Điện ảnh Việt nhìn từ hiện tượng “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”

Những cơn mưa rào hiếm hoi của điện ảnh Việt

Trong mấy ngày gần đây, công chúng đang dành sự quan tâm đặc biệt cho bộ phim hiện đang gây sốt của điện ảnh Việt - “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” của đạo diễn Việt kiều nổi tiếng Victor Vũ. Một điểm đáng chú ý: “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” là bộ phim do Nhà nước đặt hàng và trực tiếp mời Victor Vũ đạo diễn.

Có thể nói trong nhiều năm trở lại đây, hiếm có bộ phim Việt nào do Nhà nước đặt hàng mà trước khi công chiếu một thời gian dài lại tạo nên sự háo hức trông đợi và kỳ vọng của khán giả lớn đến vậy.

Không phụ sự kỳ vọng ấy của công chúng yêu điện ảnh, “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” đã nhận được tin vui khi là một trong ba "Phim hay nhất" tại Liên hoan phim Quốc tế Con đường Tơ lụa tổ chức ở Phúc Châu, Phúc Kiến, Trung Quốc - ngay trước khi phim được công chiếu tại Việt Nam.

Trong những ngày đầu công chiếu tại hệ thống các rạp chiếu phim tại Việt Nam, bộ phim đã thực sự tạo nên một cơn sốt khi trong hầu hết các suất chiếu, các rạp đều chật kín khán giả đến xem với tâm trạng háo hức, mong chờ một bộ phim Việt tử tế, vừa phù hợp với thị hiếu khán giả vừa có giá trị nghệ thuật cao.

Một điều đáng mừng nữa là, ngay sau khi bộ phim kết thúc, ở nhiều rạp, khán giả đã dành cho bộ phim những tràng pháo tay không ngớt, thậm chí có nhiều bạn trẻ đã xúc động khi xem bộ phim. Đây quả là một điều hiếm gặp đối với phim Việt, đặc biệt là những bộ phim do Nhà nước đặt hàng trong thời gian gần đây.

Phải chăng hiện tượng điện ảnh “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” đang tiếp tục là một tín hiệu khởi sắc đáng mừng cho điện ảnh Việt vốn lâu nay có phần ảm đạm và kém hấp dẫn đối với chính khán giả Việt?

Còn nhớ trong khoảng 5 năm trở lại đây, cũng có không ít những bộ phim Việt do các hãng phim tư nhân sản xuất, khi ra rạp, đã trở thành những bộ phim đình đám thu hút số lượng lớn khán giả đến với mỗi suất chiếu và tạo nên những con số doanh thu khủng chưa từng thấy của điện ảnh Việt như “Mỹ nhân kế” của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng, “Cánh đồng bất tận” của đạo diễn Nguyễn Phan Quang Bình, “Hương Ga” của đạo diễn Cường Ngô, “Scandal: Bí mật thảm đỏ” của đạo diễn Victor Vũ, “Đập cánh giữa không trung” của đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp…

Đáng chú ý nhất phải kể đến phim “Mỹ nhân kế” của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng. Theo con số thống kê tính đến thời điểm ngày 20/2, phim đã đạt doanh số 52 tỉ đồng, một con số đáng kinh ngạc không chỉ với một phim của điện ảnh Việt Nam mà còn đáng nể với cả các phim nhập khẩu.

Đây là những bộ phim thu hút được sự quan tâm đặc biệt của cả công chúng lẫn giới phê bình. Không chỉ đông khán giả đến xem ở hầu khắp các rạp chiếu, không chỉ tạo nên doanh thu khủng chỉ sau mấy tuần công chiếu, không chỉ để lại ấn tượng trong lòng khán giả sau khi xem phim, mà những bộ phim này còn nhận được những đánh giá cao về mặt nghệ thuật từ giới chuyên môn.

Rõ ràng, điện ảnh Việt đang có những bước tiến đáng mừng trong thời gian trở lại đây khi Nhà nước khuyến khích và tạo điều kiện cho các hãng phim tư nhân hoạt động, đồng thời với đó là quá trình cổ phần hóa các hãng phim Nhà nước. Đây là những động lực lớn để điện ảnh Việt có cơ hội bứt phá mạnh mẽ hơn trong thời gian tới đây.

Lý giải sự khởi sắc của điện ảnh Việt

Có nhiều nguyên nhân khiến cho phim Việt đang thực sự thu hút sự yêu mến của khán giả, trong đó phải kể đến việc các bộ phim chú trọng hơn vào việc hướng tới khán giả - đối tượng tiếp nhận, đánh giá và thụ hưởng giá trị của phim, đáp ứng nhu cầu thị hiếu và đời sống tinh thần của khán giả hiện đại, không còn chỉ sản xuất phim dựa trên đơn đặt hàng và đứng từ tâm thế của nhà sản xuất, của đạo diễn.

Phim Việt gần đây đã hướng đến việc lấy đánh giá, cảm nhận của công chúng, số lượng khán giả đến rạp xem phim và đặc biệt nhất là lượng doanh thu sau thời gian công chiếu làm thước đo cho sự thành công và tiếng vang của phim. Công chúng đã thực sự được coi là “thượng đế” của điện ảnh.

