Ông Trump đòi các nước NATO tăng gấp đôi chi tiêu quốc phòng

Báo Financial Times dẫn 2 nguồn tin thân cận cho biết, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump sẽ yêu cầu các quốc gia thành viên NATO tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP (tổng sản phẩm quốc nội), tăng gấp đôi so với mức hiện tại là 2%.

Hiện tại, 23 trong số 32 thành viên của liên minh đạt mục tiêu 2% GDP. Ngay cả những nước chi tiêu quốc phòng hàng đầu như Ba Lan cũng chỉ phân bổ dưới 5% cho quốc phòng.

Một nguồn tin cho biết ông Trump ban đầu có thể ủng hộ ngưỡng tối thiểu là 3,5% GDP và có kế hoạch gắn chi tiêu quốc phòng của các nước với các điều khoản thương mại thuận lợi hơn với Mỹ.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte gần đây tuyên bố các đồng minh nên cân nhắc chi tiêu quốc phòng ở mức trên 2% GDP, bất kể "yếu tố Trump". Ông Rutte đề cập đến những thách thức an ninh trong tương lai đòi hỏi các nước phải đóng góp nhiều hơn cho quốc phòng.

Tổng Thư ký NATO đang tìm cách tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp với Tổng thống đắc cử Trump nhằm thúc đẩy các nước NATO tăng chi tiêu quốc phòng, vượt qua mục tiêu hiện tại là 2% GDP.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên tại Nhà Trắng, ông Trump đã chỉ trích các nước châu Âu vì không chi đủ ngân sách cho quốc phòng và lợi dụng Mỹ để đảm bảo an ninh cho chính họ.

Trong chiến dịch tranh cử năm nay, ông Trump cũng cảnh báo Mỹ sẽ không bảo vệ các thành viên không chi tiêu đủ cho ngân sách quốc phòng theo mức cam kết 2% GDP. 

Trong cuộc phỏng vấn với NBC hồi đầu tháng, ông Trump nhắc lại lời cảnh báo rằng Mỹ có thể sẽ rút khỏi NATO, liên minh quân sự được lập ra từ Thế chiến II. Ông cáo buộc các đồng minh của Mỹ không đóng góp an ninh đầy đủ cho liên minh.

"Nếu họ trả các hóa đơn về an ninh của họ và nếu tôi cho rằng họ đối xử công bằng với Mỹ, thì câu trả lời chắc chắn là tôi sẽ ở lại NATO", ông nói.

Ông Trump từ lâu đã phàn nàn rằng các chính phủ châu Âu và Canada trong khối phòng thủ chung đang hưởng lợi từ chi tiêu quân sự của Mỹ, đối tác mạnh nhất NATO. Điều đó đặt gánh nặng về phòng thủ lên Mỹ trong nhiều năm qua.

NATO và các chính phủ thành viên cho biết phần lớn các quốc gia trong khối đang hướng tới việc đạt được các mục tiêu tự nguyện về chi tiêu quốc phòng, một phần là do áp lực từ ông Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông.

Kể từ khi chiến sự Nga - Ukraine nổ ra vào năm 2022, một số quốc gia đã tăng đáng kể chi tiêu cho quân sự. Các quốc gia như Ba Lan và vùng Baltic đang tăng vọt lên 4% GDP cho quốc phòng.

Vào năm 2014, chỉ có 3 quốc gia thành viên NATO thực hiện đúng theo cam kết dành ra 2% GDP cho quốc phòng, nhưng hiện nay con số này đã tăng lên khi 1/3 thành viên trong liên minh đã đạt được mục tiêu. 

Trong phiên điều trần tại Nghị viện châu Âu ngày 6/11, Ủy viên Quốc phòng và Không gian của EU, ông Andrius Kubilius, nói với các nhà lập pháp rằng đã đến lúc NATO phải nghiêm túc tăng mục tiêu chi tiêu.