Phương Tây dốc toàn lực hỗ trợ Ukraine nếu không muốn tất cả cùng trả giá

Chiến sự Ukraine diễn ra quyết liệt

Trên báo The Guardian của Anh, nhà phân tích Jack Watling nhận định cuộc xung đột Nga - Ukraine đang vô cùng cam go, với tổn thất nặng nề về thiết bị và nhân sự của cả hai bên. 

Bất kể đạt được bao nhiêu tiến bộ trong những tháng tới, các đối tác quốc tế của Kiev cần tập trung hỗ trợ để các lực lượng vũ trang Ukraine chuẩn bị cho cuộc chiến tiếp theo. Điều quan trọng là phải hiểu thách thức mà người Ukraine đang cố gắng vượt qua.

Quân đội Nga đang chiến đấu phòng ngự trong các lớp chiến hào kiên cố bằng bê tông, mỗi lớp cách các bãi mìn phức tạp 120-500m. Họ được hỗ trợ rất mạnh và kịp thời bởi pháo binh và trực thăng tấn công  cũng như được bảo vệ bởi hệ thống phòng không và tác chiến điện tử dày đặc.

Mặc dù quân đội Ukraine có xu hướng giành chiến thắng khi cận chiến với lực lượng Nga, nhưng không phải lúc nào cũng có thể đạt được điều đó mà không phải chịu những tổn thất.

Người Nga cũng đang gặp những khó khăn. Với khoảng  50.000 quân ở mặt trận phía nam, họ có khoảng 25% lực lượng dự bị có thể tung vào các vị trí chiến đấu bất cứ lúc nào.

Cứ mỗi người lên thay quân hoặc tăng cường nhằm giữ hai bên sườn, sẽ khiến số quân dự bị của họ mỏng đi. Tuy nhiên, tác động có biên độ hẹp đối với việc luân chuyển binh lính Nga sẽ phải mất nhiều tuần mới có thể cảm nhận được ở mặt trận.

Ukraine đang có ưu thế, nhưng đối mặt nhiều thách thức

Ukraine cũng có các loại pháo hạng nặng tầm xa hơn, chính xác hơn và dồi dào hơn, hạn chế hỏa lực của Nga. Quyết định cung cấp bom đạn chùm của Mỹ sẽ giúp duy trì lợi thế về pháo binh của Ukraine lâu hơn.

Mặc dù sự hỗ trợ của phương Tây đã giúp Ukraine giành được lợi thế lớn trước các lực lượng Nga, nhưng điều quan trọng là các đối tác quốc tế của Ukraine phải thẳng thắn nhìn nhận những gì họ đã sai lầm trong vài tháng qua và sửa chữa những sai lầm này.

Một vài tháng trước khi Nga đưa quân vào Ukraine, tôi (Jack Watling) đang nằm trên đỉnh đồi nhìn một tiểu đoàn cơ giới của Mỹ lao xuống thung lũng để thực hiện nhiệm vụ phá vỡ một loạt chướng ngại vật.

Các chướng ngại vật đó không là gì so với ở Ukraine và đối thủ giả định trong cuộc tập trận này là một đại đội "địch" duy nhất được hỗ trợ hỏa lực pháo binh rất hạn chế. Tuy nhiên, quân đội Mỹ đã làm mọi thứ rối tung lên. Lực lượng trinh sát không soi được phương tiện quân mình, họ tiến vào tầm ngắm của đối phương và bị trừng phạt rất nặng.

Thực tế cho thấy các binh sĩ Mỹ dù được đào tạo bài bản cũng vẫn phải vật lộn để tiến hành vượt chướng ngại vật. Trong những hoàn cảnh thuận lợi mà họ còn khó khăn như vậy thì mức độ phức tạp trong tác chiến thực tế sẽ còn cao hơn nhiều.

Đơn vị quân đội Mỹ mà tôi quan sát khi đó có thể đã hoạt động kém, nhưng họ đã trải qua khoa mục đó trong quá trình huấn luyện. Nếu phải làm điều đó thực sự trên chiến trường, họ sẽ có nhiều cơ hội để học hỏi và cải thiện. Quân đội Ukraine không có được sự xa xỉ đó.

Những gì Ukraine cần để tiến hành chiến dịch phản công hiệu quả đã được Kiev đề nghị rõ ràng với các nước phương Tây từ tháng 7 đến tháng 9 năm ngoái.

Các ưu tiên mà Ukraine mong muốn là: pháo binh, công binh, phòng không chiến thuật, phương tiện cơ giới bọc thép, huấn luyện tập thể và tham mưu. Trong số những yêu cầu này, các đối tác của Ukraine đã cung cấp đủ pháo binh và thiết giáp.

