“Vòng xoáy” các vụ tai nạn máy bay trên thế giới

Ngày 2/8, Toronto, Canada: Một cảnh thoát chết ngoạn mục

 

Ngày 2/8, chiếc Airbus A340 của hãng Air France đã trượt khỏi đường băng khi hạ cánh, và bốc cháy, làm 309 hành khách trên máy bay được một phen kinh hoàng. Theo phát ngôn viên của hãng hàng không chỉ có 14 người bị thương nhẹ, tất cả đều thoát được ra ngoài trước khi chiếc máy bay biến thành quả cầu lửa, bốc cháy dữ dội trong 2 giờ liền. Và người ta ví vụ tai nạn như một đoạn phim hấp dẫn, ngoạn mục của Hollywood.

 

Nguyên nhân của sự cố này được xác định do thời tiết quá xấu với mưa to và gió lớn. Có lẽ máy bay hạ cánh đúng vào lúc có bão sét.

 

Ngày 6/8, ngoài khơi Sicily: Máy bay gặp hạ cánh khẩn cấp trên biển Địa Trung Hải

 

Máy bay Tunisia gặp nạn ngoài khơi Italy

 

Ngày 6/8, 18 người thiệt mạng khi một chiếc máy bay chở khách của Tunisia phải hạ cánh khẩn cấp ngoài khơi cách đảo Sicily của Italy khoảng 13 km khi cả hai động cơ của máy bay đều gặp trục trặc.

 

Có tất cả 39 hành khách và thành viên phi hành đoàn trên khoang. Đa số nạn nhân là khách du lịch Italy. Những người sống sót phải bám vào các mảnh vỡ của máy bay để chờ cứu hộ đến.

 

Ngày 16/8, mày bay Colombia rơi tại Venezuela, 161 chết

 

Phần đuôi còn sót lại của chiếc máy bay Colombia rơi  tại Venezuela

 

Hai tuần sau kể từ ngày định mệnh 2/8,  một chiếc máy bay của Colombia chở khách du lịch từ hòn đảo Martinique của Pháp trên vịnh Caribbe trở về Panama đã gặp nạn vào giữa đêm khuya, khi lao xuống vùng đồi núi hiểm trở gần thành phố Maracaibo của Venezuela, giết chết 153 hành khách và 8 người trong phi hành đoàn.

 

Nguyên nhân tai nạn cũng bắt đầu từ động cơ của máy bay. Khi bay được nửa chặng đường phi công thông báo động cơ gặp trục trặc và yêu cầu được hạ cánh khẩn cấp. Vài phút sau, động cơ thứ hai bị hỏng, và điều tồi tệ nhất đã đến…Phi hành đoàn là người Colombia, còn hành khách đều là du khách đến từ đảo Martinique của Pháp.

 

Ngày 14/8, gần Athens, Hy Lạp: “Hầm mộ băng di động”

 

Những gì còn lại của "hầm mộ băng" di động.

 

Chiếc Boeing 737 của Helios Airways, trên đường từ Larnaca, Síp, tới sân bay quốc tế Athens, đã đâm xuống sườn núi gần thành phố Grammatikos, cách Athens 40 km về phía bắc, lúc 12h20. Toàn bộ 121 người trên máy bay, trong đó có 48 trẻ em, đã thiệt mạng.

 

Những nhận định ban đầu cho thấy nguyên nhân chiếc Boeing 737 gặp tai nạn là do bộ phận điều áp của phi cơ bị hỏng. Toàn bộ phi công và hành khách đã bất tỉnh và chiếc máy bay được lái tự động trong gần 2 tiếng. Bộ trưởng Nội vụ Hy Lạp Prokopis Pavlopoulos nhận định những người trên máy bay có lẽ đã chết, và bị “đông cứng” trước khi máy bay chạm đất, thể như chiếc máy bay là một “hầm mộ băng” di động vậy.

 

Trong quá trình điều tra, người ta đã biết được một tiếp viên và là người tỉnh táo cuối cùng trên chiếc Boeing 737 xấu số của Síp đã tìm cách lái chiếc máy bay và gửi hai tín hiệu cấp cứu chỉ hai giây trước khi nó lao xuống vùng núi Hy Lạp. Nhưng dường như hệ thống liên lạc của máy bay đã bị lập sai tần số.

