Trăn trở của NSND Trung Hiếu, Tấn Minh về xét duyệt danh hiệu NSND, NSƯT

Ngày 23/6, tại Hà Nội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) đã tổ chức Hội nghị đánh giá tác động về đối tượng, tiêu chuẩn, điều kiện xét tặng danh hiệu "Nghệ sĩ nhân dân", "Nghệ sĩ ưu tú" và Hội nghị lấy ý kiến góp ý dự thảo Nghị định quy định về xét tặng danh hiệu "Nghệ sĩ nhân dân", "Nghệ sĩ ưu tú" khu vực phía Bắc.

Hội nghị có sự tham dự của lãnh đạo các Cục, Vụ, đơn vị chức năng thuộc Bộ; đại diện các đơn vị nghệ thuật, hãng phim, các nhà hát thuộc Bộ; lãnh đạo các Hội VHNT chuyên ngành Trung ương và địa phương; các Sở VH,TT&DL, Sở VH,TT; các chuyên gia, các NSND, NSƯT.

Tại sự kiện, bà Nghiêm Thị Thanh Nguyệt - Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ (Bộ VH,TT&DL) cho biết, Dự thảo được xây dựng trên cơ sở bám sát quy định của Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 và kế thừa các quy định đang phù hợp với thực tiễn công tác xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT về đối tượng, tiêu chuẩn, quy trình, thủ tục, hồ sơ quy định tại Nghị định số 89/2014/NĐ-CP, Nghị định số 40/2021/NĐ-CP, bổ sung thêm đối tượng mới "người sáng tạo tác phẩm văn hóa, nghệ thuật" (đây là đối tượng mới được quy định tại điểm B khoản 1, Điều 66, Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022).

Bà Nguyệt cho biết thêm, Bộ đã gửi văn bản tới 9 Hội văn học nghệ thuật chuyên ngành để xin ý kiến, Bộ nhận được 9 phản hồi của các Hội. Trong đó, chỉ có 3 hội đề xuất bổ sung đối tượng gồm: Hội Nghệ sĩ Múa Việt Nam đề xuất đối tượng Tác giả kịch bản múa; Hội Nhạc sĩ Việt Nam đề xuất đối tượng Nhạc sĩ sáng tác và phối khí; Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam đề xuất đối tượng Nghệ sĩ sáng tác; Nhà nghiên cứu lý luận phê bình nhiếp ảnh; Giảng viên giảng dạy nhiếp ảnh.

Theo đó, Ban soạn thảo đã họp, thảo luận và thống nhất rằng có một số đối tượng chưa phù hợp. Đối tượng Tác giả kịch bản múa và Nhạc sĩ phối khí không phải là tác giả sáng tạo độc lập của tác phẩm VHNT; Giảng viên giảng dạy nhiếp ảnh thuộc đối tượng xét danh hiệu NGND, NGƯT; Nhà nghiên cứu lý luận phê bình nhiếp ảnh thuộc đối tượng xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về VHNT.

NSND Trịnh Thúy Mùi - Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam cho biết, loại hình sân khấu có nhiều nghệ sĩ đạt danh hiệu NSND, NSƯT nhất nước. Bà cho rằng, dự thảo lần này đã sát với thực tiễn nhưng bà vẫn băn khoăn về đối tượng nhạc sĩ và nhiếp ảnh gia được xét tặng giải thưởng Hồ Chí Minh, giải thưởng Nhà nước về VHNT, nhưng cũng được xét danh hiệu NSND, NSƯT thì đối tượng phân định không rõ, dẫn đến chồng chéo.

Theo Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, đạo diễn điện ảnh, đạo diễn sân khấu mới phù hợp đưa vào nhóm "Người sáng tạo tác phẩm văn hóa, nghệ thuật" để xét tặng danh hiệu.

Tiếp đó, NSƯT Trần Ly Ly - Quyền Cục trưởng cục Nghệ thuật biểu diễn nêu ý kiến, một nghệ sĩ có thể được xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT và giải thưởng nhưng ở các tác phẩm khác nhau chứ không thể một sản phẩm nghệ thuật mà hai lần xét trao giải và danh hiệu.

Khá trăn trở về việc xét duyệt lần này, NSND Trung Hiếu - Giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội cho hay, nhiều nghệ sĩ nổi tiếng được nhân dân yêu quý nhưng lại không được danh hiệu gì nhưng có những người rất bình thường nhưng lại có đủ các danh hiệu nên anh cho rằng quy định 2 giải Vàng quốc gia đối với danh hiệu NSƯT, 4 giải Vàng quốc gia với danh hiệu NSND là có phần dễ dàng.

Giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội cho biết, một nghệ sĩ đóng vai chính trong một tác phẩm mà không có giải, nhưng khi xét duyệt vẫn được cộng dồn vì tác phẩm đó đạt giải tập thể thì không hợp lý.

"Đã là nghệ sĩ biểu diễn thì phải có giải thưởng cá nhân, phải có Huy chương vàng, Huy chương bạc, chứ việc cộng dồn thì không ổn, nó tầm thường hóa việc xét duyệt. Nếu đạo diễn, họa sĩ, nhạc sĩ không có giải cá nhân thì có thể cộng như vậy được vì họ không có giải cá nhân", NSND Trung Hiếu thẳng thắn.

NSƯT Tấn Minh - Giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long cho rằng, việc quy đổi huy chương cần lưu ý đến đặc thù của lĩnh vực điện ảnh, vì lĩnh vực này để đạt Huy chương vàng khó gấp 100 lần sân khấu. Có thể thành lập hội đồng xét tác phẩm có giá trị, lan tỏa để xét danh hiệu NSND, NSƯT.

Kết thúc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Trịnh Thị Thủy cho biết, Bộ VH,TT&DL sẽ hoàn thiện dự thảo Nghị định theo hướng khoa học, khả thi, hiệu quả, bám sát thực tế để tôn vinh những nghệ sĩ có tài năng nổi trội của từng loại hình, ngành nghề nghệ thuật.

Bà Thủy cho hay: "Việc tôn vinh sẽ tránh bỏ sót các nghệ sĩ thực sự có tài năng, có nhiều cống hiến cho nền văn hóa, nghệ thuật nước nhà".