Những bước thăng trầm của ông Thaksin
Sinh ra tại thành phố miền bắc Chiang Mai, Thaksin Shinawatra là một trong những người giàu nhất Thái Lan trước khi đắc cử thủ tướng vào năm 2001. Ông từng là người đứng đầu Shin Corp., tập đoàn mẹ của công ty cung cấp dịch vụ di động lớn nhất nước AIS.
Nhờ vào uy tín trên thương trường, ông Thaksin đã đắc cử vào ghế thủ tướng bằng chiến thắng vững chắc trước đối thủ kỳ cựu là đảng Dân chủ.
Khi đó, đa số cử tri nghèo đã bị thuyết phục bởi những lời hứa của ông về cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe giá rẻ, xóa nợ và thái độ "coi khinh" tầng lớp thượng lưu Bangkok. Dưới thời ông Thaksin, người dân Thái được hưởng chế độ chăm sóc sức khỏe chỉ với 30 baht/lần. Còn các đại gia trong giới kinh doanh thì thích cách tổ chức chính phủ theo kiểu doanh nghiệp của ông. Họ cũng hài lòng với chính sách "kinh tế kiểu Thaksin", giúp tạo ra một đường hướng phát triển mới cho đất nước sau cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997. Công cuộc hỗ trợ nạn nhân sau trận sóng thần năm 2004 cũng làm tăng thêm sự ủng hộ của người dân đối với thủ tướng.
Tuy nhiên, ông Thaksin cũng bị chỉ trích đã lạm dụng quyền hạn để tư lợi sau sự kiện gia đình ông bán toàn bộ phần hùn trong trong Shin Corp. cho Tập đoàn Temasek (Singapore) với giá 1,88 tỉ USD mà không phải chịu thuế. Mặc dù nền kinh tế đất nước đã thoát khỏi giai đoạn đen tối nhưng tình trạng phân hóa giàu nghèo ngày càng rõ rệt.
Thống kê cho thấy lợi nhuận ròng của các công ty được niêm yết trên thị trường chứng khoán đạt hơn 17,04 tỉ USD trong giai đoạn từ 2001 - 2005. Tuy nhiên, thu nhập bình quân đầu người chỉ tăng 14 USD/người/năm, trong khi nợ của hộ gia đình tăng từ 1.630 USD lên 3.160 USD.
Trước đó, ông Thaksin phải đối mặt với những điều tiếng từ chuyện chính phủ của ông bưng bít thông tin về vụ bùng phát cúm gia cầm cũng như cách ông đối phó với tội phạm. Theo các tổ chức nhân quyền, có hơn 2.500 người thiệt mạng trong chiến dịch truy quét tội phạm ma túy vào năm 2003. Ông còn suýt bị đưa ra tòa sau khi Ủy ban chống tham nhũng phát hiện ngài thủ tướng đã không công khai tài sản. Tình hình bạo lực tại miền nam Thái Lan kéo dài dai dẳng cũng khiến uy tín của ông giảm sút. Cuối cùng, ông đã chia tay chiếc ghế quyền lực sau cuộc binh biến vừa qua.
Theo Thụy Miên
Thanh niên/BBC