Ngoại trưởng Indonesia: Trung Quốc không tôn trọng DOC

Ngoại trưởng Indonesia Marty Natalegawa

10 thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã đạt được sự đồng thuận thúc đẩy xây dựng bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) nhằm kiểm soát, xử lý các tranh chấp trong vùng biển này giữa các thành viên ASEAN và Trung Quốc. Tuy nhiên, triển vọng sớm đạt được COC xem ra rất mờ nhạt, mặc dù Ngoại trưởng Indonesia Marty Natalegawa đã khẳng định với Reuters trong một cuộc phỏng vấn mới đây rằng, mục tiêu của Hội nghị thượng đỉnh ASEAN ngày 24 – 25/4 tại Brunei sẽ chủ yếu là “đảm bảo việc tiến tới COC không đi vào thoái trào”.

Bởi thực tế, ngay cả khi 10 quốc gia ASEAN nhất trí về COC thì Trung Quốc cho biết nước này sẽ chỉ tham gia vào các cuộc đàm phán vào thời điểm “chín muồi”, đồng thời, cho rằng các quốc gia nên xây dựng niềm tin bằng cách làm theo Tuyên bố về ứng xử trên biển (DOC) được kí năm 2002. Trong khi đó, văn bản không có tính ràng buộc pháp lý này đã thất bại trong việc giúp làm giảm nhẹ căng thẳng do tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông trong thời gian qua.

Về vấn đề này, Ngoại trưởng Natalegawa cáo buộc Trung Quốc đã “coi thường” cam kết “kiềm chế tối đa” đã thỏa thuận trong DOC.

“Bạn có thể nhận thấy Trung Quốc đã có một loạt các bước đi đơn phương mà rõ ràng không phù hợp với tinh thần của DOC”, ông Natalegawa nói tại Jakarta.

Đồng quan điểm với ông Natalegawa, Ian Storey, một chuyên gia an ninh khu vực của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á tại Singapore cho biết: “Thực tế việc Philippines đệ đơn khiếu kiện những yêu sách chủ quyền quá đáng của Trung Quốc tại Biển Đông lên Tòa án Quốc tế Liên hiệp quốc về Luật Biển đã tạo thêm cớ cho Trung Quốc né tránh thảo luận về COC”.