Kỷ niệm 75 năm Cách mạng tháng 8 và Quốc khánh 2/9:

Cách mạng tháng 8: Bạc Liêu giành chính quyền “không đổ máu”!

Huỳnh Hải

(Dân trí) - Giữa tháng 8/1945, khi Nhật đầu hàng đồng minh, thời cơ cách mạng Việt Nam trực tiếp giành chính quyền nằm trong tầm tay; Bạc Liêu đã giành lấy chính quyền một cách không đổ máu từ ngày 23 - 25/8.

Lập "Bộ phận công khai" trực diện với địch

Theo sử liệu tỉnh Bạc Liêu, để góp phần lãnh đạo nhân dân, cùng với Đảng cổ vũ quần chúng giành chính quyền, ngày 17/8/1945, Tỉnh ủy lâm thời Bạc Liêu thành lập Mặt trận Việt Minh tỉnh do ông Lê Khắc Xương làm Chủ nhiệm.

Tại khu vực thành Bạc Liêu, Tỉnh ủy chủ trương đưa ra một “Bộ phận công khai” trực diện với địch, với danh nghĩa đại diện cho Mặt trận Việt Minh nhiều lần đến gặp tên tỉnh trưởng Trương Công Thiện bắt buộc y phải làm một số vụ việc, như: Trả lại truyền đơn, áp phích của ta đã bị lính đồn gỡ, không cho phép treo băng rôn đón khâm sai đại thần Nguyễn Văn Sâm, uy hiếp một số mật thám của Pháp, Nhật không chống đối cách mạng,...

Đặc biệt, "Bộ phận công khai" bắt buộc tỉnh trưởng Thiện phải giao ngôi nhà của tên Carrère (người Pháp) cho phía ta để làm trụ sở Việt Minh và Tỉnh ủy lâm thời Bạc liêu từ ngày 20/8/1945.

Cách mạng tháng 8: Bạc Liêu giành chính quyền “không đổ máu”! - 1

Trụ sở Tinh ủy lâm thời, Mặt trận Việt Minh, Ủy ban dân tộc giải phóng tỉnh Bạc Liêu trước, trong và sau ngày giành chính quyền từ ngày 20/8/1945 đến cuối tháng 1/1946...

Cách mạng tháng 8: Bạc Liêu giành chính quyền “không đổ máu”! - 2

... và hiện nay nằm tại góc đường Lê Văn Duyệt và đường 30/4 (phường 3, TP Bạc Liêu).

Vào thời điểm 19/8/1945, ngụy quân, ngụy quyền tại Bạc Liêu đang lung lay, nhiều công chức bỏ nhiệm sở, một số tìm đến thanh minh với cách mạng,...

Nhân dịp ngụy quyền Bạc Liêu tổ chức đón tên khâm sai đại thần Nguyễn Văn Sâm vào ngày 20/8, Tỉnh ủy lâm thời chủ trương huy động lực lượng quần chúng biến cuộc đón này thành cuộc biểu tình lớn của ta ủng hộ Việt Minh giành lấy chính quyền, với các khẩu hiệu: “Mặt trận Việt Minh muôn năm! Chính quyền về tay nhân dân”. 

2 ngày sau, Mặt trận Việt Minh và Ủy ban dân tộc giải phóng tỉnh (thành lập vào tối ngày 20/8) tiếp tục cử đoàn đại diện đến gặp tỉnh trưởng Trương Công Thiện yêu cầu phải giao chính quyền, nhưng y vẫn trì hoãn.

Cách mạng tháng 8: Bạc Liêu giành chính quyền “không đổ máu”! - 3

Một số đồng chí trong Tỉnh ủy lâm thời Bạc Liêu từ giữa tháng 7/1945. Trong đó, ông Tào Văn Tỵ (giữa) là người chịu trách nhiệm chung của "Bộ phận công khai" trực diện với địch. 

Vây kín dinh, tỉnh trưởng địch tuyên bố đầu hàng

Sáng ngày 23/8/1945, hòa cùng khí thế cách mạng cả nước, toàn bộ lực lượng của ta đã tập trung bao vây khép kín dinh tỉnh trưởng. Như thường lệ, khoảng 7h sáng, khi tỉnh trưởng Trương Công Thiện xuống chào cờ trước khi làm việc thì y hoãn sợ, chân đi không vững khi thấy đoàn người đã vây kín vòng trong, vòng ngoài tòa dinh.

Khí thế của ta hừng hực thêm khi một người của ta giật lấy tấm băng rôn đón khâm sai đại thần Nguyễn Văn Sâm đang treo trước cổng ra vào ném xuống đất. Cùng lúc đó, tiếng hô của quân, dân Bạc Liêu: “Đả đảo bọn bù nhìn! Chính quyền về tay nhân dân” vang dội cả thành Bạc Liêu.

Cách mạng tháng 8: Bạc Liêu giành chính quyền “không đổ máu”! - 4
Cách mạng tháng 8: Bạc Liêu giành chính quyền “không đổ máu”! - 5

Khu vực trước đây là dinh tỉnh trưởng của ngụy quyền. Nơi đây ngày 23/8/1945, Đảng bộ, quân và dân Bạc Liêu đã giành lấy chính quyền. Hiện nay, khu này nằm trên đường Trần Phú, TP Bạc Liêu.

Trước tình thế thắng lợi của phía cách mạng, tỉnh trưởng Trương Công Thiện buộc phải đầu hàng và công bố tại chỗ kể từ giờ phút này chính quyền Bạc Liêu thuộc về cách mạng, thuộc về nhân dân.

Ngay sau đó, đoàn người diễu hành qua các tuyến đường chính trong thành Bạc liêu. Thời điểm đó là 9h30 sáng ngày 23/8/1945, không tiếng súng, không đổ máu, phía ta giành lấy chính quyền suôn sẻ.

Cách mạng tháng 8: Bạc Liêu giành chính quyền “không đổ máu”! - 6

Tỉnh Bạc Liêu đã lấy ngày 23/8 làm ngày truyền thống của tỉnh. Hiện tại, trên địa bàn TP Bạc Liêu có tuyến đường mang tên đường 23/8, là một trong những tuyến đường lớn của thành phố này.

Ngày 23/8 của 75 năm trước, ngày nay tỉnh Bạc Liêu đã lấy ngày này làm ngày truyền thống của tỉnh nhà.