Mỹ hứng chịu "búa rìu dư luận" vì báo cáo tra tấn của CIA

          

Làn sóng chỉ trích đã bùng phát mạnh từ Liên hợp quốc (LHQ) và nhiều quốc gia, trong đó có cả những nước được xem là đồng minh thân cận của Mỹ.

"Chương trình tra tấn tù nhân của CIA vi phạm luật quốc tế về cấm tra tấn và các quyền cơ bản của con người", tuyên bố của LHQ nêu rõ.

"Chính phủ Mỹ cần truy tố các quan chức cấp cao CIA đã ra lệnh và thực hiện chương trình tra tấn. Mỹ đã phê chuẩn Công ước LHQ về chống Tra tấn năm 1994, nên phải có trách nhiệm tuân thủ công ước này", Cao ủy của LHQ về nhân quyền Zeid Raad al-Hussein nói.

Ông al-Hussein nhấn mạnh Công ước LHQ về chống tra tấn không dung thứ cho bất kỳ ai, dù là người trực tiếp thi hành các đòn tra tấn, những quan chức đưa ra quyết định lẫn những người bảo vệ việc làm này.

Trung Quốc và Iran - hai quốc gia thường xuyên bị Mỹ cáo buộc vi phạm nhân quyền - cũng đã lên án hành vi tra tấn nói trên của CIA.

"Bắc Kinh kiên quyết phản đối các hành động tra tấn. Washington cần tuân thủ các công ước quốc tế về nhân quyền", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi tuyên bố.

“Mỹ là điển hình của một chính thể chuyên chế chống lại loài người, không chỉ trong các chương trình tra tấn tù nhân của CIA mà còn trong cả việc thực thi luật pháp trong nước",Thủ lĩnh tinh thần của Iran Ali Khamenei chỉ trích bằng giọng điệu gay gắt hơn trên tài khoản Twitter.

Các đồng minh châu Âu thân cận của Mỹ cũng phản ứng mạnh mẽ với báo cáo về tra tấn tù nhân dã man của CIA.

"Tình trạng lạm dụng vũ lực nói trên là sự vi phạm trên diện rộng các giá trị tự do và dân chủ, tình trạng này không được phép tái diễn", Ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier nêu rõ.

"Những phương pháp tra tấn của CIA quá khủng khiếp", Bộ trưởng Tư pháp Đức Heiko Maas thốt lên khi trả lời phỏng vấn tờ Bild. "Không gì có thể biện minh cho những hành động này. Tất cả những người liên quan cần phải bị xét xử", ông nói thêm.

Người phát ngôn Ủy ban châu Âu Catherine Ray thì cho rằng báo cáo của Thượng viện Mỹ đã làm nảy sinh những câu hỏi gay gắt về tình trạng vi phạm nhân quyền của chính quyền Mỹ.

Nhiều tổ chức về quyền con người cũng đã yêu cầu Tổng thống Barack Obama thực thi hành động pháp lý đối với các quan chức cấp cao CIA và những đối tượng có liên quan đến chương trình tra tấn bí mật trên.

Cựu Tổng thống Ba Lan Aleksander Kwasniewski thừa nhận Warsaw từng cho phép CIA mở một nhà tù bí mật trên lãnh thổ Ba Lan, nhưng sau đó đã yêu cầu Tổng thống Mỹ lúc đó là George W. Bush đóng cửa nhà tù này.

Tuy nhiên, các nỗ lực đòi Mỹ thực thi công lý với các cá nhân liên quan chương trình tra tấn của CIA dường như không khả thi. Báo cáo của Thượng viện Mỹ không đưa ra yêu cầu truy tố những người liên quan. Người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest cũng cho biết Bộ Tư pháp Mỹ sẽ không đảo ngược quyết định không truy tố này.

Ngoài ra, việc Mỹ không tham gia Tòa Hình sự quốc tế và có quyền phủ quyết tại Hội đồng Bảo an cũng là những lợi thế để Washington có thể bác mọi quyết định liên quan đến việc chuyển hồ sơ tra tấn tù nhân của CIA ra các tòa án quốc tế.

Ngày 9/12, Ủy ban tình báo Thượng viện Mỹ do đảng Dân chủ nắm quyền đã công bố bản báo cáo tóm lược về các hoạt động của CIA, trong đó  đề cập đến các biện pháp tra tấn và thẩm vấn tàn bạo đối với những đối tượng tình nghi khủng bố.

Báo cáo dài 480 trang cho biết, sau vụ tấn công khủng bố ngày 11/9/2001, CIA đã tiến hành một chiến dịch bắt giữ, thẩm vấn và tra tấn bằng các biện pháp cực kỳ tàn bạo đối với những đối tượng tình nghi thuộc nhóm al-Qaeda. Chiến dịch được thực hiện dưới thời của chính quyền Tổng thống George W. Bush thuộc đảng Cộng hòa, bắt giam khoảng 100 nghi phạm khủng bố và tiến hành tra khảo bằng những hình thức hết sức tàn bạo như bịt mắt dội nước, đánh đập, giam ngoài trời lạnh và không cho ngủ... Hầu hết các màn tra tấn được thực hiện tại các trung tâm giam giữ bên ngoài nước Mỹ như ở Afghanistan, Ba Lan, Romania và Thái Lan...

Báo cáo cũng cho biết trong suốt thời gian qua, CIA đã giấu diếm và đánh lừa chính quyền của Tổng thống Obama cũng như Quốc hội về các hành động này. Thượng nghị sỹ đảng Dân chủ Dianne Feinstein, Chủ tịch Ủy ban tình báo Thượng viện, cho biết “bản phúc trình phơi bày sự tàn nhẫn và sự tương phản hoàn toàn với những giá trị của Mỹ trong tư cách một quốc gia".

Tuy nhiên, trong một phản ứng mới nhất, ba cựu Giám đốc CIA gồm George Tenet, Porter Goss và Michael Hayden đã chỉ trích báo cáo của Thượng viện, coi đây là toan tính chính trị của đảng Dân chủ nhằm tấn công vào cơ quan được đảng Cộng hòa ủng hộ trong bối cảnh nước Mỹ sắp bước vào chiến dịch vận động cho cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.