Mỹ cảnh báo nguy cơ Trung Quốc "đóng kênh đào Panama"

Ngoại trưởng Marco Rubio phát biểu ngày 30/1 rằng ông "không có chút nghi ngờ nào" về việc Trung Quốc có kế hoạch dự phòng để đóng cửa kênh đào Panama trong trường hợp xảy ra xung đột với Mỹ, và Washington dự định giải quyết mối đe dọa an ninh quốc gia này.

Chỉ vài ngày trước khi thăm Trung Mỹ trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên trên cương vị nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ, ông Rubio đã nhắc lại một số lo ngại của Tổng thống Donald Trump về ảnh hưởng của Trung Quốc đối với tuyến đường thủy chiến lược này.

Trong bài phát biểu nhậm chức ngày 20/1, ông Trump cáo buộc Panama đã không giữ đúng cam kết trong quá trình chuyển giao cuối cùng kênh đào vào năm 1999 và đã giao quyền vận hành công trình cho Trung Quốc, cáo buộc mà chính phủ Panama đã mạnh mẽ phủ nhận.

Ông Trump từng tuyên bố rằng Mỹ sẽ giành lại quyền kiểm soát kênh đào nhưng không nói rõ khi nào hoặc bằng cách nào.

Là một chính trị gia có lập trường cứng rắn với Trung Quốc từ khi còn làm thượng nghị sĩ, ông Rubio đã chỉ ra một công ty có trụ sở tại Hong Kong đang vận hành hai cảng ở lối vào Đại Tây Dương và Thái Bình Dương của kênh đào, coi đây là một rủi ro đối với Mỹ vì "họ phải làm bất cứ điều gì chính phủ Trung Quốc yêu cầu".

"Nếu chính phủ Trung Quốc trong một cuộc xung đột ra lệnh đóng cửa kênh đào Panama, họ sẽ phải tuân theo. Và thực tế là tôi không có chút nghi ngờ nào rằng họ đã có kế hoạch dự phòng để làm điều đó. Đây là một mối đe dọa trực tiếp", ông nhận định.

Chính phủ Panama đã nhiều lần mạnh mẽ phủ nhận việc trao quyền vận hành kênh đào cho Trung Quốc và khẳng định rằng họ quản lý kênh đào một cách công bằng cho tất cả các tàu thuyền qua lại.

Trước đó vào ngày 30/1, Tổng thống Panama Jose Raul Mulino tuyên bố sẽ không thảo luận về quyền kiểm soát kênh đào với ông Rubio khi Ngoại trưởng Mỹ đến thăm nước này.

"Kênh đào thuộc về Panama", ông nói với các phóng viên.

Mặc dù kênh đào do Panama vận hành, hai cảng ở hai đầu kênh được quản lý bởi công ty CK Hutchinson có trụ sở tại Hong Kong, trong khi các cảng khác gần đó do các công ty tư nhân từ các quốc gia và vùng lãnh thổ gồm Mỹ, Singapore và Đài Loan điều hành.

Ông Rubio không lặp lại tuyên bố của ông Trump về việc giành quyền kiểm soát kênh đào nhưng khẳng định rằng Mỹ có ý định giải quyết các vấn đề mà tổng thống đã nêu ra, nói rằng tình trạng hiện tại "không thể tiếp tục".

"Tôi có thể nói rằng kênh đào đã nằm trong vòng tay của Trung Quốc rồi", ông Rubio nói, bày tỏ hy vọng rằng vấn đề này sẽ sớm được giải quyết.

Trung Quốc chưa bình luận về phát biểu của ông Rubio.

Trước đó, Trung Quốc đã phản bác mạnh mẽ cáo buộc từ Tổng thống Trump rằng Bắc Kinh đã kiểm soát kênh đào Panama, gọi đây là "thông tin vô căn cứ và mang tính khiêu khích".

Kênh đào Panama, hoàn thành vào năm 1914 bởi Mỹ và chuyển giao cho Panama năm 1999, chiếm khoảng 2,5% thương mại hàng hải toàn cầu mỗi năm.