Vì sao THAAD là bài toán khó với Hàn Quốc?

Với việc Hàn Quốc bắt đầu triển khai hệ thống diệt tên lửa hiện đại của Mỹ, những phản ứng từ phía Triều Tiên không phải là vấn đề lo ngại duy nhất với quốc gia này.

Việc triển khai Hệ thống Phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) không những khiến Triều Tiên mà cả Trung Quốc cũng cảm thấy tức giận. Trung Quốc vốn là đối tác thương mại lớn nhất của Hàn Quốc.

Người dân tại khu vực dự định lắp đặt THAAD đã phản đối kế hoạch một cách quyết liệt, trước những nghi ngại về vấn đề đối với sức khỏe mà radar hệ thống có thể gây ra. Thêm vào đó, một số ứng cử viên có thể trở thành Tổng thống Hàn Quốc tương lai đã thề sẽ rút khỏi thỏa thuận này nếu đắc cử.

Hãng thông tấn AP đã đưa ra phân tích về phương thức hoạt động của THAAD, và nguyên nhân khiến nó trở thành vấn đề gây tranh cãi.

THAAD hoạt động như thế nào?

THAAD bao gồm 6 bệ phóng đặt trên xe tải và 48 tên lửa đánh chặn, nhằm cản lại các mục tiêu hướng đến ở tầm cao.

Mỗi khẩu đội THAAD cũng gồm thiết bị điều khiển hỏa lực và liên lạc, radar phát hiện mục tiêu và khởi động quá trình đánh chặn. Bộ Quốc phòng Mỹ và tập đoàn Lockheed Martin – “cha đẻ” của THAAD – khẳng định hệ thống đã “thành công 100%” trong tất cả các đợt thử nghiệm từ năm 2005 đến nay.

Có ít nhất hai bệ phóng và một số bộ phận khác của THAAD đã được chuyển tới Hàn Quốc vào hôm 6/3, và Seoul cho biết kế hoạch vận hành hệ thống sẽ được tiến hành sớm nhất có thể.

Chính quyền nước này phát biểu rằng, THAAD sẽ giúp Hàn Quốc tăng cường khả năng chống tên lửa trong bối cảnh Triều Tiên không ngừng theo đuổi tham vọng hạt nhân tấn công diện rộng của mình. Bình Nhưỡng gần đây đã liên tiếp phóng nhiều tên lửa đạn đạo từ tàu ngầm hoặc bệ phóng lưu động.

Song, các ý kiến chỉ trích cho rằng THAAD không thể giải quyết được các mối đe dọa cấp bách, bao gồm những tên lửa đạn đạo tầm ngắn và tên lửa pháo binh của Triều Tiên, vốn bay ở tầm thấp và có thể dễ dàng tấn công Seoul hay các vùng lân cận, nơi tập trung một nửa dân số Hàn Quốc.

Vì sao Trung Quốc nổi giận?

Phía Mỹ và Hàn Quốc đã nhiều lần nhấn mạnh THAAD chỉ là biện pháp phòng vệ và không đe dọa đến bất cứ quốc gia nào ngoài Triều Tiên.

Tuy vậy, Trung Quốc không mấy bị thuyết phục trước khẳng định trên. Thay vào đó, quốc gia này cho rằng, hệ thống sẽ “nhòm ngó” Trung Quốc và theo dõi các hoạt động quân sự của họ. Nga cũng có quan điểm tương tự.

Việc Trung Quốc lên án THAAD đã làm dấy lên làn sóng phản đối tập đoàn Lotte, khi “ông lớn” này đã chấp thuận đổi một sân golf tại phía Nam Hàn Quốc của mình để làm nơi lắp đặt hệ thống.

Chính phủ Hàn Quốc không khỏi quan ngại trước thông tin Trung Quốc cấm các tour du lịch đến Hàn Quốc. Ngoài ra, còn có tin hàng hóa Hàn Quốc đang bị kêu gọi tẩy chay. Các hoạt động có sự xuất hiện của ca sĩ, diễn viên người Hàn tại Trung Quốc bị hủy bỏ.

Những diễn biến này đặt Hàn Quốc vào tình thế đáng báo động, khi đây là quốc gia có nền kinh tế xuất khẩu chủ chốt mà Trung Quốc lại là thị trường tiêu thụ chính, có nhu cầu ngày càng tăng, chủ yếu là sản phẩm công nghiệp và du lịch.

Chính trị trong nước

Không khó để dự đoán THAAD sẽ là vấn đề quan trọng được nhắc đến trong đợt bầu cử Tổng thống Hàn Quốc vài tháng tới, sau khi Tòa án Hiến pháp ra phán quyết phế truất Tổng thống Park Geun Hye do bê bối tham nhũng.

Một số ứng cử viên tổng thống tiềm năng, trong đó ông Moon Jae Jin - cựu lãnh đạo đảng Dân chủ, người mà các kết quả khảo sát cho thấy được kỳ vọng trở thành lãnh đạo quốc gia kế tiếp nhất - đã đưa ra ý kiến tranh luận rằng Hàn Quốc nên “xem xét lại” việc triển khai THAAD vì những ảnh hưởng của nó đến quan hệ với Trung Quốc và Nga.

Các ứng cử viên khác còn thẳng thừng tuyên bố kế hoạch nên được bãi bỏ hoàn toàn.

Bất chấp các tranh biện chính trị kể trên, phần lớn giới chuyên gia đều nhận định Hàn Quốc sẽ khó lòng từ bỏ THAAD trước nguy cơ làm mất lòng Washington, đồng minh chiến lược quan trọng nhất của quốc gia này.

Theo Quỳnh Anh

Vietnamnet