Thiếu tá Hasan và hành trình dẫn đến vụ thảm sát trong căn cứ Mỹ

Buổi chiều đẫm máu ở Fort Hood

 

Vào 1h30 chiều ngày 5/11/2009, một người đàn ông mặc đồng phục đã tiến vào một trong những tòa nhà của Trung tâm kiểm tra sức khỏe binh sỹ ở căn cứ Fort Hood, nơi có hàng trăm binh sỹ đang chuẩn bị tới Afghanistan xếp hàng để kiểm tra sức khỏe. Hô vang câu “Thánh vĩ đại” bằng tiếng Ả rập, người đàn ông đã xả súng bằng một khẩu súng lục FN Herstal. 13 người đã bị giết hại, trong đó có một phụ nữ đang mang bầu 3 tháng. Khi đang đi giữa các tòa nhà, kẻ tấn công đã bắt gặp nữ cảnh sát Kimberley Munley và bắn cô nhiều phát. Khi nạp đạn lại, tay súng đã bị người đồng nghiệp của nữ cảnh sát Munley, trung sỹ Mark Todd, bắn rồi sau đó khống chế. Căn cứ tại Texas rối loạn trong nhiều giờ.

Nidal Malik Hasan là ai?

 

Tay súng được xác định là thiếu tá Nidal Malik Hasan, 39 tuổi, một bác sỹ tâm lý quân y. Cũng trong ngày hôm đó, trước vụ thảm sát, được biết Hasan đã cho đi tất cả tài sản của mình, trong đó có một chiếc đèn bàn, đệm hơi, rau đông lạnh, những bản sao của cuốn kinh Koran. Hasan đã nói với giáo sỹ Hồi giáo của mình rằng anh ta dự định tới thăm bố mẹ trước khi tới Afghanistan làm nhiệm vụ. Tuy nhiên, cha mẹ của Hasan đã chết gần một thập kỷ trước.

Quê nhà ở Virginia

 

Cha mẹ Hasan là người Palestine di cư tới Mỹ để thoát khỏi những bất ổn ở Bờ Tây vào những năm 1960. Nidal, người con lớn nhất trong số 3 người con trai của họ được sinh ra và lớn lên ở Virginia. Gia đình họ từng sở hữu một cửa hàng tạp hóa và điều hành hai nhà hàng ở Roanoke.

Một lối sống Mỹ

 

Nghi can, ảnh trên là ở trong cuốn niên giám ở trường trung học Roanoke, không được giáo dục là một người mộ đạo từ nhỏ. Trên thực tế Hasan có vẻ như chỉ thích đội bóng Washington Redskins. Bỏ qua lời khuyên của cha mẹ, nhưng có lẽ là do quân đội sẽ chi trả cho việc học đại học, nên Hasan đã đăng ký gia nhập quân ngũ sau khi tốt nghiệp trường trung học William Fleming tại Roanoke. Khi lớn hơn chút nữa và “luẩn quẩn” giữa sự nghiệp bác sỹ và quân đôi, Hasan trở nên mộ đạo hơn.

Chọn ngành y và quân đội

 

Năm 1995, Hasan tốt ngiệp trường Công nghệ Virginia với bằng hóa sinh. Hasan nhanh chóng gia nhập quân ngũ và được phong cấp sỹ quan hai năm sau đó. Hasan được đào tạo miễn phí tại Đại học khoa học sức khỏe quân đội tại Bethesda, Maryland và tốt nghiệp năm 2003.

Tái sinh một lần nữa với đạo Hồi

 

Tại Maryland, Hasan thường xuyên tham dự các buổi cầu nguyện ở Trung tâm cộng đồng Hồi giáo ở Silver Spring. Hasan còn làm đơn đăng ký dịch vụ làm mai ở trung tâm để tìm vợ. Trong đơn đăng ký, Hasan tự miêu tả là người “trầm lặng và kín đáo cho tới khi quen hơn với mọi người. Hài hước, chu đáo và dễ nhìn”. Sau khi cha mẹ mất, Hasan trở nên mộ đạo hơn. Đã có ba sự kiện đã xảy ra cùng lúc đó: vụ khủng bố 11/9, cuộc chiến ở Afghanistan và cuộc chiến ở Iraq. Cũng vào khoảng thời gian này Hasan quen biết với giáo sỹ Hồi giáo uy tín Anwar al-Awlaki.