 

Ngày 23/8, tại Peru: Máy bay gặp nạn trong rừng

 

Máy bay gặp nạn trong rừng, 40 người thiệt mạng.

40 người thiệt mạng khi một chiếc máy bay Boeing 737-200 của hãng hàng không Peru đang trên đường từ thủ đô Lima tới Pucallpa thuộc Amazon, đã gặp sự cố. Phi công không thể hạ cánh vì mưa to, gió lớn, và đã cố hạ cánh khẩn cấp xuống con đường cao tốc chạy xuyên qua rừng Amazon. Chiếc máy bay bị xẻ làm đôi, nhưng 58 người trong số 92 hành khách và 8 người trong phi hành đoàn may mắn thoát chết và vẫn lết được ra khỏi đầm lầy, nơi máy bay bị rơi.

 

Ngày 5/9, tại Medan, Indonesia: máy bay lao xuống khu dân cư

 

Máy bay gặp nạn ở Indonesia biến thành tro bụi.

 

Và gần đây nhất là tai nạn thảm khốc ở Indonesia, khi một chiếc máy bay Boeing 737 với 116 người trên khoang đã lao xuống một khu dân cư thuộc thành phố Medan chỉ vài giây sau khi cất cánh và bốc cháy, làm 150 người chết, trong đó có 47 người dưới mặt đất. Trong số 13 người sống sót, có cả một em bé mới 18 tháng tuổi.

 

Chiếc máy bay của hãng hàng không không Mandala Airlnes, một hãng hàng không giá rẻ, một phần thuộc quyền sở hữu của quân đội, đang trên đường tới Jakarta. Trong số người thiệt mạng có cả tỉnh trưởng tỉnh Bắc Sumatra tới thủ đô để gặp Tổng thống.

 

Một nhân chứng kể lại chiếc máy bay rung lên bần bật khi vừa mới cất cánh khỏi mặt đất khoảng 100m. Sau đó, nó bị nghiêng hẳn về một bên và lao rầm xuống một khu dân cư. Một số người còn nghe thấy một tiếng nổ lớn trước khi chiếc máy bay biến thành một quả cầu lửa đang rơi tự do. Tất cả xảy ra trong chớp nhoáng, thậm chí còn không có thời gian để hành khách kịp sợ nữa.

 

Quyền chủ tịch Hãng hàng không Mandala Asril Hamzah Tanjung nói có thể tạm cho nguyên nhân là vì việc cất cánh không thành công, nhưng chưa rõ vì lý do gì: “động cơ, lỗi con người hay do thời tiết”. Tuy chiếc máy bay cất cánh trong thời tiết u ám nhưng khi đó trời không mưa.

 

Nhận định của các chuyên gia

 

Một số sự cố máy bay khác Ngày 10/8: máy bay trực thăng Phần Lan lao xuống biển Baltic, toàn bộ 14 người chết Ngày 18/8: hai máy bay trực thăng Nga gặp nạn gần Sebria, 4 người chết Một máy bay hành khách Thổ Nhĩ Kỳ của hãng Fly Air đã phải hạ cánh khẩn cấp tại Hungary vì một động cơ bị hỏng. Ngày 22/8: Hàng loạt các máy bay của Australia, Anh, Mỹ, Nga gặp sự cố, phải hạ cánh khẩn. Cùng ngày Nga phát lệnh ngưng khai thác mọi máy bay tầm xa vì lỗi hệ thống phanh. Ngày 28/8: Một máy bay của hãng hàng không Tatarstan, Nga, cũng phải hạ cánh khẩn cấp vì trục trặc động cơ.

David Learmount, biên tập viên của tạp chí Chuyến bay quốc tế phụ trách mục an toàn và điều vận, là một trong những chuyên gia hàng đầu thế giới về an toàn hàng không, cũng nhất chí rằng những vụ tai nạn gần đây rất đáng chú ý. “Đã rất rất lâu rồi, chúng ta mới gặp nhiều sự cố như thế này, thậm chí trong một năm cũng không nhiều đến thế. Thực sự đây là khoảng thời gian thật kỳ cục” – anh cho biết.

