Thuốc cốm Sirnakarang - Niềm vui cho bệnh nhân sỏi tiết niệu

Với những căn bệnh này, tuỳ theo bệnh trạng cụ thể của mỗi bệnh nhân, y học hiện đại có thể trị liệu bằng các biện pháp nội khoa hoặc ngoại khoa. Tuy nhiên, trong không ít trường hợp, điều trị nội khoa tỏ ra kém hiệu quả buộc phải thực hiện các cuộc phẫu thuật, nhưng tỷ lệ tái phát sau mổ cũng không phải là thấp. Bởi vậy, việc đi sâu nghiên cứu, bào chế, thử nghiệm và ứng dụng các loại thuốc mới có khả năng làm tan sỏi và phòng ngừa tái phát là hết sức cần thiết.

Trên cơ sở kế thừa và phát triển thế mạnh kho tàng kinh nghiệm của y học cổ truyền phương Đông trong trị liệu các chứng bệnh thạch lâm, huyết lâm, đảm chướng, hiếp thống, hoàng đản,... là những bệnh tương ứng với các bệnh danh sỏi tiết niệu, sỏi mật, viêm đường tiết niệu, viêm đường mật,.... của y học hiện đại, các nhà nghiên cứu đông y và đông dược trong nước đã tiến hành khảo sát nhiều vị thuốc và bài thuốc, ứng dụng công nghệ hiện đại để tạo ra những đông dược thành phẩm ngày càng tỏ ra có tính hiệu lực và tính an toàn cao, trong đó Thuốc cốm Sirnakarang là một trong những ví dụ điển hình. Đây là một loại thuốc được sản xuất bởi Công ty CP Dược Thiết bị Y tế Hà Tĩnh với thành phần chính là chất chiết từ dược liệu khô Kim tiền thảo (Desmodium Styracifolium (Osb.) Merr.) kết hợp cùng các tá dược dưới dạng cốm thuốc.

Theo dược học cổ truyền, Kim tiền thảo vị ngọt, tính bình, có công dụng thanh nhiệt, lợi thấp, lợi niệu thông lâm, tiêu thũng bài thạch, thường được dùng để chữa các chứng bệnh như viêm đường tiết niệu, sỏi tiết niệu, sỏi mật, phù thũng do viêm thận, hoàng đản (vàng da), tích tụ, ung thũng,... Nghiên cứu hiện đại cho thấy, kim tiền thảo có chứa polysaccharid, saponin triterpenic, các flavonoid như isovitexin, vicenin glycosid, isoorientin,... và các chất khác như desmodimin, desmodilacton, lupenon, lupcol, tritriacontan, acid stearic,... Về mặt dược lý, dược thảo này có tác dụng lợi niệu, bài thạch (ngăn cản quá trình hình thành sỏi, làm tan và bài tiết sỏi ra bên ngoài), lợi mật, kháng khuẩn, tiêu viêm, giảm đau, làm giãn niệu quản, tăng cường miễn dịch, hạ áp, cải thiện lưu lượng tuần hoàn nuôi dưỡng tim, não và thận, nâng cao khả năng ghi nhớ và sức chịu đựng của cơ thể trong điều kiện thiếu ôxy. Năm 1993, Hyrayma và cộng sự đã chứng minh chất soyasaponin I có trong Kim tiền thảo có tác dụng ức chế sự hình thành sỏi Canxi Oxalat ở thận. Năm 1992, nghiên cứu trên chuột cống trắng, Li Huizhi và cộng sự nhận thấy cao Kim tiền thảo có tác dụng ức chế sự hình thành sỏi Canxi Oxalat ở thận do polysaccharid, ức chế sự tăng trưởng của Canxi Oxalat monohydrat đồng thời làm tăng lượng bài tiết nước tiểu. Điều này giải thích vì sao Kim tiền thảo được người xưa coi là một trong những vị thuốc quý có công dụng đặc trị các bệnh lý sỏi đường mật và đường tiết niệu, được mang cái tên rất ấn tượng là “loại cỏ có lá giống như đồng tiền và quý như vàng”

Thông thường, Kim tiền thảo được dùng độc vị hoặc phối hợp với các vị thuốc khác dưới dạng thuốc sắc hoặc hãm uống thay trà. Tuy nhiên, cách dùng này phức tạp, tốn kém thời gian và nhiều khi không chiết xuất được hết hoạt chất. Bởi vậy, bằng công nghệ sản xuất hiện đại, việc bào chế Kim tiền thảo thành dạng thuốc cốm có ý nghĩa thực tiễn rất lớn, vừa đảm bảo chất lượng của thuốc, tiện sử dụng và bảo quản, vừa đáp ứng được nhu cầu tiết kiệm thời gian trong thời buổi công nghiệp hoá, hiện đại hoá hiện nay. Thuốc cốm Sirnakarang được chỉ định cho những trường hợp sỏi tiết niệu, viêm đường tiết niệu, sỏi mật, viêm đường mật, viêm túi mật với liều lượng: để điều trị, người lớn mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 1 gói vào buổi sáng và buổi tối, khi dùng hoà gói thuốc với khoảng 100-200ml nước nóng, khuấy đều và uống, dùng liên tục trong 30-60 ngày; để phòng ngừa , mỗi ngày uống 1 gói, liên tục trong 30 ngày; chống chỉ định với người mẫn cảm với bất cứ thành phần nào của thuốc và không dùng cho người tiểu đường, tiểu nhạt, người có hội chứng âm hư, phụ nữ có thai và đang cho con bú. Khi dùng nên uống với nhiều nước, người bị đau dạ dày nên uống thuốc lúc no.

Cốm thuốc Sirnakarang đã được cấp phép lưu hành trên toàn quốc dưới hình thức đóng gói: mỗi hộp 10 gói, mỗi gói 6g. Sản phẩm đã và đang chiếm được lòng tin của bệnh nhân và thầy thuốc, nó thực sự là niềm vui mới cho những người bị sỏi thận, sỏi niệu quản, sỏi bàng quang và sỏi mật.

 ThS Hoàng Khánh Toàn

Trưởng khoa Đông y - BV TƯ Quân đội 108