Dạy thêm toán cho “cậu ấm” giúp đạo diễn “Ký sinh trùng” làm nên siêu phẩm

Bộ phim “Ký sinh trùng” của đạo diễn người Hàn Quốc Bong Joon-ho xoay quanh cuộc xung đột giàu nghèo, bộ phim dựa trên chính trải nghiệm của đạo diễn Bong khi còn làm gia sư dạy thêm toán cho con cái của những gia đình giàu có.

Một bộ phim của những kỳ tích đã được truyền cảm hứng từ một trải nghiệm riêng của vị đạo diễn khi còn là sinh viên. Lúc ấy, ông kiếm tiền tiêu vặt bằng cách làm gia sư dạy thêm toán cho cậu con trai của một gia đình giàu có ở thành phố Seoul (Hàn Quốc). Đạo diễn Bong vốn sinh ra trong một gia đình bình dị, nên đó là lần đầu tiên ông được biết thế nào là cuộc sống của người giàu.

Chia sẻ khi nhận giải Oscar dành cho Đạo diễn xuất sắc nhất, đạo diễn Bong đã nói: “Khi tôi còn trẻ và đang theo học điện ảnh, có một câu nói khắc sâu trong trái tim tôi: Điều riêng tư nhất là điều sáng tạo nhất...”.

Câu nói mà đạo diễn Bong đang nhắc tới từng được nói ra bởi thần tượng của ông trong giới đạo diễn - nhà làm phim kỳ cựu Martin Scorsese. Điều này hóa ra rất đúng với “Ký sinh trùng”.

Vị đạo diễn 50 tuổi đến từ Hàn Quốc đã sử dụng chính trải nghiệm của bản thân để tạo nên siêu phẩm trong sự nghiệp, khiến tất cả người yêu điện ảnh trên thế giới đều phải biết đến mình.

Cha của đạo diễn Bong là một chuyên viên thiết kế đồ họa, mẹ của ông ở nhà chăm lo nội trợ, ông lớn lên trong một gia đình có điều kiện kinh tế khiêm tốn, giản dị ở thành phố Daegu, sau này, ông chuyển tới sống ở Seoul. Khi còn là một sinh viên, ông nhận dạy thêm toán cho cậu con trai của một gia đình giàu có ở Seoul (Hàn Quốc).

Bạn gái của ông khi đó, chính là vợ của ông bây giờ, người phụ nữ đã gắn bó bên ông hơn 20 năm - bà Jung Sun-young khi ấy đang là gia sư dạy thêm tiếng Anh cho cậu bé con nhà giàu, bà Jung đã giới thiệu ông Bong với cha mẹ của cậu bé, rằng đây là “một người bạn đáng tin cậy của tôi”.

Điều hài hước là đạo diễn Bong thực ra không giỏi toán: “Đó chính là cách mà các gia sư tìm được công việc. Người ta không bao giờ đăng tải quảng cáo để tìm kiếm người giúp việc trong nhà hay tìm kiếm gia sư phụ đạo cho con, tất cả đều qua những lời giới thiệu nhận được nhiều sự tin cẩn”, đạo diễn Bong chia sẻ.

Và đó cũng chính là cách mà cả gia đình nhà Kim trong “Ký sinh trùng” đã xoay xở để thâm nhập được vào gia đình nhà Park và nhận được những vị trí công việc trong gia đình này.

Người ta thường đề cập tới “Ký sinh trùng” như một cuộc xung đột dữ dội giữa giàu và nghèo, nhưng đạo diễn Bong cho rằng bộ phim phản ánh sự phân cực trong xã hội, sự phân hóa giàu nghèo mới thực là diễn đạt chính xác.

Trong phim, không có nhân vật phản diện. Cả hai gia đình Park và Kim đều là “những ký sinh trùng”: “Nhà Kim nghèo khó đang trục lợi từ nhà Park giàu có, còn nhà Park muốn tồn tại ổn thỏa, cuộc sống diễn ra trôi chảy, phải trông chờ vào sức lao động của nhà Kim”.

Sự bất bình đẳng rất lớn giữa hai gia đình được khắc họa chi tiết trong các cảnh phim diễn ra trong hai ngôi nhà đối lập. Dù quan sát hai gia đình này, nếu để nói về sự thông minh, nhanh nhẹn, chăm chỉ, và nỗ lực, thì gia đình nhà Kim chẳng thua kém gì gia đình nhà Park, nếu không muốn nói rằng họ thực sự còn vượt trội hơn.

