Nhật: Trung Quốc chưa hề thông báo hủy đối thoại cấp cao

Tàu cá Trung Quốc trong vụ va chạm bị đưa về một hải cảng của Nhật. 

Động thái hiếm có trên đã đẩy mối quan hệ vốn đã căng thẳng giữa hai “ông lớn” châu Á xuống mức thấp mới và được giới phân tích cho rằng Trung Quốc có thể sẵn sàng “chơi rắn” với Nhật trong các vấn đề lãnh thổ.

Quyết định cuối ngày chủ nhật của Trung Quốc được đưa ra một ngày sau khi diễn ra các cuộc biểu tình chống Nhật trên khắp Trung Quốc, nhân kỷ niệm ngày Nhật đưa quân vào đô hộ Trung Quốc năm 1931 – được cho là cái bóng lớn phủ xuống quan hệ giữa nền kinh tế thứ nhì và thứ ba của thế giới.

Tranh cãi mới nhất giữa Tokyo và Bắc Kinh bắt đầu khi tàu Trung Quốc va chạm với 2 tàu tuần dương của Nhật vào ngày 7/9, gần quần đảo tranh chấp trên biển Hoa Đông. 14 thủy thủ Trung Quốc tuần trước đã được thả, trong khi thuyền trưởng vẫn bị giam giữ để thẩm vấn thêm.

Tại Tokyo, một phát ngôn viên của Nhật cho hay Bắc Kinh chưa chính thức thông báo cho Tokyo về quyết định của họ và cho biết Nhật đang đánh giá tình hình.

Noriyuki Shikata, người phát ngôn của Thủ tướng Naoto Kan, cho hay nếu Trung Quốc đã đưa ra quyết định như thế, thì “quả là rất đáng tiếc”.

“Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc bình tĩnh và hành động cẩn trọng, tránh làm leo thang thêm tình hình”, người phát ngôn cho hay.

Ông cũng cho biết thêm cuộc điều tra vụ việc liên quan đến thuyền trưởng Trung Quốc được xét trên luật nội địa của Nhật và “không dựa trên bất kỳ mục đích chính trị nào”.

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng, việc Nhật từ chối thả thuyền trưởng đã làm “tổn hại nghiêm trọng” tới mối quan hệ hai nước.

Một tuyên bố của Bộ này cho hay Bắc Kinh đã ngưng các cuộc tiếp xúc cấp bộ trưởng và cấp tỉnh, ngừng các cuộc thảo luận về hàng không và hoãn một cuộc họp để thảo luận về than đá.

“Nếu Nhật hành động ngoan cố, phạm hết sai lầm này đến sai lầm khác, Trung Quốc sẽ có biện pháp đáp trả mạnh mẽ và Nhật sẽ phải gánh tất cả hậu quả”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mã Triều Húc cho biết trong một tuyên bố riêng rẽ khác.

Những diễn biến mới nhất làm nhiều người lo ngại về sự hợp tác của hai nước ở các diễn đàn quốc tế, như hội nghị thượng đỉnh tại New York vào tuần này về các mục tiêu chống đói nghèo của Liên hợp quốc, mà dự kiến Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo và Thủ tướng Nhật Naoto Kan cùng tham dự.

Tranh cãi cũng diễn ra khi Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào đã lên kế hoạch tới Nhật để tham dự hội nghị thượng đỉnh hàng năm của các nhà lãnh đạo Diễn đàn kinh tế châu Á – Thái Bình Dương, diễn ra ở Yokohama vào tháng 11. Lãnh đạo hai nước cũng dự kiến tham dự hội nghị thượng đỉnh G20 tại Seoul cũng trong tháng đó.

Kể từ nhiệm kỳ 2001-2006 của cựu Thủ tướng Nhật Junichiro Koizumi, đây là thời điểm mối quan hệ giữa hai nước trở nên xấu nhất. Ông Koizumi đã liên tục có những chuyến viếng thăm ngôi đền chiến chiến tranh ở Tokyo trong nhiệm kỳ của mình, khiến Trung Quốc nổi giận. Hai nước đã ngừng các cuộc đàm phán quân sự cấp bộ trưởng trong 3 năm kể từ năm 2003.

Phan Anh

Theo AP