Người Mỹ lại "thống trị" giải Nobel vật lý và hoá học 2006

Cả hai nhà khoa học John Mather và George Smoot đang phụ trách dự án vệ tinh COBE của trung tâm vũ trụ Mỹ (NASA) nhằm nghiên cứu sự thay đổi nhiệt độ trong không gian dựa trên việc theo dõi sự thay đổi bức xạ từ năm 1989.

 

Viện hàn lâm khoa học Hoàng gia Thụy Điển trong buổi công bố giải thưởng Nobel vật lý đánh giá: “Việc quan sát và đánh giá chi tiết của Mather và Smoot nhờ vào vệ tinh COBE đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển thuyết vũ trụ hiện đại. Những kết quả thu được đã phát triển lý thuyết Big Bang nhằm giải thích rõ hơn về nguồn gốc của vũ trụ”.

 

Đây là lần đầu tiên từ ngày đầu của giải Nobel vật lý (năm 1901), một công trình nghiên cứu về vũ trụ được trao giải thưởng cao quý này.

 

Năm nay bước sang tuổi 60, John Mather hiện là chuyên gia hàng không vũ trụ của trung tâm Goddard (thuộc NASA) còn người đồng giải thưởng, George Smoot đang là giảng viên khoa vật lý ĐH Berkeley (bang California).

Trong dự án COBE, John Mather đóng vai trò chỉ đạo trong việc nghiên cứu của hơn 1000 nhà nghiên cứu và kỹ sư còn giáo sư Smoot là người chịu trách nhiệm chính trong phân tích thay đổi nhiệt độ của bức xạ vũ trụ.

 

Việc đưa vệ tinh COBE năm 1989 lên vũ trụ được coi là một thành công của NASA và những thông tin đưa về cho phép các nhà khoa học nắm được quá hình thành vật chất của vũ trụ trong quá khứ cũng như việc ra đời của những hành tinh, ngôi sao hiện nay.

 

Thậm chí nhà vật lý nổi tiếng người Anh Stephen Hawking năm 1992 đã phải thốt lên rằng “dự án COBE là công trình nghiên cứu vũ trụ quan trọng nhất của thế kỷ 20 nếu không muốn nói là của mọi thời đại”.

 

Phát biểu khi biết tin đoạt giải thưởng, John Mather chỉ nói: “Rất nhiều nhà khoa học đã cố gắng nhưng không một lý giải nào về nguồn gốc vũ trụ có tính thuyết phục ngoại trừ thuyết Big Bang”.

 

Còn giáo sư George Smoot thậm chí còn cho rằng đó là một trò đùa của đồng nghiệp nào đó khi ông nhận được điện thoại từ Ủy ban trao giải Nobel lúc đang say giấc tại nhà riêng. Ông nói: “Tôi đã phải tỉnh dậy và khi kiểm tra thông tin trên mạng, tôi mới tin đó là sự thật”

 

Chủ nhân của giải Nobel hoá học năm nay.

Còn Roger Kornberg được nhận giải thưởng Nobel hóa học 2006 cho những nghiên cứu quan trọng về quá trình sao chép gen. Đặc biệt ông đã tiếp bước người cha của mình sau gần 50 năm để có được giải thưởng cao quý này.

 

Trong lễ công bố giải thưởng, đại diện của Ủy ban trao giải Nobel giải thích: “Roger Kornberg đã nghiên cứu thành công cách thức thông tin gen được sao chép và chuyển tới các mô tế bào sản xuất ra protein.

 

Ông là người đầu tiên vẽ nên được hình ảnh chân thực và chính xác nhất về quá trình ở cấp độ phân tử của các gen đặc biệt trong một nhóm cơ quan quan trọng được gọi là eucaryotes.”

 

Roger Kornberg hiện đang là giáo sư y khoa thuộc trường đại học Stanford (bang California, Mỹ). Ông sẽ được nhận một tấm séc trị giá 10 triệu couron Thụy Điển cùng bằng chứng nhận của Viện hàn lâm khoa học Hoàng gia Thụy Điển.

 

Thông qua điện thoại, Kornberg nói: “Tôi đồng ý nhận giải thưởng Nobel cao quý nhân danh cho hơn 50 người cùng cộng tác với tôi trong công trình nghiên cứu này”.

 

Năm 12 tuổi, Roger Kornberg đã được tới Stockholm để chứng kiến cha mình là Arthur Kornberg nhận giải Nobel y học năm 1959. Trong suốt quãng đời sau đó, người cha tiếp tục các nghiên cứu về AND và Roger Kornberg đã nối gót cha để theo đuổi và thành công trong lĩnh vực này.

 

Từ khi ra đời cho đến trước năm 2006, giải Nobel mới được chứng kiến 6 sự tiếp nối của cha-con trong việc giành được phần thưởng cao quý này. Đó là William Bragg -Lawrence Bragg (vật lý), Niels Bohr-Aage Bohr (vật lý), Hans von Euler-Ulf von Euler (hóa học),

 

Arthur Kornberg-Roger Kornberg (y học), Manne Siegbahn- Kai M. Siegbahn (vật lý) Josept Thomson- George Thomson (vật lý).

 

Trước đó giải Nobel y học 2006 cũng thuộc về hai nhà khoa học người Mỹ là Andrew Fire et Craig Mello.

 

Năm ngoái, giải Nobel vật lý được chia đều cho Roy Glauber, John Hall (quốc tịch Mỹ) và Theodor Hansch (Đức) vì công trình về ánh sáng và khúc xạ. Còn giải Nobel hóa học được trao cho các nhà nghiên cứu Yves Chauvin (Pháp), Grubbs và Richard Schrock (Mỹ) vì công trình nghiên cứu về hiện tượng hoán đổi trong tổng hợp chất hữu cơ mà sự tác động của chúng có ảnh hưởng mạnh mẽ tới việc nghiên cứu và sản xuất các loại thuốc mới.

 

Vào tuần sau, giải Nobel kinh tế sẽ được trao vào ngày 9/10, tiếp theo là văn học (dự kiến 12/10) và cuối cùng là Nobel vì Hòa bình (13/10).

 

Lê Trường

Theo AFP