Chất lượng trọng tài Việt Nam đang đi xuống?

Trong 7 lần trao “còi vàng” trước đây, những người được vinh danh đều là những trọng tài nổi tiếng, có tài và đều được quốc tế công nhận bằng đẳng cấp FIFA. Đấy là các ông Dương Mạnh Hùng (2006), Dương Văn Hiền (2007, 2008, 2009) , Võ Minh Trí (2010) và Võ Quang Vinh (2011, 2012).

Riêng tân “còi vàng” 2013 Nguyễn Trọng Thư là người duy nhất đoạt giải trong khi chưa có đẳng cấp FIFA (và có thể không bao giờ với tới đẳng cấp này).

Ngoài ra, cũng trong danh sách đề cử “còi vàng” 2013 còn có 2 cái tên gây rất nhiều tranh cãi, đó là các trọng tài Hoàng Anh Tuấn và Hoàng Phạm Công Khanh. Riêng trọng tài Hoàng Anh Tuấn trước đây là trọng tài FIFA, nhưng giờ đã không còn giữ được đẳng cấp ấy.

Không lẽ giới trọng tài thiếu nhân tài đến mức phải “nhét” cho được trọng tài Hoàng Anh Tuấn và Hoàng Phạm Công Khanh vào danh sách, dù xung quanh họ mấy năm gần đây, kể cả trong mùa giải 2013 đầy rẫy sự cố?

Lần đầu tiên trong lịch sử, tân "còi vàng" không có chuẩn FIFA

Bóng đá như một sân khấu 4 mặt, ở đấy chất lượng chuyên môn của trọng tài được đánh giá không phải bằng thang điểm của giám sát (thường thì bao giờ cũng cao), mà bằng sự phán xét của những người theo dõi trận đấu ấy.

Một trọng tài giỏi có lẽ không phải là một trọng tài mà hễ đứng trước các trận đấu căng thẳng là mắc liên tiếp các sai lầm, như trọng tài Hoàng Phạm Công Khanh vẫn vướn phải 2 năm qua?

Một trọng tài giỏi, một trọng tài công bằng càng không phải dạng trọng tài liên tục mắc những lỗi nhận định theo kiểu chỉ làm lợi cho một đội và gây bất lợi cho đội kia, như trọng tài Hoàng Anh Tuấn vẫn thường xuyên mắc, để đến nỗi 2 năm liền bị dính những sự cố đòi tẩy chay của các đội bóng (lần đầu bị “treo còi” 6 trận sau trận đấu trên sân Chi Lăng ở V-League 2012, lần sau bị “treo” 1 trận sau vòng 5 V-League 2013).

Chất lượng trọng tài đi xuống thể hiện qua danh sách được đề cử “còi vàng”. Trong danh sách này chỉ có 2 trọng tài FIFA là Võ Minh Trí và Phùng Đình Dũng. Riêng trọng tài Phùng Đình Dũng hiếm khi được AFC cho bắt chính ở các trận đấu quốc tế chính thức.

Thường thì các chuyến xuất ngoại của ông Dũng cũng là đi ké theo suất của trọng tài Võ Minh Trí. AFC có thói quen khi mời một trọng tài thuộc một quốc gia nào đó, thường ưu tiên cho trọng tài ấy chọn các trợ lý đồng hương.

Thế nên, mỗi chuyến xuất ngoại làm nhiệm vụ quốc tế của trọng tài Võ Minh Trí thì giới trọng tài Việt Nam được “ké” 3 trợ lý, trong số đó trọng tài Phùng Đình Dũng đóng vai trợ lý thứ 4 (tức trọng tài bàn) cho ông Trí, chứ hiếm khi được bắt chính.

Và như đã nói ở trên, lần đầu tiên trong lịch sử “còi vàng”, người đoạt giải cao nhất năm 2013 là trọng tài Nguyễn Trọng Thư không có chuẩn FIFA. Lần đầu được FIFA kiểm tra năm 2012, ông Thư bị đánh trượt. Đến lần thứ 2 năm nay, trọng tài Nguyễn Trọng Thư xin khất không thi, với lý do “không đủ tố chất”?

FIFA có quy định nếu 1 trọng tài 2 lần thi trượt trong các đợt cấp chuẩn của tổ chức này, thì trọng tài đấy vĩnh viễn sẽ không được phong cấp FIFA nữa. Điều đấy cũng đồng nghĩa với việc tân “còi vàng” Việt Nam 2013 nhiều khả năng sẽ không bao giờ vươn tới chuẩn FIFA.

Bây giờ, nói đến giờ trọng tài Việt Nam, người ta không còn nhắc đến những cái tên cực kỳ uy tín với giới trọng tài quốc tế như Nguyễn Văn Mùi, Lương Thế Tài, Dương Mạnh Hùng, Dương Văn Hiền, Võ Minh Trí, Phạm Chu Thiện… mà người ta nhắc nhiều hơn đến những nghi ngờ, thậm chí là những nghi án liên quan đến giới này.

Nhắc đến trọng tài bóng đá Việt Nam, bây giờ người ta nhắc đến những trọng tài trẻ vốn chưa thành tài, đã sinh tật, đến những người thậm chí đã trở thành cơn ác mộng của một số đội bóng, mỗi khi các đội nghe tin trọng tài ấy được phân công thổi các trận đấu có đội mình.

Người ta cũng nhắc đến chuyện năm 2011 có 2 trọng tài bị “treo” vĩnh viễn sau khi hợp sức giúp một CLB trụ hạng thành công, chuyện năm 2012 có 2 trọng tài khác bị từ mời làm nhiệm vụ, với một lời nhắn dành cho Ban trọng tài lúc ấy: “Các anh cứ cho các cho các cậu ấy nghỉ. Còn nếu họ muốn bằng chứng, lúc đó sẽ có bằng chứng, nhưng khi đó họ sẽ phải làm việc với cơ quan chức năng!”.

Trọng Vũ