Bộ trưởng GTVT lý giải việc dùng từ “thu giá BOT”

Chiều 22/5, trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội, Nguyễn Văn Thể đã làm rõ những vấn đề liên quan đến việc đổi tên “trạm thu phí BOT” thành “trạm thu giá BOT giao thông”.

- Tại sao Bộ GTVT lại chuyển tên gọi từ “thu phí” thanh “thu giá” BOT?

- Phí mang tính chất quản lý Nhà nước liên quan đến HĐND, Quốc hội quyết định. Hình thức đầu tư BOT (Kinh doanh - Xây dựng - Chuyển giao) được xem là một sản phẩm của doanh nghiệp nên họ tự định giá. Do vậy, chúng ta cần điều chỉnh từ phí sang giá cho chính xác.

Việc chuyển đổi tên trạm “thu phí” thành trạm “thu giá” không có gì khác mà còn linh động hơn rất nhiều cho việc điều chỉnh mức thu. Bởi lẽ muốn điều chỉnh phí thì phải thông qua HĐND nên rất chậm.

- Trong quá trình ra văn bản, Bộ GTVT có rà soát việc dùng từ “thu giá” để cho chính xác?

- Việc này không phải do Bộ GTVT quy định mà đã có trong Nghị định của Chính phủ. Ví như BOT là sản phẩm sản xuất trong nhà máy thì họ có thể ấn định giá bán.

- Khi chuyển sang thành “thu giá” thì doanh nghiệp có thể đề xuất tăng, giảm theo quy luật thị trường. Điều này ảnh hưởng đến tính ổn định và người sử dụng dịch vụ?

- Sản phẩm nào cũng phải đem lại hiệu quả kinh doanh. Dự án BOT cũng vậy, chủ đầu tư bỏ toàn bộ vốn thì cũng cần có phương án hoàn vốn. Còn Nhà nước luôn cố gắng điều chỉnh thấp nhất, tạo điều kiện cho xã hội. Hiện nay, chúng ta đang điều chỉnh giá các trạm BOT theo phương án thấp nhất để hỗ trợ chi phí cho người dân.

- Nhưng đã chuyển sang giá, nếu Nhà nước điều chỉnh phương án giảm thấp nhất để có lợi cho người dân thì doanh nghiệp cũng có thể đề xuất tăng để có lợi cho họ?

- Về nguyên tắc sản phẩm đó là của doanh nghiệp, nhưng Nhà nước sẽ điều tiết theo thị trường. Tức là mình điều tiết để đảm bảo lợi ích của nhà đầu tư và hài hòa lợi ích người dân. Điều đó có nghĩa là không phải sản phẩm anh làm ra là tự ấn định giá, mà Bộ GTVT sẽ giám sát điều này.

Trường hợp doanh nghiệp muốn tăng giá thì họ phải đăng ký với Bộ GTVT. Trên cơ sở đó, chúng tôi sẽ xem xét, khi nào cảm thấy hài hòa hết các lợi ích, bảo đảm chi phí xã hội thấp nhất thì mới được điều chỉnh, nếu không thì không cho điều chỉnh.

- Việc thay đổi từ “thu phí” thành “thu giá” như vậy sẽ không phải thông qua HĐND mà chỉ qua sự giám sát của Bộ ngành liên quan. Vậy quyền lợi của người dân có được bảo đảm?

- Như tôi đã nói, trước đây, mỗi lần điều chỉnh mức thu BOT gặp rất nhiều khó khăn vì phải thông qua HĐND địa phương, mà HĐND thì không thể quyết định linh động được. Còn khi chuyển sang giá thì bản chất của nhà đầu tư vẫn hưởng như vậy. Ngược lại nhà nước sẽ điều chỉnh nhanh chóng để đáp ứng được điều kiện của từng trạm thu giá ở từng vị trí, từng khu vực. Có những vị trí vì điều kiện cho phép nên được điều chỉnh giảm rất sâu.

Thời gian tới, chúng ta áp dụng công nghệ vào việc thu giá BOT. Khi thu giá tự động thì người dân có thể giám sát được nguồn thu hàng ngày, hàng tháng, hàng năm, nguồn thu từ lúc đưa trạm BOT vào hoạt động cho đến thời điểm kiểm tra.

Ngoài ra, Tổng cục Đường bộ cũng sẽ quản lý toàn bộ các trạm thu giá BOT. Thực hiện như vậy, sẽ giúp cho việc thu chi bảo đảm công khai, minh bạch, người dân cũng có thể giám sát được thông qua các thiết bị điện tử mang tính chính xác cao.

- Xin cảm ơn ông!

Quang Phong