 

Nhưng khi hỏi liệu có phải các chuyến bay thương mại hiện nay đang ngày càng trở nên không an toàn hay không, anh đã phủ nhận ngay lập tức. Theo Learmount, máy bay hiện đại an toàn hơn rất nhiều so với máy bay trước kia.

 

Cũng giống như vậy, các chuyên gia chuyên nghiên cứu về các thông số tai nạn cho biết, “vòng xoáy” những vụ tai nạn gần đây nói lên rất ít về an toàn hàng không.

 

“Thật khó mà tưởng tượng được rằng chúng ta không bay tốt hơn một tháng trước khi những sự kiện này xảy ra,” Arnold Barnett, một giảng viên của Trường quản lý Sloan, thuộc Học viện công nghệ Massachusetts nhận định.

 

Barnett là người chuyên phân tích các rủi ro của ngành hàng không, cho biết trong một nửa thập kỷ nay, ngành hàng không dân dụng chưa bao giờ an toàn như thế. Vì vậy vòng xoáy những vụ tai nạn gần đây không làm điều đó thay đổi được.

 

Barnett cho rằng nguy cơ tai nạn đến với tất cả các hãng hàng không, từ các nước công nghiệp phát triển lớn mạnh nhất (như Pháp) đến các nước nghèo nhất.

 

Những cải tiến mới nhất, hiện đại nhất đã đến đước với ngành hàng không các nước đang phát triển. Các hãng hàng không như châu Phi, châu Á, châu Mỹ Latinh thường có những vụ tai nạn khủng khiếp nhất. Nhưng họ cũng đã giảm được nguy cơ gặp nạn đến ba lần, Barnett cho biết. Nguy cơ gặp nạn ở các nước này là 1/500.000 vào những năm 1990, nhưng đã giảm xuống 1/1.500.000 từ năm 2000 đến 2004.

 

Tuy vây, hai vụ tai nạn lớn nhất gần đây, cũng cho chúng ta thấy nguy cơ lớn nhất vẫn thuộc về các nước đang phát triển. Họ thường thiếu radars, hệ thống thiết bị hạ cánh, và những thiết bị an toàn mới nhất.

 

Biên tập viên Learmount của tạp chí Chuyến bay quốc tế thì đưa ra một kết luận cũng tương tự nhưng khá lạ tai: đó là văn hoá.

 

Nỗi đau mất người thân trong vụ tai nạn ở Indonesia.

 

Theo anh, nước càng kém phát triển thì văn hoá về an toàn lại càng kém. Và cứ theo suy luận này thì càng những hãng hàng không ít tên tiếng, thì nguy cơ gặp nạn càng cao.

 

“Các thông số cho chúng ta thấy, ngành hàng không vẫn an toàn, song cũng nói lên được chúng ta nên đi hãng hàng không nào,” anh cho biết. “Nếu bạn nhìn vào những vụ tai nạn hàng không gần đây, ngoại trừ vụ của Air France, bạn sẽ nhận thấy điều đó.”

 

Và anh cho rằng điều này không có gì đáng ngạc nhiên cả. Bởi tiêu chuẩn an toàn hàng không ở mỗi khu vực trên thế giới mỗi khác. Các hãng hàng không châu Phi luôn bị xếp ở cuối bảng, trừ các hãng South African Airways, và Ethiopian Airlines. Các nước châu Mỹ Latinh gần đây đã khá hơn, song vẫn nằm trong vòng nguy hiểm. Còn Indonesia vẫn là hãng hàng không xếp trong danh sách này.

 

Còn những nước phát triển về kinh tế, chính trị có văn hoá an toàn rất tốt. Điều này còn thể hiện rõ trong cả an toàn đường bộ, chứ không chỉ riêng hàng không.

 

Tuy nhiên, các chuyên gia về an toàn không đưa ra lời cảnh báo. “Tôi cho rằng nếu có năm vụ tai nạn ở nước Mỹ thì tôi mới quan tâm đến,” Aaron Altman, giảng viên về cơ khí máy móc và không gian vũ trụ thuộc Đại học Dayton cho biết.

 

Phan Vũ

Theo The Independent/USA Today/Reuters