Vì sao Trung Quốc tổ chức duyệt binh lớn?

Trung Quốc muốn giống Nga, Trung Quốc rất giỏi làm nhái, rất giỏi “copy and paste” vũ khí Nga nhưng đáng tiếc, giá trị của thành phẩm luôn không bao giờ đạt tới hạn bản quyền. Vì thế mong muốn “duyệt binh mừng chiến thắng phát xít Nhật” giống như “Duyệt binh mừng ngày chiến thắng phát xít” của Nga là không thể vì vai trò, ý nghĩa, đẳng cấp khác nhau. Trung Quốc không phải là Nga.

Mua danh ba vạn …

Lần đầu tiên Liên Xô duyệt binh mừng chiến thắng Phát xít sau khi cắm lá cờ chiến thắng trên nóc nhà quốc hội Đức vào ngày 9/5/1945 tại Quảng trường Đỏ, Maxcova, nơi mà năm 1941, Hitler cũng có ý định sẽ duyệt binh tại đó khi quân Đức đã cách Điện Kremly một tầm ống nhòm.

Hàng năm vào các năm chẵn, Nga đều tổ chức duyệt binh để mừng chiến thắng, chiến thắng chung của hòa bình thế giới, của đồng minh chống phát xít. Ngày 9/5 được cả thế giới coi như là ngày chiến thắng và không có gì ngạc nhiên khi các quốc gia phương Tây, Mỹ…đều tập trung về Matxcova để dự hội.

Năm 2015, lễ duyệt binh mừng chiến thắng 70 năm lần này tại Nga có sự cố khi các nước phương Tây, Mỹ…tẩy chay vì Nga với liên quan trong cuộc khủng hoảng Ukraine…, tuy thế, những thông điệp mà Nga muốn cuộc duyệt binh chuyển tải là thành công khi Nga đã chứng tỏ cho thế giới biết vị thế nước Nga sau chiến tranh lạnh.

Với tinh thần ý nghĩa đó, Trung Quốc cũng tiến hành duyệt binh mừng chiến thắng phát xít Nhật vào ngày 3/9 sắp tới. Tuy nhiên, đằng sau cuộc duyệt binh của Trung Quốc có rất nhiều vấn đề khiến nhiều quốc gia có những cách nhìn nhận khác nhau.

Trước hết về ý nghĩa lịch sử. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc tổ chức duyệt binh lớn với nhiều lời mời đến các quốc gia trên thế giới sau khi Trung Quốc đã trỗi dậy thành một cường quốc kinh tế đứng thứ 2 thế giới và sự hấp dẫn từ Trung Quốc là đáng kể, không thể phủ nhận.

Tuy nhiên, dù có số người thiệt mạng lớn thứ 2 sau Liên Xô, nhưng đánh bại Nhật phát xít không phải là Trung Quốc. Chính Hồng quân Liên Xô sau khi đánh bại phát xít Đức đã tuyên chiến với phát xít Nhật và đánh tan 1 triệu quân Quan đông Nhật Bản mới buộc Nhật Hoàng đầu hàng trước khi Mỹ bồi thêm 2 quả bom nguyên tử. Phần Đông-Bắc Trung Quốc chỉ là được Liên Xô giải phóng khỏi ách chiếm đóng của phát xít Nhật mà thôi.

Trung Quốc tổ chức duyệt binh hoành tráng mừng 70 năm chiến thắng phát xít Nhật với ý định tất cả thế giới đổ dồn về Bắc Kinh là rất mong manh và không có cơ sở lịch sử.

Như vậy, ngày 3/9/2015 sắp tới, cuộc duyệt binh tại Bắc Kinh không có ý nghĩa lịch sử với thế giới mà nó chỉ có ý nghĩa chính trị với Trung Quốc.

Thông qua cuộc duyệt binh hùng hậu này, Trung Quốc muốn chứng tỏ cho thế giới biết Trung Quốc cũng là một trung tâm của thế giới. Trung Quốc khoe khoang sức mạnh quân sự của mình tương ứng với nền kinh tế thứ 2 thế giới, răn đe Mỹ, Nhật Bản. Biến sức mạnh quân sự thành nền tảng phát triển “sức mạnh mềm” lan tỏa khắp thế giới.

