"Từ điển những nỗi sợ hãi và cuồng loạn": Nguồn gốc 99 ám ảnh phổ biến

Omega Plus phát hành Từ điển những nỗi sợ hãi và cuồng loạn của tác giả Kate Summerscale, do Trần Đức Trí biên dịch, gồm 99 nỗi ám ảnh sợ hãi (phobia) và cuồng loạn (mania). Cuốn sách thuộc tủ sách Y sinh của Omega Plus.

Những nỗi sợ hãi và cuồng loạn được sắp xếp theo thứ tự bảng chữ cái tên tiếng Anh từ Ablutophobia (chứng sợ sạch sẽ) đến Zoophobia (chứng sợ động vật), hoặc có thể chia thành các nhóm chủ đề như: cơ thể, tiếng ồn, bị cô lập, chạm vào…

Cuốn sách đưa độc giả vào hành trình tìm hiểu nguồn gốc, cơ chế tâm lý của những nỗi ám ảnh, góp phần khai quật lịch sử về sự kỳ lạ của con người từ thời trung cổ đến nay.

Tác phẩm cũng đưa ra những lời giải thích và một số phương pháp điều trị tích cực, hiệu quả cho những nỗi sợ hãi và cuồng loạn mạnh mẽ nhất.

"Các số liệu trên nói về các chứng rối loạn ám ảnh sợ hãi ảnh hưởng đến cuộc sống thường nhật. Nhiều người trong số chúng ta có những cảm giác khó chịu hay sợ hãi nhẹ hơn mà đôi khi lầm tưởng là ám ảnh sợ hãi: cực kỳ không thích nói trước đám đông, đi gặp nha sĩ, nghe tiếng sấm sét hoặc nhìn thấy nhện.

Ở Mỹ, có hơn 70% người nói rằng họ có một nỗi sợ vô cớ. Khi bắt đầu nghiên cứu để viết cuốn sách này, tôi không nghĩ rằng mình có chứng sợ hãi cụ thể nào - ngoại trừ nỗi sợ việc bị đỏ mặt khi còn niên thiếu và cảm giác lo lắng thường trực về việc đi máy bay - nhưng đến thời điểm cuốn sách hoàn thành, tôi đã thuyết phục bản thân rằng mình có gần như tất cả những ám ảnh sợ hãi đó. Một số nỗi sợ cảm nhận được ngay khi ta hình dung tới", trích nội dung sách. 

Hầu hết nội dung trong sách mô tả những tình trạng có thực đôi khi khiến con người khổ sở. Các chứng ám ảnh sợ hãi và cuồng loạn còn tiết lộ nội tâm - những thứ khiến con người giật bắn mình hay ngả nghiêng, không thể "quăng ra khỏi đầu mình".

Nếu ám ảnh sợ hãi là sự thôi thúc phải né tránh gì đó, thì cuồng loạn lại thôi thúc con người phải làm gì đó. Đây đều là những kiểu rối loạn lo âu phổ biến nhất trong thời đại này. 

"Các nhà tâm lý học tiến hóa tranh luận rằng nhiều chứng ám ảnh sợ hãi mang tính thích nghi: nỗi sợ độ cao và loài rắn được in hằn trong não bộ để ngăn ta ngã từ trên cao hoặc bị rắn cắn; sự ghê tởm với chuột và ốc sên bảo vệ ta khỏi bệnh tật.

Các chứng ám ảnh sợ hãi như vậy là một phần di sản tiến hóa của loài người, những nỗi sợ "được chuẩn bị sẵn về mặt sinh học" được thiết kế để bảo vệ ta khỏi các mối đe dọa bên ngoài. Phản ứng với ám ảnh sợ hãi phần nào giống những phản xạ mang tính bản năng.

Khi phát hiện đối tượng hay tình huống là mối đe dọa, bộ não nguyên thủy sẽ giải phóng các hóa chất giúp ta chiến đấu hoặc bỏ trốn, và phản ứng thể chất của ta - rùng mình hay chùn bước, đổ mồ hôi hay buồn nôn - dường như xâm chiếm lấy ta", trích nội dung sách. 

Dù là một cuốn sách thuộc chủ đề y sinh, nội dung Từ điển những nỗi sợ hãi và cuồng loạn không hề khô khan, ngôn ngữ trong sách rất hóm hỉnh, gần gũi và dễ hiểu. Điều này giúp cuốn sách dễ tiếp cận ngay cả với các độc giả không có kiến thức chuyên ngành.

"Với một loạt những rối loạn và cách viết hấp dẫn đến kinh ngạc, Từ điển những nỗi sợ hãi và cuồng loạn mang đến lịch sử kỳ lạ đầy hài hước và bất ngờ, nhưng cũng đan xen những tiết lộ đầy nghiêm túc", tờ Wall Street Journal nhận xét. 

"Cuốn sách thật lôi cuốn... Chi tiết một cách tinh tế, sâu sắc và nhất quán, một bản hướng dẫn thú vị về những xung động của con người", Publishers Weekly đánh giá.