Phòng không chiến thuật và công binh ít được quan tâm. Quá trình đào tạo tập thể và tham mưu chậm được thiết lập, trong khi các đối tác của Ukraine ưu tiên đào tạo từng cá nhân binh sĩ Ukraine.

Đã có sự chuyển hướng sang huấn luyện các đơn vị Ukraine sau khi xe tăng và xe chiến đấu bộ binh (IFV) do phương Tây chế tạo được quyết định cung cấp cho Kiev.

Tuy nhiên, mặc dù yêu cầu đã được đưa ra vào tháng 9/2022, quyết định của phương Tây tiếp tục bị trì hoãn mãi cho đến tháng 1 năm nay và cuối cùng cũng chỉ được thực hiện một phần.

Nhiều tháng trì hoãn nói trên đã giúp các lực lượng Nga có thời gian xây dựng hệ thống phòng thủ, khiến nhiệm vụ công phá của quân đội Ukraine trở nên phức tạp hơn đáng kể.

Kết quả cuối cùng là các lực lượng Ukraine chỉ có khoảng hai tháng để huấn luyện chuyển loại nhằm làm chủ toàn bộ các hệ thống vũ khí của phương Tây đang ở các trạng thái sửa chữa khác nhau, đồng thời tiếp nhận binh lính mới và cố gắng chuẩn bị cho họ khả năng thực hiện một số nhiệm vụ chiến thuật khó khăn nhất.

Một vấn đề khác là phần lớn chương trình đào tạo do phương Tây hỗ trợ đã được thiết kế rất kém. Các cá nhân binh sĩ có thể được huấn luyện tại Ukraine, nhưng để đào tạo đơn vị quy mô lớn hơn cấp đại đội không hề dễ dàng thực hiện do các bãi tập trên lãnh thổ Ukraine luôn có nguy cơ trở thành mục tiêu tấn công của Nga.

Vì lý do này, một số đơn vị Ukraine đã tổ chức huấn luyện tập thể trên các thao trường ở châu Âu. Tuy nhiên, các lực lượng phương Tây có một "câu thần chú" rằng bạn nên "luyện tập trong chiến đấu". Quân đội Ukraine hiểu rõ rằng họ không thể làm điều này trên các bãi tập của phương Tây.

Có lẽ vấn đề lớn nhất là các quy định đã quá cứng nhắc trong việc yêu cầu chúng tôi dạy người Ukraine cách chúng tôi làm việc nhưng không có đủ thời gian để thực sự cung cấp tất cả các cấu phần liên quan. Thay vào đó, các khóa học cần được điều chỉnh để phát huy tốt nhất các thế mạnh hiện có của Ukraine.

Nhưng để làm được điều này, cần cho phép các giảng viên có được sự thoải mái để điều chỉnh giáo án và có cách tiếp cận phù hợp với binh sĩ Ukraine, để thiết kế khóa học.

Phương Tây phải dốc toàn lực hỗ trợ Kiev nếu không tất cả cùng trả giá

Những hạn chế quan liêu này làm nổi bật một vấn đề nghiêm trọng với các đối tác của Ukraine. Mặc dù không thực sự tham chiến, nhưng tương lai của an ninh châu Âu phụ thuộc vào kết quả cuộc đấu tranh của Ukraine.

Tuy nhiên, các nước phương Tây vẫn tiếp tục chạy theo quy trình và chậm chạp, vẫn áp dụng các phương pháp tiếp cận thời bình cho phần lớn hoạt động của họ.

Quân đội các nước phương Tây đã đạt được tiến bộ trong việc điều chỉnh hoạt động kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột. Tuy nhiên các thành phần còn lại của chính phủ đã chậm hơn trong việc nhận ra những gì phải làm.

Không nơi nào điều này gay gắt hơn trong chính sách công nghiệp. Mặc dù sự căng thẳng đối với các kho dự trữ của NATO đã rõ ràng từ tháng 7/2022, nhưng các quốc gia NATO đã chậm chạp trong việc mở rộng sản xuất đạn dược, chứ chưa nói đến việc sản xuất nòng pháo thay thế.

Tuy nhiên, nếu điều này không được giải quyết thì những lợi thế mà Ukraine đang sở hữu sẽ mất dần, trong khi NATO sẽ phải vật lộn để đáp ứng các mục tiêu phòng thủ toàn diện và sẵn sàng chiến đấu đã được thống nhất ở Hội nghị thượng đỉnh tại Vilnius.

Do đó, tương lai của an ninh châu Âu phụ thuộc vào việc các nước phương Tây có thể có tầm nhìn xa hơn và đưa ra các quyết định kịp thời hay không. Chúng tôi được nhắc nhở mỗi ngày về cái giá của sự chậm trễ bởi những thiệt hại của lực lượng Kiev ở miền Đông Ukraine.