Những manh áo mới ngày xưa

Nhìn những chiếc quần chiếc áo bé xinh đủ sắc màu rất đẹp, rất dễ thương. Bất giác lòng tôi ngẩn ngơ, nhớ đến nao lòng những manh áo mới ngày tôi còn nhỏ dại.

Ngày ấy, cuối những năm 80, có lẽ những người cùng tuổi tôi thời ấy cũng giống tôi, đều rất mong đến tết. Tết được đi chơi, được ăn bánh chưng, được ăn kẹo và những thứ mà ngày thường không có.Và thích nhất là được mẹ mua cho quần áo mới. Như là một cái mốc, như là một lời hẹn ước không bao giờ thay đổi: Tết sẽ có quần áo đẹp. Vậy nên lũ trẻ chúng tôi đếm tết từng tháng, từng ngày.

Thuở ấy, cả nước mình đang thời kỳ đầu đổi mới, chắc miền quê nào cũng còn nhiều nghèo đói. Nhà tôi cũng vậy. Về cái ăn, thật ước lắm những bữa no. Đến nỗi mỗi khi sang nhà cô bạn hàng xóm thấy nhà nó lúc nào cũng có khoai ăn, tôi thèm thuồng bảo “ nhà mày sướng thật đấy” Mẹ cô bạn hỏi tôi “nhà bác sướng thế nào?” Tôi hồn nhiên trả lời: nhà bác nhiều khoai. Quần áo thì mấy anh chị em thay phiên nhau mặc, anh chị mặc ngắn thì truyền lại cho em. Rách thì vá lại mặc tiếp. Vì vậy mỗi khi mua đồ mới cho chúng tôi, mẹ thường sẽ mua cỡ rộng hơn dài hơn so với người để chúng tôi mặc được nhiều năm. Và khi đứa lớn không mặc vừa nữa thì vẫn còn tốt cho đứa bé mặc. Và như thế, năm nào cũng phải chờ đến tết mới được may áo mới

Thông thường, cứ cách tết chừng nửa tháng, mẹ sẽ dắt chị em tôi đến nhà cô thợ may trong làng để đặt may cho mỗi đứa một bộ quần áo mới. Những tấm vải hoa sặc sỡ đủ màu sẽ được tôi sờ đi sờ lại, ngắm tới ngắm lui cho đến khi mẹ giục “nào, con gái chọn áo màu nào?”. Rồi cô thợ may sau khi đo sẽ hẹn ngày đến lấy, thường là một tuần sau. Những ngày chờ đợi ấy sao mà lâu. Có khi nóng ruột quá, tôi sẽ đến trước ngày hẹn để xem áo mình may đến đâu rồi, đã sắp xong chưa. Nhưng khi cô thợ may bảo: Áo cháu cô vừa cắt chưa may đâu, thể nào lòng cũng buồn rười rượi. Ngày lấy quần áo mới sẽ là một trong những ngày vui nhất năm.

Cũng có khi gần tết mẹ chưa có tiền, thì chiều 27 hoặc 29 tháng Chạp mẹ sẽ dắt chị em tôi đi chợ Tết. Chợ Tết tất nhiên là rất đông người. Người lớn chen chúc trẻ con. Người mua chen chúc người bán. Người chen chúc người. Hàng hóa bày la liệt, đủ thể loại, đủ màu sắc. Nhưng với chúng tôi lúc đó hấp dẫn nhất vẫn là ông bán bóng bay tai thỏ ngồi ở cổng chợ và những cô hàng xén. Sau một hồi lòng vòng theo mẹ đi mua khắp chợ mua thịt, mua hành, mua lá dong và hoa quả. Cuối cùng, hiện ra trước mặt tôi là sạp hàng quần áo đủ sắc màu Quần áo được treo lên từng hàng, những chiếc áo hoa xinh luôn có sức mê hoặc đối với tôi. Mẹ sẽ ướm thử chiếc áo lên người tôi rồi hỏi tôi có thích không . Tôi không bao giờ cho mẹ giặt ngay những chiếc áo mới vì sợ sẽ bay mất mùi vải mới mà sẽ treo lên để ngắm. Và vào đêm cuối năm, khi những hạt mưa xuân lắc rắc xuống sân, khi tiếng pháo giao thừa râm ran khắp xóm nhỏ. Mẹ sẽ thức mấy anh chị em tôi dậy, nói lời chúc mừng chúng tôi sang tuổi mới, mừng tuổi cho mỗi đứa một đồng tiền nhỏ, mặc áo mới cho từng đứa một.

Cho đến bây giờ, bao nhiêu năm đã qua, mỗi khi nhớ lại tôi vẫn còn như nghe thoang thoảng đâu đây mùi vải mới của những chiếc áo hoa. Tôi mặc nó suốt mấy ngày tết, không dám nghịch, không dám làm vấy bẩn. Rồi chạy quanh những nhà láng giềng, đợi đến khi nghe được một lời khen.

Giờ ngồi nghĩ lại mới thấy thương cha mẹ biết bao nhiêu. Dù đói khổ nhưng năm nào cũng cố gắng lo cho con cái một cái tết tươm tất. Và cũng giờ nghĩ lại mới nhận ra rằng, rất ít khi thấy cha mẹ mặc áo mới, dù là ngày tết. Tấm áo nâu của mẹ, tấm áo xanh của cha không được chọn ngày để mặc, mà theo cha mẹ từ mùa đông sang mùa xuân, từ năm cũ sang năm mới.

Cuộc sống bây giờ sung túc hơn rất nhiều. Và tất nhiên trẻ em bây giờ, dù nhà có nghèo vẫn sung sướng đủ đầy hơn rất nhiều so với những đứa trẻ khoảng hơn hai mươi năm về trước như tôi. Nhưng chắc chắn những đứa trẻ hôm nay không thể nào có được sự háo hức mong chờ ngày tết. Không được cùng thức với bố mẹ ngồi bên bếp củi rực lửa hồng luộc bánh chưng. Không phải run tay vuốt ve nâng niu hít hà mùi áo mới.

Chẳng ai đi nuối tiếc quá khứ nghèo khổ đã qua. Nhưng nỗi nhớ tuổi thơ như những con sóng ngầm trong lòng mỗi người chỉ chờ một xúc cảm lướt qua bỗng bừng sống dậy. Tuổi thơ với những trò chơi ngây dại, những niềm mong ước đơn sơ. Tuổi thơ dù có khốn khó đến đâu vẫn đẹp lung linh như nụ cười xinh giấu sau tà áo mới.

Lê Giang