Cha mẹ có nên lén theo dõi đời sống riêng tư của con?

 Bọn trẻ tham gia mạng xã hội ngày càng sớm, nhiều trẻ chưa bước vào tuổi teen đã có tài khoản cá nhân trên mạng xã hội rồi.

Công nghệ đã giúp việc theo dõi con bạn trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Và không ít phụ huynh nói rằng họ kiểm tra tài khoản truyền thông xã hội của con mình, không ít cha mẹ không tránh khỏi cám dỗ theo dõi con. Có ông bố thừa nhận đã tạo tài khoản Instagram giả để theo dõi các con gái của mình xem chúng như thế nào. Nhưng bạn có thực sự nên rà soát các dữ liệu xã hội của con như vậy?

Thực tế là, hoạt động của con trên mạng xã hội có thể cung cấp cho bạn những hiểu biết rất sát về việc con có đang gặp phải vấn đề gì hay không, nhưng việc sử dụng phương tiện truyền thông xã hội thậm chí có thể là một lý do cho vấn đề của con bạn.

Theo một nghiên cứu được công bố bởi trung tâm nghiên cứu tâm thần học JAMA Psychiatry vào tháng 9/2019, thanh thiếu niên từ 12-15 tuổi sử dụng phương tiện truyền thông xã hội trong hơn 3 giờ mỗi ngày có nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần cao hơn, bao gồm trầm cảm, lo lắng và dễ gây hấn.

Hoạt động truyền thông xã hội cũng có thể ảnh hưởng đến triển vọng công việc và việc vào đại học của con bạn trong tương lai. Ngoài ra, đã có nghiên cứu cho thấy phương tiện truyền thông xã hội có thể khiến thanh thiếu niên sử dụng ma túy. Và dù việc một đứa trẻ trở thành con mồi bị săn trên mạng là khá hiếm thì nó vẫn xảy ra.

Không ít bọn trẻ hiện tại online gần như liên tục mỗi ngày, sẽ là dễ hiểu nếu bất kỳ vị phụ huynh nào muốn bảo vệ con của họ. Câu hỏi đặt ra là: Ranh giới giữa hướng dẫn, bảo vệ trẻ em và xâm phạm quyền riêng tư của chúng là gì?

Làm “gián điệp” theo dõi con có được không?

“Lén lún, xem trộm mang ý nghĩa tiêu cực”, Gail Saltz, giáo sư lâm sàng về tâm thần học tại Bệnh viện New York-Presbyterian, Đại học Y khoa Weill-Cornell và nhà phân tâm học của Viện Phân tâm học New York (Mỹ) nhận định. “Về mặt định nghĩa, bạn đang làm điều trái với mong muốn của con và xâm phạm quyền riêng tư của con. Điều bạn muốn làm là giám sát con”, cô nói. 

Khác biệt giữa “gián điệp” và “giám sát” là gì? Các chuyên gia cho rằng giám sát có nghĩa là kiểm tra khoảng một lần mỗi tuần chứ không phải hàng ngày. 

TS., nhà tâm lý học lâm sàng Lisa Strohman cho biết thêm cha mẹ có thể sử dụng một ứng dụng, theo dõi thanh thiếu niên trên phương tiện truyền thông xã hội hoặc yêu cầu mật khẩu. Nhưng họ phải luôn minh bạch với con và tránh sử dụng tài khoản giả. Bạn có thể nói: “Bố mẹ rất vui lòng cho con mượn chiếc điện thoại này để dùng, nhưng có điều kiện sử dụng, bố mẹ sẽ giám sát con. Bố mẹ sẽ có lúc kiểm tra để chắc chắn con đang được an toàn”, Lisa Strohman gợi ý.

Có thể sẽ phải có ranh giới với những gì cha mẹ được giám sát. Tiến sĩ Saltz khuyên không nên xem tin nhắn văn bản, đó là những cuộc trò chuyện riêng tư. "Bạn không thể có quyền kiểm tra cuộc trò chuyện của con với bạn trai của nó" cô nói. "Ở một mức độ nào đó, phương tiện truyền thông xã hội sẽ cung cấp cho bạn một manh mối về những gì có thể xảy ra". 

Nếu một thiếu niên đang thể hiện các dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng, chẳng hạn như tự tử, phụ huynh có thể muốn xem những hoạt động thuộc hàng “giới hạn” trước đây như tin nhắn văn bản. "Nếu bạn nghĩ rằng con bạn có thể muốn tự tử hay làm điều gì đó thực sự nguy hiểm, thì mọi giới hạn không cần đặt ra nữa. Nhưng hãy đảm bảo bạn nói chuyện với con trước khi định thực hiện bất kỳ bước nào tiếp theo”, Tiến sĩ Saltz nói thêm.

Trao quyền cho con sử dụng công nghệ có trách nhiệm

Trước khi được giao cho chìa khóa xe, bọn trẻ cần phải có bằng lái và vượt qua được quá trình điều khiển xe trên đường. Vậy nhưng trẻ thường không nhận được sự giáo dục tương tự trước khi nhận được điện thoại hoặc truy cập phương tiện truyền thông xã hội.

Cha mẹ hãy lưu ý dạy con cách giữ an toàn trên truyền thông xã hội và sử dụng nó một cách có trách nhiệm. Hãy giáo dục con các nguồn về sử dụng công nghệ lành mạnh bắt đầu từ mẫu giáo. Ở tuổi đó, có thể giới thiệu cho trẻ về công nghệ và các khía cạnh tích cực của nó trong khi nhắc nhở trẻ cách giữ an toàn.

Nhưng ngay cả một đứa trẻ được thông tin tốt cũng sẽ thỉnh thoảng mắc lỗi. Sẽ dễ trò chuyện hơn nếu đứa trẻ luôn biết bố mẹ để mắt đến mình. Bạn có thể nói: “Mẹ đã ngó qua một chút, và mẹ thấy cái này…”. Sau đó bạn giải thích cho con tại sao quyết định của con không phải một ý hay.

Và trong khi việc bố mẹ tạo tài khoản giả để theo dõi con là điều rất không nên, thì chúng ta phải làm gì để bọn trẻ không ngăn quyền truy cập của bố mẹ đối với tài khoản của chúng? Đơn giản thôi, chẳng làm gì cả! Bởi giống như rất nhiều khía cạnh khác của việc nuôi dạy con, tất cả những gì bạn có thể làm là cung cấp cho con công cụ để thành công - đó là cách tốt nhất.

Huyền Anh

(Tổng hợp)