Bánh xèo đi Mỹ

Món bánh xèo sẽ được bà Mười giới thiệu tại Lễ hội đời sống dân gian Smithsonian 2007, ở Washington, Mỹ.

Bà Mười năm nay tuổi ngoài 66, có trên 45 năm làm nghề chiên bánh xèo. Hỏi chuyện đi Mỹ, bà cười ngất: “Khổ lắm, bà già quê như tui có biết gì đâu mà đi Tây - đi Mỹ. Vậy mà, mấy ông ở trên tỉnh mang giấy xuống đây bảo Trung ương chọn tui đi Mỹ để giới thiệu món bánh xèo truyền thống. Nghe xong tui tá hỏa. Nước Mỹ giàu sang, đời nào họ ăn bánh xèo quê mùa như tui làm. Có nằm mơ cũng hổng ai tin”.

Khi nghe cơ quan chức năng đọc quyết định, nghe xong bà mới tin. Gia đình hay chuyện, người nào cũng bò lăn ra cười, còn cả xóm này họ bảo bà nói xạo, đi… Mỹ Tho thì có.

Cũng từ chuyện đi Mỹ mà cả tháng nay bà Mười mất ăn, mất ngủ. Nào là chuẩn bị đồ nghề từ gạo, nếp, cối xay bột, thúng, thau, chảo, xề, nồi, xửng, dừa khô… để kịp ngày lên đường sang Mỹ. Ngoài chuyện giới thiệu món bánh xèo truyền thống, bà Mười còn làm thêm bánh tét Nam bộ, bánh ít trần và bánh cúng. 4 loại bánh này là nghề “cơm gạo” của bà Mười từ mấy chục năm nay.

Bà tâm sự: “Xưa nay, làm bánh chủ yếu đi bán dạo cho dân nghèo ăn. Bây giờ sang Mỹ làm bánh tại lễ hội lớn, nghe tới đã run rồi. Không biết khẩu vị họ ăn thế nào, vệ sinh ra sao… lỡ làm không ngon họ chê chắc chết. Thân già tui thì không sao, chỉ sợ mất mặt thành phố mình thôi, nghĩ tới đó là không sao ngủ được”.

Theo kế hoạch, bà Mười sẽ chiên bánh xèo khoảng 45 phút, trong đó dành 15 phút giới thiệu về bánh nhưng phải đảm bảo số lượng làm ra được 15 bánh xèo. Thời gian quá ngắn nên một mình bà phải chiên 2 chảo cùng lúc cho kịp. Vấn đề quan trọng là làm sao bánh ngon và hợp vệ sinh.

Hỏi bí quyết làm bánh, bà Mười cho biết: “Có chút xíu nào chết liền! Xuất thân từ gia đình nghèo, lớn lên theo chồng cũng nghèo. Không cục đất chọi chim nên buộc lòng làm bánh bán dạo kiếm sống. Nay làm bánh xèo, mai bánh tét, bánh cúng, ít trần… không học sách vở, trường lớp ngày nào, chỉ làm theo kinh nghiệm truyền thống”.

Bánh xèo bà làm bán mỗi cái 3.000 đồng. Giá bánh bình dân nhưng khách hàng phân nửa là “quan chức”. Nhiều ban ngành ở Cần Thơ, mỗi khi có liên hoan, tiệc tùng… thường mời bà đến chiên bánh xèo theo cách truyền thống.

Cả đời làm bánh bán dạo, nay được sang Mỹ dự lễ hội lớn là một vinh dự đối với bà Mười. Biết gia cảnh bà khó khăn, các ngành chức năng ở quận Bình Thủy và TP Cần Thơ tặng bà áo dài, áo bà ba, giày dép, vali… để sử dụng trong những ngày lễ hội.

Theo Huỳnh Phước Lợi
 Sài Gòn Giải Phóng