Ukraine muốn được đảm bảo an ninh kiểu Israel

"Một thỏa thuận giữa Mỹ và Ukraine phải có hiệu quả không kém gì bản ghi nhớ của Mỹ với Israel, hiệu quả của nó đã được xác nhận bằng hành động chung của các đồng minh trong quá trình đánh chặn cuộc tấn công hàng loạt vào Israel của Iran", ông Andrey Yermak, Chánh văn phòng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, bình luận trên mạng xã hội hôm 17/4.

Chính phủ Ukraine đang đàm phán một loạt hiệp ước nhằm thúc đẩy mối quan hệ với các nước phương Tây cho đến khi Kiev được cấp tư cách thành viên đầy đủ của NATO. Các quan chức ở Kiev cho biết các thỏa thuận này sẽ đảm bảo sự hỗ trợ quân sự lâu dài từ Mỹ và các đồng minh, bất chấp những thay đổi chính trị có thể khiến các nhà tài trợ cắt giảm viện trợ.

Tehran đã phóng một loạt máy bay không người lái và tên lửa vào Israel hôm 13/4 để trả đũa vụ không kích mà Tehran cho rằng do Israel tiến hành hôm 1/4 nhằm vào lãnh sự quán của Iran ở Damascus, Syria.

Theo Israel, cuộc tấn công của Iran chỉ dẫn đến "thiệt hại nhỏ" vì Mỹ, Anh và Pháp đã sử dụng khí tài quân sự của các nước này để giúp ngăn chặn hầu hết tên lửa của Iran.

Các quan chức phương Tây đã nói rõ rằng Kiev không nên kỳ vọng kiểu can thiệp như phương Tây dành cho Israel vào tuần trước.

"Đưa lực lượng NATO trực tiếp xung đột với lực lượng Nga, tôi nghĩ đó sẽ là một sự leo thang nguy hiểm", Ngoại trưởng Anh David Cameron nói.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã bày tỏ sự thất vọng sau khi Mỹ và các đồng minh dồn lực bảo vệ Israel trước cuộc tấn công lớn của Iran vào cuối tuần qua, nêu bật những giới hạn trong sự hỗ trợ của phương Tây dành cho Kiev.

Theo Wall Street Journal, giới chức Ukraine dường như cảm nhận thấy một nghịch lý. Trong khi phương Tây bắn hạ hàng loạt hỏa lực của Iran ngay trước khi chúng bay vào vùng trời Israel, thì Kiev vẫn đang tiếp tục kêu gọi mỗi ngày để nhận được sự bảo vệ mạnh mẽ hơn trước "mưa" hỏa lực mà Nga trút xuống.

Tuy nhiên, giới chuyên gia phương Tây cho rằng, vì đối thủ của Israel và Ukraine là 2 nước khác nhau, nên phản ứng của Mỹ và đồng minh trong 2 trường hợp là điều có thể dễ hiểu.

Nga là cường quốc năng lượng, sở hữu 5.000 đầu đạn hạt nhân, nên phương Tây sẽ có cách tiếp cận kiềm chế hơn với Nga. Trong khi đó, dù Mỹ cho rằng Iran có khả năng chế tạo bom hạt nhân nhưng chưa sở hữu vũ khí nguyên tử. 

Ông Zelensky nói rằng, Ukraine cũng cần được bảo vệ như Israel, quốc gia không phải thành viên của NATO. "Điều này không nhất thiết phải là kích hoạt Điều khoản 5, chỉ cần ý chí chính trị là đủ", ông nói.

Điều 5 trong Hiến chương NATO là điều khoản về phòng thủ tập thể. Theo điều khoản này, bất cứ cuộc tấn công hay mối đe dọa nào nhằm vào một thành viên của NATO đều bị coi là tấn công hay đe dọa toàn liên minh. Khi đó, NATO có thể cân nhắc các biện pháp đáp trả tập thể.

Phương Tây đã viện trợ quân sự cho Ukraine ngay từ những ngày đầu xung đột. Tuy nhiên, đến nay, các nước này vẫn tìm cách tránh nguy cơ xung đột trực tiếp với Nga.

Ukraine đang thiếu trầm trọng hệ thống phòng không khi nguồn viện trợ từ phương Tây bị đình trệ nhiều tháng qua. Kiev kêu gọi các đồng minh, đối tác phương Tây nhanh chóng cung cấp cho nước này các tổ hợp phòng không hiện đại để đối phó với làn sóng tấn công mới của Nga.