Bộ trưởng “cầu cứu” Quốc hội giải cứu tuyến Metro Bến Thành – Suối Tiên

Đây là một nội dung dù không được yêu cầu, Bộ trưởng KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng vẫn chủ động trình bày tại phiên thảo luận về tình hình kinh tế xã hội tại UB Thường vụ Quốc hội chiều 12/10.

Báo cáo về dự án, Bộ trưởng KH-ĐT bày tỏ lo ngại vì những vấn đề rất lớn đang tồn tại khiến dự án bị đình trệ mà chưa được quan tâm tháo gỡ. Cụ thể, dự án được phê duyệt với dự toán ban đầu là 17.000 tỷ đồng nhưng sau đó thành phố đề nghị tăng thêm 30.000 tỷ đồng lên thành 47.000 tỷ đồng.

Khi đó, Phó Thủ tướng Chính phủ đã đề nghị ủy quyền cho TPHCM phê duyệt mức dự toán này. Tuy nhiên, mức vốn thể hiện sau đó cho thấy dự án này thuộc diện công trình quan trọng quốc gia, phải báo cáo Quốc hội.

Vậy là đến nay, dự án vẫn chưa thực hiện phê duyệt tổng mức đầu tư vì số vốn cần cấp phát thêm chưa có được sự thỏa thuận thống nhất được giữa Bộ GTVT, Bộ Tài chính, TPHCM về tỷ lệ vốn cấp phát từ Trung ương trong khi phần vốn này nằm trong dự toán ban đầu thì đã cấp phát hết.

Cảnh báo là không giải quyết xong việc này, hệ quả để lại từ dự án Metro dang dở sẽ nghiêm trọng, khó lường, trong đó có cả vấn đề quan hệ đối ngoại của đất nước, Bộ trưởng KH-ĐT mong Quốc hội sớm phê duyệt cho phần vốn đội lên đó. Tuy nhiên, lãnh đạo Quốc hội cho biết, chưa có thông tin nào được trình ra nên Quốc hội cũng… không thể làm gì.

Khó “ép” 2018 tăng trưởng cao hơn

Tiếp tục phần thảo luận về tình hình kinh tế xã hội – những kết quả đạt được của 2017 và kế hoạch đề ra cho 2018, Chủ nhiệm UB Pháp luật Nguyễn Khắc Định đặt ra nhiều câu hỏi.

Nhấn mạnh là hết sức phấn khởi vì từ 2008 đến nay kinh tế - xã hội mới đạt cả 13 chỉ tiêu Quốc hội quyết, nhất là GDP đã về đích, song ông Định cho rằng, cần làm rõ thêm một số thông tin để dân và cán bộ tin rằng đó là những con số rất thuyết phục. Và trên cơ sở đó, sang năm phải phấn đấu đạt kết quả ít nhất bằng tỷ lệ tăng trưởng của năm nay.

Ông Định phân tích: “Khi xây dựng chỉ tiêu tăng GDP 6,7% cho năm nay, Chính phủ đều đã tính hết các cân đối lớn để đạt được kết quả đó. Nay, xuất khẩu dự kiến tăng gần gấp đôi, các con số về vốn đầu tư, chỉ số hiệu quả đầu tư ICOR... đều cho thấy số lượng tăng và chất lượng cũng tăng. Thế thì tại sao GDP lại chỉ tăng 6,7% như kế hoạch ban đầu?”.

Giả thiết là nếu không thay đổi về số lượng thì có nghĩa tăng trưởng năm nay đi vào chất lượng, ông Định đề nghị Chính phủ làm rõ hơn chất lượng của nền kinh tế đã tích cực hơn thể hiện ở chỗ nào?

Không trả lời thẳng vào câu hỏi của ông Định, nhưng Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng giải thích, tăng trưởng đạt 6,7% ngoài sự quyết liệt chỉ đạo của cả hệ thống thì đương nhiên thì ở đây cũng có những vấn đề đặc thù của năm nay.

Cụ thể, tổng cầu của nền kinh tế thời gian qua thể hiện ở sức mua nội địa tăng rất mạnh. Nhờ tổng cầu tăng, cung hàng hóa sản xuất cũng được kích thích tăng trưởng ở mức đáng kể. Nông nghiệp phục hồi tốt với tỷ lệ tăng trưởng ở lĩnh vực thủy sản đột phá (5,42%). Cả ngành nông nghiệp tăng 2,78% trong khi năm ngoái mức tăng chỉ 0,76%. Trong lĩnh vực công nghiệp thì ghi nhận bước tiến của ngành chế biến chế tạo. Khu vực dịch vụ cũng tăng trưởng tốt. Xuất khẩu cũng tăng rất cao (dự kiến cả năm tăng 14,4% trong khi năm ngoái chỉ ở mức 9%)…

Tổng thể tỷ lệ tăng trưởng đạt 6,7%, theo Bộ trưởng KH-ĐT, hoàn toàn có cơ sở chắc chắn dù lượng dầu khí khai thác vẫn trong xu hướng giảm rất mạnh, trung bình 2 triệu tấn/năm.

Tín hiệu đó cho thấy mô hình tăng trưởng đã thay đổi dần theo hướng tích cực, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phân tích.

Tuy nhiên, Bộ trưởng thừa nhận, để đạt được mức tăng 6,7% cả năm thì 3 tháng còn lại cũng còn rất thách thức, yếu tố nhãn tiền có thể thấy chính là diễn biến phức tạp của tình hình thời tiết, thiên tai. Tư lệnh ngành KH-ĐT cho rằng 3 tháng cuối năm cần thực hiện đồng bộ, tích cực các nhiệm vụ để có thể đạt được kết quả cao nhất như dự kiến.

Với băn khoăn về việc chỉ tiêu tăng trưởng 2018 chỉ từ đặt ra ở mức 6,5 - 6,7% trong khi nền tảng xây dựng năm 2017 đã rất tốt, Bộ trưởng Dũng giải thích lý do, nếu tính trên nền năm 2017 là rất cao mà nếu đặt tiếp tục đặt định mức cao cho 2018 thì sẽ rất khó khăn.

Mặt khác, một số mặt hàng là đột phá của năm nay thì sang năm không còn đột phá nữa. Khai khoáng thì tiếp tục giảm, nhất là khai thác dầu khí. Trong khi các chuyển đổi của mô hình kinh tế cũng chưa thể mang lại kết quả ngay lập tức, Bộ trưởng KH-ĐT cho rằng, cần thời gian cho đủ độ ngấm.

P.Thảo