Hơn nữa, các bộ phim gần đây thường được đầu tư kinh phí lớn cho viêc dựng bối cảnh phim đẹp mãn nhãn với những góc quay nghệ thuật và kỹ thuật dựng phim hiện đại, học tập công nghệ làm phim của các nền điện ảnh tiên tiến.

Trang phục của diễn viên được đầu tư đẹp mắt, công phu, phù hợp với nội dung và cảnh quay phim. Kịch bản phim hấp dẫn hài hòa giữa cả yếu tố nghệ thuật và giải trí. Nội dung phim cũng được các đạo diễn khai thác dưới nhiều khía cạnh, nhiều góc độ đa chiều hơn.

Bên cạnh đó, một trong những điểm quan trọng làm nên sức hấp dẫn của phim Việt trong thời gian gần đây không thể không kể đến vai trò của một dàn diễn viên trẻ, có tài năng, sắc vóc, có tên tuổi và được đông đảo công chúng yêu thích. Diễn xuất của những diễn viên này ít nhiều cũng gây được ấn tượng và để lại dấu ấn trong lòng khán giả sau khi phim ra rạp.

Nguyên nhân sâu xa hơn là tư duy làm phim Việt đã có sự thay đổi khi bên cạnh việc chú trọng hiệu quả nghệ thuật còn quan tâm tới thị hiếu khán giả trẻ - đối tượng chính của các rạp chiếu phim. Yêu cầu của khán giả hiện nay mong muốn được xem những thước phim đẹp hơn, cảnh quay mãn nhãn, kỹ xảo dựng phim hiện đại làm thỏa mãn sự kỳ vọng của khán giả trẻ.

Một điểm nữa là chất lượng phim Việt đã được nâng cao hơn một bậc, khán giả đã náo nức đến với phim Việt, thậm chí khán giả khó tính cũng phải thừa nhận phim Việt Nam đang có những tiến bộ đáng kể. Đó là những cái tên đã đem lại nhiều cảm xúc cho khán giả trong năm qua, từng “gây bão” cả trên truyền thông lẫn ngoài rạp chiếu như “Thần tượng”, “Scandal II - Hào quang trở lại”, “Lạc giới”, “Hương Ga”, “Lạc lối”, “Những đứa con của làng”, “Nước 2030”, “Đập cánh giữa không trung”, “Để mai tính 2”...

Ngoài ra, không thể phủ nhận vai trò đặc biệt quan trọng của truyền thông và PR đối với sự thành công và sức lan tỏa của các bộ phim. Ngay trước khi các phim được công chiếu lần đầu tiên tại các rạp, sức nóng của các bộ phim đã được hâm nóng trên các phương tiện thông tin đại chúng và được chia sẻ trên khắp các trang mạng xã hội.

Khán giả trẻ rủ nhau đi xem phim Việt có lẽ không còn là một điều lạ nữa khi những phim “bom tấn” của Việt Nam ra rạp. Ngay cả khi khán giả chưa biết chất lượng của phim ra sao thì các thông tin xoay quanh các phim đã khơi dậy sự tò mò, trông đợi, kỳ vọng của công chúng, dư luận bàn tán khắp mọi nơi về nội dung phim, về dàn diễn viên, về đạo diễn, về cảnh quay… khiến cho sức nóng của phim Việt gần đây ngày càng tăng.

Chính sự vào cuộc của báo chí, truyền thông và sự ủng hộ theo sát của dư luận đã là bước khởi đầu thành công cho phim Việt trước khi ra rạp. Ở giai đoạn này, nền điện ảnh Việt Nam trước hết phải phát triển theo hướng kéo được khán giả Việt đến rạp xem phim, bởi trên thực tế thị trường điện ảnh của chúng ta đang tràn ngập phim ngoại.

Việc lấy lại được thị trường phim cũng là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng mà các nhà làm phim, các hãng phim, các đạo diễn cần thực hiện. Lấy lại được thị trường phim, để các đạo diễn có thể yên tâm sống bằng nghề, để các hãng phim có thêm “đất” đầu tư, sản xuất thì chúng ta mới có lực để thực hiện tiếp giai đoạn khẳng định vị trí trên bản đồ điện ảnh quốc tế.

Xu hướng xã hội hóa trong phát triển điện ảnh là phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới. Bởi vậy, trong thời gian tới, khi quy chế đấu thầu kịch bản đi vào thực hiện, các kịch bản phim hay sẽ được đầu tư, không quan trọng là từ hãng phim tư nhân hay Nhà nước.

Chúng ta có quyền tin tưởng, điện ảnh Việt sẽ còn tiếp tục khởi sắc và nhận được sự hoan nghênh của đông đảo công chúng hâm mộ. Khán giả Việt sẽ không bao giờ quay lưng lại với phim Việt nếu chúng ta có những sản phẩm điện ảnh tử tế, chất lượng để phục vụ công chúng nước nhà.

Nguyễn Anh Việt