Nhà thuyết pháp và kẻ khiêu khích

 

Awlaki sinh ra tại New Mexico, có cha mẹ là người Yemen di dân qua Mỹ. Awlaki giảng đạo tại nhà thờ Dar al-Hijrah ở Falls Church, Virginia cho tới năm 2002. Hasan đã tham gia lễ ở nhà thờ trong khi đang học ở trường quân y. Awlaki đã gặp gỡ 2 tên không tặc vụ 11/9 tại đền thờ trước kia của ông ta ở San Diego và vào tháng 4/2001, 2 tên này đã cầu nguyện ở nhà thờ tại Virginia của ông ta. Khi mẹ của Hasan qua đời vào tháng 5/2001, đám tang của bà cũng được tổ chức ở đó (còn cha của Hasan mất năm 1998). Năm 2002, Awlaki  rời Mỹ, cuối cùng là chuyển tới Yemen. Tại đây ông ta điều hành một trang web với “độc giả” gồm cả những người Hồi giáo cấp tiến. FBI đã tìm thấy một loạt email viết từ cuối năm 2008 giữa Awlaki và Hasan, đề cập đến thần học và mộ đạo.

Bác sỹ thực tập nội trú tại Walter Reed

 

Trong khi được đào tạo làm bác sỹ, được biết Hasan chọn ngành tâm lý sau khi anh ta bị bất tỉnh vì chứng kiến một em bé chào đời. Hasan bắt đầu thực tập nội trú tại trung tâm y tế quân sự Walter Reed vào năm 2003. Một sỹ quan được đào tạo cùng thời gian đó nhớ Hasan rất “huyênh hoang” khi là “người Hồi giáo đầu tiên và xem luật Hồi giáo Sharia trên cả hiến pháp”. Hasan từng cố gắng thuyết giảng chống lại “cuộc chiến của Mỹ chống lại người Hồi giáo” trong lớp học về y tế môi trường.  Hasan cũng từng bị khiển trách vì cố gắng cải đạo Hồi cho các bệnh nhân. Anh ta đã đấu tranh cho quyền của người Hồi giáo, phản đối cuộc chiến ở những nước có phần đa là người Hồi giáo như Iraq và Afghanistan.

Từ chuyển tới Texas

 

Biểu hiện của Hasan tại Walter Reed được biết khiến một số đồng nghiệp và người hướng dẫn anh lo lắng, đủ để họ băn khoăn không hiểu anh ta có bị rối loạn tâm lý và có khả năng phục vụ tại các vùng chiến hay không. Tuy nhiên, Hasan vẫn được thăng cấp từ đại úy lên thiếu tá vào tháng 4/2008. Những người giám sát Hasan tại Walter Reed có vẻ như đã ngăn cản bất kỳ hành động nào chống lại anh ta bởi Hasan dự định sẽ chuyển đi vào mùa hè năm 2009 để tới Fort Hood, Texas. Ở đó, anh ta thuê căn hộ số 9 tại  Casa de la Norte (ảnh trên) gần Killeen. Ngay sau khi chuyển tới Texas, các quan chức đã phát hiện một trang web được một người là "NidalHasan" tham gia, so sánh những kẻ đánh bom liều chết với những chiến sỹ ném lựu đạn để cứu đồng chí của họ. Những người họ hàng cho biết Hasan sợ bị gửi tới Afghanistan hoặc Iraq nhưng đã từ chối xin được miễn trừ.

Đi mua sắm trong ngày xả súng

 

Với chiếc mũ chóp và áo choàng dài của người Trung Đông, Hasan đã được thấy qua camera an ninh của một cửa hàng tạp hóa vào sáng ngày 5/11. Nhiều tiếng sau, đã xảy ra một vụ tàn sát ở Fort Hood và Hasan bị cáo buộc là kẻ gây ra một trong những vụ thảm sát kinh hoàng nhất từng xảy ra ở một căn cứ quân sự Mỹ. Sau khi có tin nóng về vụ việc, Awkali đã ra một tuyên bố ca ngợi hành động của Hasan. “Anh ta là người có lương tâm, người không chịu được khi phải sống trong nghịch cảnh là một người Hồi giáo mà lại phải phục vụ trong một đội quân chiến đấu chống lại chính người của anh”.

Đến tòa án quân sự

 

Sau khi phục hồi khỏi các vết thương, Hasan sẽ phải đối mặt với một tiến trình xét xử tại tòa án quân sự được dự đoán là sẽ khá nhanh. Nhưng tới lúc đó, các nhà điều tra phải “lần tìm” trong số tài sản Hasan chưa phá hủy để có manh mối cho hành động của anh ta. Hasan đã cắt vụn rất nhiều tài liệu và chỉ để lại vài vật rẻ tiền, khó hiểu: Hướng dẫn dịch giấc mơ Hồi giáo, các lọ thuốc, trong đó có một kê đơn năm 2001 thuốc Combivir, loại thuốc có thể giảm nguy cơ nhiễm HIV xuống 79% cho các nhân viên y tế tiếp xúc với máu hoặc chất lỏng có chứa loại virut này.

Phan Anh

Theo Time