5 trường đại học thu tiền vượt, thu ngoài quy định của Nhà nước

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ về việc tổ chức, thực hiện Nghị định 43/2006 của Chính phủ quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập (gọi tắt là Nghị định 43) tại Bộ Giáo dục và Đào tạo, ĐH Huế, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Trường ĐH Vinh, Trường ĐH Luật TPHCM, Trường ĐH Kinh tế TPHCM, hầu các đơn vị đều thu vượt, thu ngoài quy định của Nhà nước vi phạm Nghị định 43, Nghị định 57/2002 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh phí và lệ phí. Một số đơn vị sự nghiệp chưa thực hiện trích lập đầy đủ các loại quỹ theo quy định, nhất là quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp và quỹ học bổng.

Chưa thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ thuế với nhà nước

Các trung tâm, đơn vị trực thuộc 2 trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội, ĐH Vinh và 9 đơn vị trực thuộc Trường ĐH Kinh tế TPHCM có sử dụng cơ sở vật chất của trường nhưng không thực hiện việc trích lập các quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp và dự phòng ổn định thu nhập.

5 đơn vị (ĐH Huế, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Trường ĐH Vinh, Trường ĐH Luật TPHCM, Trường ĐH Kinh tế TPHCM) không nộp kịp thời, đầy đủ các khoản thu vào kho bạc để kiểm soát chi theo quy định; việc chuyển gửi có kỳ hạn tại ngân hàng thương mại hưởng lãi suất là vi phạm Nghị định 43 và Thông tư số 81/2006 của Bộ Tài chính.

Theo kết luận thanh tra, một số đơn vị sự nghiệp có số dư tại quỹ phát triển sự nghiệp và tiền gửi ngân hàng tồn quỹ lớn chưa sử dụng trong khi nhu cầu vốn đầu tư xây dựng lớn không được đầu tư; việc đầu tư mua sắm thiết bị phục vụ đào tạo, nghiên cứu khoa học ít, gây lãng phí nguồn vốn.

Một số đơn vị sự nghiệp chưa thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ thuế với nhà nước: Trường ĐH Nông nghiệp chưa kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế với nhà nước số tiền gần 1,4 tỷ đồng; ĐH Huế chưa nộp số tiền trên 635 triệu đồng.

Các trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội, Kinh tế TPHCM, Luật TPHCM không thực hiện quy định khoán cước phí điện thoại công vụ tại nhà riêng và điện thoại di động theo đúng quy định của Chính phủ. Cả 5 đơn vị sự nghiệp đều không thực hiện đầy đủ quy định về sử dụng xe, định mức xăng dầu… theo quy định hiện hành.

Các đơn vị sự nghiệp đều chi vượt giờ cho giảng viên cao cấp nhiều lần so với quy định tại Thông tư liên tịch số 50/2008, Bộ luật lao động năm 2004.

Nhiều sai phạm về tài chính kế toán

Thanh tra Chính phủ còn phát hiện nhiều sai phạm trong việc chấp hành các quy định tài chính kế toán tại một số đơn vị.

Tại ĐH Huế, việc hạch toán, chứng từ kế toán chưa đúng quy định, hạch toán kế toán còn lẫn lộn giữa hoạt động sự nghiệp, học phí và thu dịch vụ, có khoản thu chi hạch toán chưa đúng mục lục ngân sách, không tách và hạch toán riêng các khoản thu chi của Văn phòng ĐH Huế với các khoản thu phí điều hành học phí.

ĐH Huế đã quy định các đơn vị sự nghiệp cấp dưới phải nộp về “phí điều hành học phí” từ 3-14% trên tổng số học phí thu được để chi vốn đối ứng xây dựng cơ bản, chi hỗ trợ hoạt động đoàn thể và các hoạt động chung. “Việc thu, sử dụng phí điều hành học phí trong những năm qua của ĐH Huế để chi hoạt động không đúng quy định của Luật ngân sách Nhà nước và chưa thực hiện chi đúng theo quy định tự đề ra”- kết luận thanh tra chỉ rõ.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ còn phát giác Trung tâm đào tạo từ xa ĐH Huế in sách không phù hợp yêu cầu, số lượng sách, tài liệu tồn đọng lớn, gây lãng phí.

Tại Trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội, hoạt động tài chính kế toán còn hạn chế bất cập, chưa chặt chẽ, hệ thống sổ sách, chứng từ chưa đảm bảo quy định; một số khoản thu, chi không được theo dõi quản lý dẫn đến chênh lệch số liệu phải thu, thực thu và báo cáo tài chính. Trường này cũng không thực hiện trích khấu hao đối với các tài sản cố định sử dụng vào hoạt động dịch vụ theo quy định. Quy định trợ cấp cho cán bộ, viên chức nghỉ hưu được trợ cấp mỗi năm 1 tháng lương không phù hợp với quy định của Nhà nước và khả năng nguồn quỹ phúc lợi của đơn vị.