Tổ chức hoành tráng với các lực lượng tham gia mang theo nhiều vũ khí mới… cuộc “biểu diễn” này dĩ nhiên là thành công vì nó nằm trong tầm tay của Bắc Kinh. Nhưng mục đích cuộc “biểu diễn” có đạt được hay không, điều này lại phụ thuộc vào “khán giả khách mời” có ý nghĩa quyết định.

Duyệt binh luôn là một thông điệp hùng hồn và cứng rắn cho đối tượng mà quốc gia chủ lễ quan tâm.

Cuộc duyệt binh, diễu hành của Việt Nam kỷ niệm 40 năm chiến thắng 30/4, một chiến thắng vĩ đại của thế kỷ XX chỉ có cờ, hoa và nụ cười. Một thông điệp hòa bình, muốn là bạn với tất cả các quốc gia trên thế giới.

Trong bối cảnh Trung Quốc đang rất hung hăng, bất chấp luật pháp quốc tế, đe dọa sử dụng vũ lực với các quốc gia tranh chấp chủ quyền trên biển Hoa Đông, Biển Đông, với những tuyên bố về chủ quyền hết sức phi lý, phi pháp…thì thông điệp của cuộc duyệt binh hùng hậu này làm sao thuyết phục được rằng đây là một thông điệp hòa bình, là bạn với các quốc gia láng giềng, khu vực?

Trước hết, cuộc duyệt binh ngày 3/9 mừng chiến thắng phát xít Nhật là một sự răn đe, phủ đầu Nhật Bản cấp quốc gia thay vì những tuyên bố đầy hận thù dân tộc lẻ tẻ trước đây như báo chí truyền thông Trung Quốc đăng tải; trước tình hình Nhật Bản đã, đang tái vũ trang. Trung Quốc muốn chứng tỏ cho Nhật Bản thấy rằng, Trung Quốc bây giờ chứ không phải Trung Quốc của 100 năm trước…

Sự trùng hợp “rắc rối” là khi Trung Quốc đang rầm rộ duyệt binh thì Nhật Bản, dự Luật an ninh mới cũng chính thức trở thành Luật. Theo đó cho phép quân đội Nhật Bản tác chiến bất kỳ đâu với ai nếu như kẻ đó tấn công, đe dọa an ninh của đồng minh, bạn bè Nhật Bản.

Có thể nói Trung-Nhật đã bước vào cuộc chiến tập hợp, lôi kéo lực lượng mà Nhật Bản áp đảo về ưu thế. Một kẻ hung hăng, đe dọa dùng sức mạnh bành trướng lãnh hải với láng giềng, khu vực (các quốc gia nhỏ, yếu) và một kẻ sẵn sàng chiến đấu, giúp đỡ họ thì các quốc gia trên thế giới đều biết ai là người tuân thủ luật pháp quốc tế, vì chính nghĩa và sự phát triển hòa bình thịnh vượng.

Nếu như “Sức mạnh mềm” là khả năng đạt được điều mà bạn muốn thông qua sức hấp dẫn về văn hóa, tư tưởng chính trị và các chính sách của một quốc gia chứ không phải thông qua ép buộc hay mua chuộc, là loại sức mạnh có thể dễ dàng gây ảnh hưởng lên hành vi của quốc gia khác mà không cần phải sử dụng đến các loại sức mạnh có thể đong đếm được thì với tư tưởng, hành động của mình, Trung Quốc đã khiến cho khu vực lo ngại, cảnh giác, tăng cường năng lực quốc phòng…dẫn đến điều tất yếu, việc mở rộng “sức mạnh mềm” của Trung Quốc phá sản.

Bành trướng lãnh thổ, lãnh hải, dùng sức mạnh để xâm lược là những hành động đã lỗi thời, không còn phù hợp trong thế kỷ XXI, không xứng với danh một cường quốc hiện đại, văn minh và có trách nhiệm. Nó không đáng một xu.