Bộ Tài nguyên và Môi trường cần rà soát các trường hợp sổ đỏ hộ gia đình

Ông Hoàng Xuân Hoan - Phó cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp) vừa ký văn bản số 704/KTVB-KT gửi Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu báo cáo việc tiến hành kiểm tra đối với Khoản 5 Điều 6 Thông tư số 33/2017 do Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành có quy định ghi tên các thành viên trong gia đình lên sổ đỏ đang gây ồn ào dư luận.

Cần rà soát những trường hợp hộ gia đình sử dụng đất

Theo đó, Khoản 5 Điều 6 Thông tư 33/2017 có hiệu lực từ ngày 5/12 tới quy định: “Hộ gia đình sử dụng đất thì ghi “Hộ gia đình, gồm ông (hoặc “Hộ gia đình gồm bà”), sau đó ghi họ tên, năm sinh, tên và số giấy tờ nhân thân của chủ hộ gia đình như quy định tại Điểm a Khoản này; địa chỉ thường trú của hộ gia đình. Trường hợp chủ hộ gia đình không có quyền sử dụng đất chung của hộ gia đình thì ghi người đại diện là thành viên khác của hộ gia đình có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình. Dòng tiếp theo ghi “Cùng sử dụng đất, cùng sở hữu tài sản gắn liền với đất (hoặc Cùng sử dụng đất hoặc Cùng sở hữu tài sản) với… (ghi lần lượt họ tên, năm sinh, tên và số giấy tờ nhân thân của những thành viên còn lại trong hộ gia đình có chung quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất)”.

Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật cho rằng, Khoản 2 Điều 98 Luật Đất đai năm 2013 quy định: “Thửa đất có nhiều người chung quyền sử dụng đất, nhiều người sở hữu chung nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất ở thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất phải ghi rõ đầy đủ tên của những người có chung quyền sử dụng đất”.

Chính vì thế, tại cuộc họp với Bộ Tài nguyên và Môi trường mới đây, các chuyên gia của Bộ Tư pháp đều thống nhất khẳng định, quy định nêu trên tại Thông tư 33/2017 là có cơ sở pháp lý.

Tuy nhiên, Cục Kiểm tra văn bản đánh giá, quy định của Thông tư 33 có thể dẫn tới cách hiểu không chính xác, không đúng với Luật Đất đai là “hộ gia đình sử dụng đất” đồng nhất với “hộ gia đình” theo Sổ hộ khẩu như cách gọi phổ thông trong xã hội hiện nay.

Cơ quan này lo lắng về việc khi thực hiện Khoản 5 Điều 6 Thông tư 33 sẽ phải xác định được đầy đủ, chính xác những người có chung quyền sử dụng đất, phần quyền của mỗi người trong hộ gia đình cũng như người/cơ quan có thẩm quyền xác định vấn đề này.

Còn về nguyên tắc, việc xác định người có chung quyền sử dụng đất do cơ quan tài nguyên và môi trường thực hiện - trong trường hợp hồ sơ địa chính thể hiện rõ; trường hợp phát sinh tranh chấp thì toà án sẽ thực hiện theo yêu cầu.

Từ đó, Cục Kiểm tra văn bản đề nghị, để triển khai hiệu quả quy định tại Khoản 2 Điều 98 Luật Đất đai 2013 và Thông tư số 33/2017/TT-BTNMT trong thời gian “chuyển tiếp” nên thực hiện song song 2 phương thức:

- Việc cấp mới Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại Khoản 2 Điều 98 Luật Đất đai 2013 và Thông tư 33/2017 sẽ ghi đầy đủ tên người có chung quyền sử dụng đất

-Tiếp tục duy trì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho hộ gia đình trước khi Luật Đất đai 2013 và Thông tư 33/2017 có hiệu lực.

Trường hợp có sự kiện pháp lý phát sinh thì kết hợp giải quyết theo quy định tại Khoản 2 Điều 98 Luật Đất đai 2013 và Thông tư 33/2017 (nếu xác định rõ người có chung quyền sử dụng đất) hoặc ghi như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được cấp như trước đây.

“Theo đó, cần thực hiện rà soát những trường hợp hộ gia đình sử dụng đất trước khi Luật Đất đai 2013 có hiệu lực, trên cơ sở đó phân loại và có hướng dẫn xử lý đối với từng nhóm trường hợp cụ thể”- cơ quan này nêu rõ quan điểm.

Cấp sổ đỏ hộ gia đình còn nhiều vướng mắc, bất cập

Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật khẳng định, quy định thửa đất có nhiều người chung quyền sử dụng đất, thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phải ghi đầy đủ tên của những người có chung quyền sử dụng đất tại Khoản 2 Điều 98 Luật Đất đai là quy định đúng đắn, tiến bộ, nhằm minh bạch về tài sản, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của những người có chung quyền sử dụng đất, trong đó có các thành viên hộ gia đình sử dụng đất; đồng thời hạn chế vướng mắc, ngăn ngừa tranh chấp phát sinh trong các giao dịch về quyền sử dụng đất.

Mặc dù vậy, việc thi hành Luật Đất đai 2013 đã cho thấy việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhất là Giấy chứng nhận cấp cho hộ gia đình sử dụng đất vẫn còn nhiều vướng mắc, bất cập.

“Bộ Tài nguyên và Môi trường cần khẩn trương nghiên cứu, đề xuất các giải pháp, kể cả sửa đổi Luật Đất đai để khắc phục những vướng mắc, bất cập này”- văn bản của Cục Kiểm tra văn bản nêu rõ.

Tại cuộc họp ngày 28/11 vừa qua, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật đã đề nghị các đơn vị của Bộ Tài nguyên và Môi trường khẩn trương tham mưu, báo cáo lãnh đạo Bộ này có công văn gửi Bộ Tư pháp về quan điểm của Bộ Tài nguyên và Môi trường đối với những vấn đề được đặt ra. Trên cơ sở đó, Cục Kiểm tra văn bản sẽ tiếp tục nghiên cứu và theo dõi thêm dư luận, quá trình triển khai Thông tư số 33/2017, trường hợp phát sinh vấn đề mới sẽ kịp thời báo cáo lãnh đạo Bộ Tư pháp.

Trao đổi với PV Dân trí, đại diện cơ quan pháp chế của Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết chiều 1/12 sẽ có phản hồi tới Bộ Tư pháp và cơ quan báo chí về sự việc này.

Thế Kha