Cơ quan thanh tra phát hiện Trường ĐH Kinh tế TPHCM chưa tổng hợp hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ của các đơn vị trực thuộc vào báo cáo thu chi của trường; một số khoản thu dịch vụ hạch toán vào thu sự nghiệp, có khoản chưa qua sổ sách kế toán và báo cáo tài chính; không phản ánh khoản thu bảo hiểm y tế học sinh vào báo cáo tài chính (năm 2012).

Các trung tâm của Trường ĐH Luật TPHCM hoạt động có thu chưa mở sổ kế toán để ghi chép theo dõi và tập hợp chung vào sổ kế toán của trường, chưa tập hợp phản ánh tại báo cáo tài chính. Một số khoản thu dịch vụ hạch toán vào thu sự nghiệp, có khoản chưa qua sổ kế toán và báo cáo tài chính, một số khoản chi hạch toán không đúng mục đích.

ĐH Nông nghiệp Hà Nội cho sử dụng không đúng mục đích cả nghìn m2

Trong việc quản lý, sử dụng đất đai và cơ sở vật chất, trụ sở làm việc cũng có nhiều sai phạm bị phát hiện. Cụ thể, Trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội đã ký hợp đồng với 11 công ty, xí nghiệp và 175 cá nhân cho thuê đất, cho thuê nhà lâu dài để sản xuất kinh doanh dịch vụ, có hợp đồng chỉ mang tính hình thức.

“Một số đơn vị, cá nhân sau khi ký hợp đồng đã tự ý san lấp ao, hồ xây dựng văn phòng làm việc, kho, xưởng không làm thủ tục cấp phép xây dựng, sử dụng sai mục đích sử dụng theo quyết định giao đất. Tổng diện tích đất sử dụng không đúng mục đích trên 8.000 m2, tổng diện tích nhà, hội trường sử dụng không đúng mục đích trên 9.000 m2”- kết luận chỉ rõ.

Thanh tra Chính phủ cho rằng công tác lập dự toán chưa đảm bảo tính chính xác về khối lượng theo thiết kế kỹ thuật được phê duyệt, tính thừa, thiếu khối lượng một số hạng mục công việc và áp dụng đơn giá, mã định mức chưa đúng quy định cho một số công việc chưa hợp lý. Việc đơn vị thẩm tra thiết kế dự toán chưa phát hiện ra là nguyên nhân làm tăng giá trị gói thầu. Qua thanh tra xác định giá trị chênh lệch tăng đối với các gói thầu được kiểm tra là 4 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, các hợp đồng giữa chủ đầu tư và đơn vị tư vấn thiết kế thiếu nội dung lập quy trình bảo trì theo quy định của Chính phủ về quản lý chất lượng công trình (ĐH Kinh tế TPHCM, Luật TPHCM, Vinh, Nông nghiệp Hà Nội, Y Dược- ĐH Huế).

Qua kiểm tra 23 gói thầu thi công của 17 dự án với tổng giá trị trúng thầu và đã được ký hợp đồng thi công xây lắp trên 503,5 tỷ đồng, Thanh tra Chính phủ nhận thấy: Một số gói thầu phải gia hạn thời gian thực hiện hợp đồng, tiến độ thi công không đảm bảo nhưng chủ đầu tư chưa có biện pháp xử lý kịp thời. Đây chính là một trong những nguyên nhân làm giảm hiệu quả đầu tư của dự án. Việc này xảy ra tại dự án đầu tư xây dựng Trung tâm thông tin thư viện cơ sở 2 - Trường ĐH Luật TPHCM, dự án mở rộng Bệnh viện Trường ĐH Y Dược- ĐH Huế.

Các công trình hoàn thành và đưa vào sử dụng nhưng chưa được kiểm tra và chứng nhận sự phù hợp chất lượng công trình, chưa được lập quy trình bảo trì. Việc xác  định giá trị các gói thầu còn chưa chính xác, nghiệm thu khối lượng của một số công tác theo dự toán trúng thầu, chưa căn cứ vào khối lượng thi công thực tế, dẫn đến nghiệm thu, thanh toán vượt so với thực tế thi công, áp dụng giá không đúng quy định, xác định cự ly vận chuyển chưa chính xác.

Tổng giá trị sai phạm phát hiện và loại ra khỏi giá trị trúng thầu, thanh toán, quyết toán công trình là 6,8 tỷ đồng; trong đó giá trị phải thu hồi của các nhà thầu trên 969 triệu đồng.

Thế Kha