Thế giới trong “cơn trái khoáy” của thời tiết

Thời khiết khắc nghiệt đang được thể hiện rõ trong mùa hè năm nay 2010, với lũ lụt ở Pakistan, Trung Quốc và trung Âu dường như “khớp” với đợt nắng nóng kỷ lục, cháy rừng ở Tây Âu và Nga.

Ở châu Á, các nước như Pakistan, Ấn Độ, Trung Quốc và Triều Tiên đang vật lộn để cứu sống, sơ tán những người bị nước lũ, lở đất, do mưa lớn kéo dài gây ra.

Cụ thể ở Pakistan, hàng ngàn người đã phải rời bỏ một thành phố lớn ở miền trung khi giới chức trách cảnh báo các dòng sông đang “tức nước” có thể “vỡ bờ” gây ngập lụt bất kỳ lục nào.

Mưa lũ dữ dội trên cả một diện tích rộng lớn ở Tây Bắc Pakistan đã làm hơn 1.600 người thiệt mạng và ảnh hưởng tới 15 triệu người Pakistan. Trận lụt tồi tệ nhất ở nước này có sức tàn phá có thể tồi tệ hơn cả ba thiên tai lớn gần đây cộng lại: trận động đất hồi tháng 1 ở Haiti, sóng thần năm 2004 và động đất năm 2005 ở Pakistan.

Trong khi đó lũ lụt ở khu vực Kashmir của Ấn Độ đã khiến 165 người thiệt mạng. Hiện hàng ngàn binh sỹ và lực lượng bán quân sự vẫn đang tiếp tục dọn dẹp đường sá, đống đổ nát của hàng trăm căn nhà bị san phẳng trong vùng Ladakh do trận mưa bão lớn hôm thứ sáu vừa qua để lại. Trong khi đó khoảng 200 người hiện vẫn đang mất tích.

Còn tại Trung Quốc, số người thiệt mạng trong trận lở đất do mưa lớn vào hôm thứ bảy vừa qua ở Cam Túc đã tăng lên hơn 700 người. Đất lở đã chặn đứng một dòng sông và dòng sông sau đó lại bị vỡ bờ, đẩy bùn, đất đá xuống “nuốt chửng” các làng mạng thuộc huyện Châu Khúc bên dưới.

Ngoài ra, lũ lụt trên khắp Trung Quốc hiện đã cướp đi sinh mạng của hơn 1.100 người, gây thiệt hại hàng chục tỉ USD khi nó quét qua 28 tỉnh và khu vực ở nước này. Chỉ riêng ở tỉnh Cát Lâm, thuộc miền bắc, gần 2 triệu người đã phải sơ tán vì lũ lụt. 150.000 người khác sống dọc sông Dương Tử ở Sơn Đông, miền đông Trung Quốc, cũng phải đi sơ tán.

Ở Triều Tiên, theo Hội chữ thập Đỏ, khoảng 10.000 người đã phải tìm nơi trú ẩn trong các tòa nhà công tại thành phố biên giới Sinuiju, giáp Trung Quốc, do lũ lụt. Lũ quét đã phá hủy hàng ngàn ngôi nhà khắp đất nước này, trong khi mực nước sông Amnok tăng cao kỷ lục trong vòng 15 năm qua.

Tại trung Âu, hơn 10 người đã thiệt mạng và nhiều người khác bị mất tích khi mưa lớn kéo dài khiến các dòng sông và con đập ở các nước như Ba Lan, Đức, Cộng hòa Séc bị vỡ bờ.

Mưa lớn cũng đã gây ngập lụt ở miền nam nước Đức, với vùng núi Allgäu, trong dãy Bavarian Alps, lượng nước mưa đạt hơn 100 lít/m2 trong một ngày.

3 người đã bị chết đuối ở tây nam Ba Lan, gần biên giới với Đức và Cộng hòa Séc. Nước sông tràn bờ đã phá hủy thị trấn Bogatynia, buộc 700 người phả đi sơ tán.  Trong khi đó một con đập bị vỡ bờ đã gây ngập lụt Zgorzelec-Goerlitz nằm ở biên giới Đức – Ba Lan.

 

Mưa lớn cũng đã xảy ra ở Tây Ban Nha, Italia, Slovienia, Serbia và Áo. Trước đó Hungary cũng bị ngập lụt và miền nam nước Pháp cũng phải ban bố tình trạng khẩn cấp.

Trong khi đó, tại Bồ Đào Nha, gần 500 lính cứu hỏa đã phải vật lộn với các đám cháy rằng ở miền bắc và miền trung. Tuy nhiên, tình hình hiện nay đã được cải thiện do thời tiết thay đổi. Các đám cháy lớn đã giảm từ 20 vào ngày hôm thứ bảy xuống còn 8 vào chủ nhật.

Còn tại Nga, cháy rừng lan rộng khắp đất nước, thiêu cháy nhiều nhà cửa, đe dọa nhiều cơ sở quân sự, hạt nhân và khiến khoảng 60 người thiệt mạng. Tại thủ đô Mátxcơva, khói bụi do cháy rừng và than bùn ở những khu vực xung quanh đã khiến thành phố phủ trong màn sương khói độc, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe của người dân, khiến số người chết mỗi ngày tăng gấp đôi so với trung bình trước kia. 

Theo Cơ quan thời tiết  và hải dương học Mỹ, trái đất chưa bao giờ nắng nóng đến thế trong nửa đầu năm nay. Những trận hạn hán, nắng nóng đang ảnh hưởng đến Nga và 18 bang ở nước Mỹ trở nên dài hơn và khắc nghiệt hơn, trong khi hành tinh của chúng ta đang ngày một ấm dần lên.

Tại Nga vào cuối tháng 7, nhiệt độ Mátxcơva  tăng lên tới 38,3 độ C, cao nhất trong vòng 130 năm qua ở nước này. Và vào đầu tháng 8, con số 38,2 độ C lại bị phá vỡ.

 Hiện tượng thời tiết bất thường trên đã làm nảy sinh cuộc tranh cãi trong giới chuyên gia. Một số người cho rằng lũ lụt ở Pakistan là do La Nina, hiện tượng ngược của El Nino, gây ra, với nhiệt độ nước biển tại khu vực Thái Bình Dương lạnh đi một cách bất thường. Nhìn chung, El Nio gây hạn hạn ở báo đảo Ấn Độ và ở Sahel. Còn với La Nina thì ngược lại.

Còn theo một nhà thời tiết học người Anh, giáo sư Andrew Watson, nhiệt độ tăng cao vào mùa hè này có liên hệ với hiện tượng El Nino vào năm ngoái. “Chúng ta biết rằng sau El Nino thế giới sẽ có một năm rất nóng và điều đó chắc chắn đang xảy ra trong năm nay”, ông cho biết.

Tuy nhiên Watson cũng khẳng định rằng các hiện tượng thời tiết bất thường hiện nay là có liên quan đến biến đổi khí hậu. “Tôi chắc chắn rằng việc ngày càng có nhiều những mùa hè khắc nghiệt như thế này trong vòng vài thập niên qua là có liên quan đến biến đổi khí hậu”, ông nhận định.

Phan Anh

Tổng hợp