Mỹ - Ukraine chia rẽ về chiến lược phản công

Theo WSJ, trong nhiều tuần qua, giữa quan chức Mỹ và Ukraine đang xảy ra các cuộc tranh luận căng thẳng ở hậu trường về việc nên dùng chiến thuật nào để vực dậy cuộc phản công chậm chạp của Kiev.

Quan chức quân sự Mỹ giục người Ukraine quay trở lại với cách đánh hiệp đồng tác chiến mà họ đã được đào tạo tại các căn cứ của đồng minh châu Âu, tập trung lực lượng chọc thủng hệ thống phòng thủ của Nga và tiến ra Biển Azov.

Kiev đã có một số điều chỉnh trong những tuần gần đây, nhưng hai bên vẫn còn tranh cãi về cách lật ngược tình thế khi mà họ không còn nhiều thời gian trước khi mùa đông đến.

Mỹ thúc Ukraine dồn lực tấn công, Kiev không muốn?

Nguyên nhân phía Mỹ có khuyến nghị như trên là bởi Kiev đã nhận được lượng lớn khí tài từ Washington. Họ tính toán rằng số vũ khí Ukraine được hứa hẹn trong những năm qua, với trị giá hơn 43 tỷ USD, là đủ cho đợt phản công này và khó có thể đạt mức tương tự trong năm 2024.

"Chúng ta đã xây dựng được "ngọn núi" thép cho cuộc phản công này nhưng sẽ không có lần thứ hai", một cựu quan chức Mỹ nói.

Theo các quan chức Mỹ, vẫn chưa quá muộn để Ukraine đạt được tiến triển.

Các chỉ huy Ukraine cũng cho rằng vẫn còn thời gian phản công. Tướng Zaluzhny cũng nói với quan chức Mỹ rằng lực lượng của ông đang trên đà đột phá.

Tuy nhiên, hai bên vẫn còn chia rẽ sâu sắc về chiến lược. Trong nhiều tuần qua, phía Mỹ kêu gọi Ukraine tập trung lực lượng tại khu vực phía bắc Tokmak ở mặt trận phía nam để chọc thủng tuyến phòng thủ đầu tiên của Nga. Đây thường được coi là phòng tuyến khó phá nhất.

Một quan chức nói rằng Washington đã bày tỏ "nỗi thất vọng nghiêm trọng" với chiến lược của Ukraine, đặc biệt là việc Tổng thống Volodymyr Zelensky tập trung vào Bakhmut. Một số quan chức Ukraine lại coi sự tập trung ấy có lợi vì giúp tăng sĩ khí và tạo ra vùng đệm ở miền đông Ukraine.

Sau khi quan chức Mỹ cảnh báo không nên tấn công dàn trải, phía Ukraine đã điều chỉnh chiến lược. Họ chuyển sang phòng thủ ở phần phía đông của Zaporizhia, từ đó cho phép bảo toàn lực lượng phục vụ hướng tấn công chính ở nơi khác và hạn chế tiêu hao pháo binh.

Nhưng quan chức Mỹ cho rằng lực lượng Ukraine vẫn quá dàn trải để có thể tiến công tập trung về phía nam, khi mà nhiều lữ đoàn đang được triển khai ở phía đông. Họ cũng chưa vận dụng kết hợp các đơn vị cơ giới, pháo binh và rà phá bom mìn.

Phía Ukraine cho rằng cần hạn chế thương vong ở mức tối thiểu để duy trì năng lực tác chiến lâu dài. Nhưng quan chức Mỹ nhận định cách đánh nhỏ lẻ của Ukraine trên các mặt trận hẹp sẽ làm chậm cuộc phản công và giúp Nga có thêm cơ hội đáp trả, bao gồm việc dùng pháo binh rải mìn từ xa.

Tình thế hiện tại làm dấy lên lo ngại cuộc xung đột Ukraine có thể đi vào bế tắc.

Chia rẽ về chiến lược

Tâm điểm tranh luận giữa Washington và Kiev là chương trình đào tạo hiệp đồng tác chiến mà Mỹ và đồng minh đã cung cấp cho người Ukraine trong những tháng gần đây nhằm chuẩn bị cho cuộc phản công ở miền nam.

Dù hơn 70.000 binh sĩ Ukraine đã được Mỹ và đối tác đào tạo, nòng cốt của công tác huấn luyện tập trung vào khoảng 8.000 quân từ 14 tiểu đoàn cơ giới bộ binh, cơ giới hóa và vệ binh quốc gia. Lực lượng này sẽ có nhiệm vụ vượt qua phòng tuyến của Nga hoặc giữ trận địa.

Trong 12 tuần, 14 tiểu đoàn được đào tạo cách tác chiến hiệp đồng binh chủng pháo binh, cơ giới và bộ binh. Kết thúc chương trình đào tạo là cuộc tập trận cấp tiểu đoàn kéo dài một tuần, trong đó lực lượng Ukraine đối đầu với kẻ thù giả định do lực lượng Mỹ đóng vai.

Hai tiểu đoàn bổ sung, một vệ binh quốc gia và một tiểu đoàn thiết giáp, cũng đang được huấn luyện. Tiểu đoàn thiết giáp được trang bị 31 xe tăng Abrams sẽ được triển khai vào mùa thu cùng với trang bị kỹ thuật công binh và các xe bọc thép phá mìn, theo Đại tá Martin O'Donnell, người phát ngôn của lục quân Mỹ tại châu Âu.

Công tác đào tạo trên nhằm giúp lực lượng Ukraine có khả năng vượt qua hàng phòng thủ và cơ động trong khu vực hậu phương Nga khi trong tay thiếu các lợi thế của quân đội Mỹ, đặc biệt là sức mạnh không quân.

Một số nhân vật ở Lầu Năm Góc thừa nhận thách thức Ukraine phải đối mặt.

Christine Wormuth, Bộ trưởng Lục quân Mỹ, gần đây nhận định rằng quân đội Mỹ cũng sẽ gặp thách thức với kiểu chiến đấu này, đặc biệt nếu không chiếm được ưu thế trên không và đối thủ có thời gian chuẩn bị.

"Những người lính của chúng ta có nhiều năm để thao luyện, trong khi người Ukraine chỉ có vài tuần", bà Wormuth nói.

Một số binh sĩ Ukraine chiến đấu từ đầu xung đột cảm thấy chán nản vì số xe tăng và xe bọc thép được trao cho các đơn vị mới thành lập gồm các binh sĩ có ít hoặc không có kinh nghiệm chiến đấu.

Tỷ lệ binh sĩ Ukraine từng có kinh nghiệm chiến đấu trong các tiểu đoàn do Mỹ đào tạo dao động trong khoảng 50-70%, theo các quan chức Mỹ.

Bảo vệ cách đánh của mình, Kiev lập luận rằng cuộc tiến công chậm rãi nhưng vẫn đang diễn ra trên thực địa. Hôm 22/8, lực lượng Ukraine đã giành lại Robotyne, một ngôi làng trên con đường dẫn về phía nam, nằm ngay phía bắc tuyến phòng thủ chính của Nga.

Dẫn đầu cuộc tiến công vào ngôi làng này là một đơn vị đã mài giũa chiến thuật kể từ khi đầu cuộc xung đột. Họ trước tiên dùng pháo binh có UAV dẫn đường bắn phá các công sự của đối thủ, sau đó cử bộ binh tiến lên.

"Đó là một chiến thắng nhỏ", Thiếu tá Yury Harkaviy, chỉ huy đơn vị, viết trong một tin nhắn. "Thắng lợi lớn hơn đang ở trước mắt. Mục tiêu của tôi là Azov".