buôn lậu bị phát hiện lên tới hơn 3.000 cá thể.

Trước vấn nạn hàng ngàn cá thể chó bị nhốt chặt cứng trên các lồng cũi nhỏ xếp chồng lên nhau trên các xe tải vận chuyển từ Thái Lan sang Việt Nam, Chính phủ Thái Lan đã từng bước cố gắng ngăn chặn chó của nước mình bị xuất lậu ra khỏi biên giới.

Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thúy Hằng, đại diện Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc - FAO, việc quản lý chó rất khó khăn cho các ngành thú y và chính quyền phân cấp. 

Những cá thể chó bị buôn lậu

Trên thực tế, tại một số quốc gia, trong đó có Việt Nam các sản phẩm thịt chó đã phát triển từ một ngành kinh doanh hộ gia đình quy mô nhỏ thành một ngành công nghiệp trị giá hàng triệu USD lợi nhuận cho những người buôn lậu chó. Theo ước tính, mỗi năm có tới 5 triệu cá thể chó bị giết để lấy thịt. Không chỉ vậy, nạn buôn chó còn liên quan trực tiếp đến việc bùng nổ các dịch bệnh như giun xoắn, bệnh tả và bệnh dại. Tổ chức Y tế Thế giới gần đây đã đưa ra khuyến cáo: Nạn buôn bán chó chính là tác nhân bùng phát dịch bệnh dại ở Indonesia và bệnh tả ở Việt Nam.

Tọa đàm liên quan đến vấn đề này, đại diện chính phủ các nước Thái Lan, Campuchia, Lào và Việt Nam đã khẳng định về bằng chứng về mối liên hệ giữa tình trạng buôn bán thịt chó với bệnh dại và sự lây truyền và bùng phát dịch bệnh, rà soát các qui định liên quan đến sự buôn bán thịt chó ở Đông Nam Á. Các đại biểu đã đưa ra đề xuất một số giải pháp để giải quyết vấn nạn trên nhiều bình diện từ công tác tuyên truyền phòng bệnh, xét nghiệm chẩn đoán bệnh dại, và đặc biệt là quản lý và kiểm soát việc vận chuyển chó. Một số mô hình kiểm soát bệnh dại thành công của các địa phương trong khu vực cũng được tọa đàm phân tích, thảo luận và tìm hướng áp dụng phù hợp tại các quốc gia. Các bên tham gia cũng khẳng định vai trò của từng quốc gia thành viên trong việc ngăn chặn bùng phát dịch dại và đồng thuận cam kết hợp tác chặt chẽ để khống chế và loại trừ bệnh dại và nạn buôn bán chó lậu xuyên biên giới.

Hiện các tổ chức bảo vệ động vật trong liên minh ACPA bao gồm: Tổ chức Thay đổi vì Động vật (Change for Animals Foundation), Tổ chức Nhân đạo Quốc tế (Humane Society International), Tổ chức Động vật Châu Á (Animals Asia), và Tổ chức Soi Dog - Thái Lan (Soi Dog Foundation), phối hợp với cơ quan chức năng tại bốn quốc gia nhằm cải thiện việc thực thi pháp luật phòng chống bệnh dại và kiểm soát nạn buôn bán chó trái phép không được kiểm dịch qua các biên giới.

 Phạm Thanh