Tổng thống Putin có thể đến Nam Phi dự hội nghị thượng đỉnh BRICS

Bộ Ngoại giao Nam Phi ngày 30/5 nhấn mạnh sẽ miễn trừ ngoại giao cho các quan chức dự các hội nghị BRICS.

Theo đó, quyền miễn trừ ngoại giao sẽ áp dụng với Hội nghị Ngoại trưởng BRICS, nhóm gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi, diễn ra tại Cape Town từ ngày 1 đến 2/6.

Quyền miễn trừ cũng áp dụng với các lãnh đạo dự hội nghị thượng đỉnh của nhóm, diễn ra từ ngày 22 đến 24/8.

"Đây là việc trao quyền tiêu chuẩn mà chúng tôi áp dụng với tất cả hội nghị và thượng đỉnh quốc tế tổ chức tại Nam Phi, bất kể cấp tham gia. Quyền miễn trừ được áp dụng với hội nghị, không phải với cá nhân cụ thể. Biện pháp đó là nhằm bảo vệ hội nghị và những người tham gia", thông cáo của phía Nam Phi cho biết.

Nam Phi đã mời Tổng thống Nga Vladimir Putin dự hội nghị thượng đỉnh BRICS vào tháng 8 tới dù nhà lãnh đạo Nga bị ICC phát lệnh bắt giữ vì những cáo buộc liên quan đến cuộc xung đột tại Ukraine. Hiện chưa rõ Tổng thống Putin có tham gia hay không.

Trong tuyên bố hôm 30/5, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, Nga sẽ tham dự Hội nghị thượng đỉnh BRICS ở cấp độ phù hợp. "Nga sẽ cử đại diện tham gia Hội nghị thượng đỉnh này ở mức độ phù hợp", ông Peskov nói. 

Phương Tây dường như đang lo ngại rằng nền kinh tế phát triển nhất của châu Phi có thể liên kết với Nga và kéo các nước đang phát triển khác theo sau, vào thời điểm căng thẳng toàn cầu đang gia tăng.

Những lo ngại đó đã được thể hiện rõ vào đầu tháng này khi Đại sứ Mỹ tại Nam Phi triệu tập một cuộc họp báo ở Pretoria và cáo buộc nước này cung cấp vũ khí cho Nga trong cuộc chiến ở Ukraine. Chính phủ Nam Phi đã phủ nhận cáo buộc này và cho biết Đại sứ Mỹ sau đó đã phải lên tiếng xin lỗi về phát biểu của mình.

Tổng thống Putin đã không đến thăm bất kỳ quốc gia nào ký kết hiệp ước với ICC kể từ khi ông bị ICC phát lệnh bắt giữ vào tháng 3.

Các nhà phân tích cho rằng, nếu không có ông Putin, hội nghị thượng đỉnh chính của các nhà lãnh đạo BRICS lần này sẽ khó đạt được thỏa thuận trong những vấn đề quan trọng nhất trong lịch sử ngắn hạn của khối gồm: kết nạp thêm các thành viên mới như Ả Rập Xê Út, Iran, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và việc thông qua một nghị quyết về việc tạo ra một loại tiền tệ BRICS.

William Gumede, phó giáo sư tại Đại học Witwatersrand ở Johannesburg, cho biết hoạt động của khối này có thể được xem là "thách thức kinh tế trực tiếp đối với Mỹ". "Một BRICS mới có thể trông rất khác… và sẽ thay đổi động lực quyền lực toàn cầu", giáo sư Gumede nói.

Hồi tháng 4, các quan chức BRICS cho hay, ít nhất 19 quốc gia bao gồm các nhà sản xuất dầu lớn như Ả Rập Xê Út, Iran và UAE, đã đăng ký làm thành viên. Ngoại trưởng Nam Phi Naledi Pandor xác nhận, các bên sẽ thảo luận về một loại tiền tệ của BRICS.

Mặc dù việc công bố một đồng tiền chung ở các quốc gia có cấu trúc kinh tế rất khác nhau gây ra nhiều phức tạp, ông Gumede cho rằng, một quyết định chính thức theo hướng này có thể được coi là "tuyên bố chính trị" lớn và là một nỗ lực để bắt đầu "phi USD hóa" của một số quốc gia.