Có rất nhiều thứ mang ý nghĩa ẩn dụ trong “Ký sinh trùng”, chẳng hạn như ngôi nhà khốn khổ của gia đình Kim - một căn hộ tối tăm, ẩm thấp ở tầng “bán hầm” (chưa hẳn nằm dưới mặt đất, nhưng cũng không hẳn nằm trên mặt đất) phản ánh tâm trạng của chính gia đình này: “Ngôi nhà của gia đình Kim vẫn có một nửa nhô lên khỏi mặt đất, nó vẫn có được chút ánh sáng mặt trời chiếu vào.

“Như vậy, nhà Kim vẫn chưa hoàn toàn sống trong một căn hộ ở tầng hầm không biết tới ánh mặt trời. Đó là một tình huống tựa như thứ tâm trạng hỗn độn của họ, ở giữa hy vọng và sợ hãi, rằng liệu mình có thể vươn lên không hay sẽ còn tụt xuống sâu hơn”.

Thực tế, những căn hộ “bán hầm” như vậy có thật ở Seoul, dành cho những người nghèo và người trẻ chưa có nhiều tích lũy để có thể mua được những căn hộ tốt hơn.

Đạo diễn Bong muốn khắc họa thật chân thực một căn hộ “bán hầm” nên đã đi khắp Seoul để ghé thăm và thu thập những món đồ lặt vặt mang về làm đạo cụ dàn dựng, sắp đặt trong căn hộ của nhà Kim.

Khi sắp đặt căn biệt thự của nhà Park, đạo diễn Bong luôn chủ ý phản ánh tâm lý khoe khoang, trưng trổ: “Họ muốn mọi người bước vào nhà phải thấy rằng họ có phong cách tinh tế. Nhưng dù họ dư dả về vật chất, thì chính căn biệt thự lại phản ánh sự cằn cỗi về tinh thần, dù điều này chỉ phảng phất, nhưng nó khiến người xem hình dung lờ mờ ngay từ đầu rằng mọi thứ ở đây không ổn thỏa”.

Cha mẹ đạo diễn Bong từng phản đối con trai theo đuổi sự nghiệp làm phim

Đạo diễn Bong là con trai út trong một gia đình có 4 người con, cha mẹ của ông mang tư tưởng truyền thống, họ mong muốn con trai theo đuổi những công việc “chắc chắn”, tạo thu nhập ổn định thay vì theo đuổi sự nghiệp làm phim mà họ vốn cho rằng rất bấp bênh.

Thực tế, gen nghệ thuật tồn tại trong gia đình đạo diễn Bong. Ông ngoại của đạo diễn là một nhà văn, người cha của đạo diễn Bong cũng có năng khiếu hội họa nhưng chọn nghề thiết kế; nhiều thành viên trong gia đình cũng có công việc liên quan ở những mức độ khác nhau đến nghệ thuật.

Nhưng riêng đạo diễn Bong hứng thú với điện ảnh và vì còn xa lạ với lĩnh vực này, nên cha mẹ ông thoạt tiên phản đối: “Tôi rất sợ làm cha mẹ mình lo lắng. Thực tế, ở thế hệ của cha mẹ tôi với những giới hạn về hiểu biết đối với điện ảnh, họ không thực sự hiểu điện ảnh là gì và ban đầu còn không nghĩ điện ảnh cũng là một bộ môn nghệ thuật”.

Đạo diễn Bong ban đầu theo học xã hội học ở trường Đại học, nhưng ông cũng thường trốn học để thực hiện những phim ngắn. Để có tiền làm phim, cậu thanh niên Bong đã nhận dạy thêm và chính trải nghiệm này về sau giúp ông thực hiện nên bộ phim “Ký sinh trùng”: “Làm gia sư khá vui và là một trải nghiệm lạ lùng. Tôi cảm thấy mình như đang làm gián điệp trong gia đình người ta”.

Sau khi hoàn tất nghĩa vụ quân sự, đạo diễn Bong tốt nghiệp đại học và quyết định theo đuổi ước mơ làm phim, ông chuyển sang theo học làm phim chuyên nghiệp.

Mặc dù tại Hàn Quốc, đạo diễn Bong là một nhân vật tên tuổi đã được biết đến từ lâu, các ngôi sao đều sẵn sàng hợp tác với ông, nhưng đạo diễn Bong tiết lộ ông duy trì một cuộc sống rất giản dị: “Tôi không giàu có, tôi sống trong một căn chung cư nằm trên tầng 9, diện tích trung bình. Các phim của tôi không tạo ra nhiều tiền đâu”, đạo diễn chia sẻ thành thực.

Bích Ngọc

Theo Time/Vulture