Phát hiện CIA lập nhà tù bí mật ở 8 quốc gia

Hệ thống này được thiết lập từ cách đây 4 năm, nằm trong chiến lược hợp tác chống khủng bố với các cơ quan tình báo nước ngoài của Mỹ. Washington Post biết được bí mật động trời trên thông qua một số quan chức ngoại giao, tình báo Mỹ và nước ngoài.

Tờ Washington Post giải thích việc không công bố tên của 6 quốc gia Đông Âu liên quan đến chương trình bí mật này là theo yêu cầu của các quan chức cấp cao Mỹ vì sợ làm tổn hại đến cuộc chiến chống khủng bố.

Sự tồn tại của các trung tâm giam giữ bí mật ở 8 quốc gia lúc đầu chỉ được biết đến bởi một số nhân vật cấp cao trong Chính phủ Mỹ, Tổng thống (hoặc Thủ tướng) và Giám đốc cơ quan tình báo của quốc gia đó.

Hầu hết thành viên Quốc hội Mỹ, những người chịu trách nhiệm giám sát các hành động bí mật của CIA, cũng không hề biết. Ngay trong nội bộ CIA, chỉ những người liên quan mới được biết.

Tuy nhiên, tin tức về hệ thống giam giữ bí mật được tiết lộ dần sau những vụ tai tiếng về tra tấn tù nhân ở nhà tù Abu Ghraib (Iraq), ở Guantanamo. Các nhà lập pháp, chính phủ nước ngoài và nhiều nhóm hoạt động nhân quyền bắt đầu lên tiếng về hệ thống giam giữ bí mật của CIA.

Vài tháng sau sự kiện ngày 11/9/2001 ở Mỹ, các nhà tù bí mật bắt đầu được thiết lập ở ngoài nước Mỹ để giam giữ, thẩm vấn các phần tử khủng bố Al Qaeda.

Vì việc giam giữ bí mật ở Mỹ là bất hợp pháp nên CIA đã bố trí hệ thống này ở nước ngoài. Đến nay đã có hơn 100 tên khủng bố nguy hiểm được đưa đến các nhà tù bí mật. Con số này chưa tính đến số tù nhân từ Iraq. Không ai được biết số tù nhân này bị thẩm vấn bằng những phương pháp nào, có đủ bằng chứng để bắt giữ không và bị giam giữ trong bao lâu...

Trong số hơn 100 tù nhân được chia thành 2 loại. Hơn 30 tù nhân xếp vào diện đặc biệt nguy hiểm bị giam giữ tại những nơi đặc biệt, hoàn toàn biệt lập với thế giới bên ngoài.

Số còn lại ít quan trọng hơn, ít liên quan trực tiếp tới các vụ khủng bố được CIA giao cho cơ quan tình báo quốc gia nước đó trực tiếp phụ trách. CIA chỉ cung cấp tài chính và chỉ đạo.

Tiết lộ của tờ Washington Post đang châm ngòi cho làn sóng chỉ trích mới nhằm vào Chính phủ Mỹ. Chỉ riêng trung tâm giam giữ ở Guantanamo đã vấp phải làn sóng phản đối dữ dội từ trong lòng nước Mỹ và trên khắp thế giới.

Quốc hội Canada, Italy, Pháp, Thụy Điển và Hà Lan đã mở cuộc điều tra về việc CIA bí mật bắt giữ công dân của nước họ và chuyển tới các nhà tù. Ngay trong nội bộ CIA và các quan chức Chính phủ Mỹ cũng đang dấy lên cuộc tranh cãi về sự tồn tại của hệ thống nhà tù chuyên giam giữ phần tử khủng bố ở nước ngoài, đặc biệt sau khi bí mật đã bị tiết lộ.

Theo Hạnh Diễm

Tiền phong