NSƯT Phạm Bằng với những vai diễn “để đời”

Khán giả “khiếu nại” “đòi” bằng được Lý trưởng Phạm Bằng

NSƯT Phạm Bằng đã vĩnh viễn ra đi ở tuổi 85 để lại biết bao xót thương nơi trái tim khán giả yêu mến ông. Người nghệ sĩ hiền lành, đức độ, tận tâm với nghề từng kinh qua hàng nghìn vai diễn. Ông là nghệ sĩ gạo cội của phim truyền hình và kịch nói Việt Nam.

Nhớ về NSƯT Phạm Bằng không thể không nhắc đến các dạng vai Lý trưởng trong các tiểu phẩm hài, đặc biệt là vai Lý trưởng trong vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” (tác gia Lưu Quang Vũ).

Trong một lần trả lời PV trên Dân trí, nghệ sĩ Phạm Bằng từng chia sẻ: "Trong cuộc đời mình, tôi đã làm nhiều vai hài. Trong đó có những vai có thể xếp vào diện “để đời” được.

Ví dụ như vai Lý trưởng trong vở “Hồn Trương Ba da hàng thịt” của anh Lưu Quang Vũ. Kịch của Lưu Quang Vũ xuất sắc chính bởi những vai diễn thâm thúy, sâu sắc. Vai hài của tôi chỉ là vai thứ chính, mang tính chất điểm xuyết, nhưng cười rất thâm thúy".

Kỉ niệm đặc biệt với ông trong quá trình tham gia vở kịch này là một vì bị khản giọng nên vai diễn Lý trưởng do Phạm Bằng đóng đã được thay thế bởi một diễn viên khác. Không ngờ, có một khán giả, vì mê lối diễn xuất của Phạm Bằng đã mời một số người thân đi xem đúng hôm không phải Phạm Bằng đóng.

Vị khán giả ấy nhận ra và sau khi hết màn diễn, đã lên phía sau cánh gà sân khấu "khiếu nại". Người của đoàn kịch đã phải gọi Phạm Bằng đến nơi để chứng minh "Lý trưởng thật" đã… mất giọng và đang phải nghỉ ốm.

Chỉ xuất hiện hai cảnh diễn nhưng "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" đã mang về cho nghệ sĩ Phạm Bằng Huy chương Vàng trong Hội diễn sân khấu toàn quốc.

Nhắc về sự nghiệp diễn xuất của ông, khán giả cũng nhớ đến vai thiếu úy Minh trong vở kịch tình báo “Đêm tháng 7” (đạo diễn Dương Linh). Từ vai diễn đó mà chàng trai trẻ Phạm Bằng nhận ra rằng, đóng kịch không chỉ để mưu sinh mà nó đã bắt đầu ngấm vào ông như một đam mê cháy bỏng.

“Đám trẻ chăn trâu cứ đòi bắt tay bác sếp”

Sau 10 năm ở đoàn kịch Hà Nội, Phạm Bằng chuyển sang Đoàn kịch nói Trung ương, cùng với vai diễn trong “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” thì vai Thương trong “Mớ đời Thương” (của Tất Đạt) cũng mang đến cho ông Huy chương Vàng.

Ông cũng là gương mặt quen thuộc của các khán giả Việt với chương trình Gặp nhau cuối tuần với những dạng vai sếp. "Sếp đầu hói" là hình ảnh mà khán giả truyền hình sẽ còn nhớ mãi về ông.

Đạo diễn Khải Hưng - “cha đẻ” của Gặp nhau cuối tuần từng kể rằng: “Tôi thích đóng đinh Phạm Bằng vào vai sếp. Tôi và Phạm Bằng đi quay ở ngoại thành, những đứa trẻ chăn trâu cứ đến đòi bắt tay bác sếp”.

Trước mỗi vai diễn, NSƯT Phạm Bằng đều có sự chắt lọc, nghiên cứu, đầu tư kịch bản rất kỹ lưỡng. Bởi, NSƯT Phạm Bằng quan niệm, việc quyết định lựa chọn một kịch bản cũng đánh giá trình độ hiểu biết và tầm nhận thức của người nghệ sĩ. “Nhận một kịch bản, tôi đọc và xếp loại nó: tốt - trung bình hay là yếu kém đến độ không cứu vớt được", ông từng nói.

Trong đóng cặp, NSƯT Phạm Bằng nổi tiếng là người biết “nhường”, biết làm “bệ đỡ” cho bạn diễn, và biết tung hứng, độc diễn đúng lúc, nên dù tuổi đã cao, NSƯT Phạm Bằng vẫn luôn là bạn diễn lý tưởng với nhiều nữ diễn viên trẻ như Vân Dung, Thu Hương (Hương Tươi), Kim Oanh, Minh Hằng…

Trước khi mất, ở tuổi 85, đi diễn quanh Hà Nội ông vẫn đi xe máy. Với ông, tiếng cười của khán giả luôn là phần thưởng lớn nhất. Và đi diễn cũng là cách để ông khỏa lấp những trống trải trong đời tư.

Vợ nghệ sĩ Phạm Bằng qua đời hai năm sau khi ông về hưu. Từ đó đến nay đã 15 năm. 60 năm chung sống với vợ, ông chỉ có một lần to tiếng, và ông cho rằng, dù đàn ông có thành đạt trong sự sự nghiệp thế nào chăng nữa thì gia đình vẫn phải đặt lên hàng đầu.

Trống trải đời tư nhưng ông không cho phép mình mang nỗi buồn lên sân khấu, vào phim ảnh. Bởi NSƯT Phạm Bằng luôn tự nhắc nhở bản thân mình: “Tôi tự biết mình là diễn viên hài, là người mang tiếng cười đến cho khán giả, phải dẹp hết mọi ưu tư trong lòng, để tập trung cho công việc”.

Phương Nhung