Mỹ "bênh" chiến dịch quân sự ở Libya, Nga phản đối

Ông Obama đã bảo vệ quyết định của Mỹ can dự vào chiến dịch quân sự ở Libya.

Tổng thống Barack Obama vừa đọc một bài diễn văn truyền hình trên toàn quốc để giải thích quyết định của ông tham gia vào các hoạt động quân sự chống lại lực lượng của nhà lãnh đạo Libya Moammar Gadhafi và phác họa về những mục tiêu của nhiệm vụ này.

Ông Obama đã bảo vệ quyết định của Mỹ can dự vào chiến dịch quân sự ở Libya “là sự can thiệp nhân đạo cần thiết để ngăn chặn thảm sát, nhưng Mỹ không lún sâu vào một cuộc chiến tranh vì những nguy cơ và chi phí cho hoạt động này”.

Tổng thống Mỹ tuyên bố ông Gadhafi “đã đánh mất lòng tin của dân chúng nước ông và tính hợp pháp để lãnh đạo”, và nói thêm rằng “không còn nghi vấn gì là Libya và toàn thế giới sẽ tốt đẹp hơn nếu ông Gadhafi không còn nắm quyền nữa”.

Nhưng ông Obama cho rằng mở rộng sứ mạng quân sự để bao gồm luôn cả việc thay đổi chế độ ở Libya sẽ là một sai lầm. Ông cho biết Ngoại trưởng Hillary Clinton sẽ đi London để hội ý với đại diện của hơn 30 quốc gia và phe đối lập ở Libya về những nỗ lực chính trị nào là cần thiết để làm áp lực với nhà lãnh đạo Libya.

Tổng thống Mỹ lặp lại lời cam kết của ông rằng vai trò của Mỹ sẽ hạn chế, và sẽ không sử dụng đến lực lượng trên bộ nào của Mỹ. Ông nêu ra rằng NATO sẽ tiếp quản việc thực thi vùng cấm bay và bảo vệ dân chúng Libya vào ngày mai, 30/3.

Bài phát biểu của ông Obama được đưa ra 10 ngày sau khi bắt đầu chiến dịch không kích chống lại các lực lượng trung thành với ông Gadhafi và ngay trước trước ngày diễn ra hội nghị 35 quốc gia ở London để thảo luận về tình hình ở Libya và về các phương sách đem lại một sự thay đổi thể chế ở đó.

Bài phát biểu nhắm mục đích giải tỏa những mối lo ngại của các thành viên trong Quốc hội và những người khác đã chỉ trích ông Obama là không làm sáng tỏ các mục tiêu của Mỹ trước khi đưa lực lượng Mỹ tham gia cuộc không kích để hỗ trợ cho phe nổi dậy ở Libya.

Bộ trưởng Quốc phòng Robert Gates hôm qua cho hay dù không phải là “quyền lợi thiết yếu” của Mỹ, Libya là một phần của khu vực có quyền lợi trọng yếu.

Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton nói rằng đất nước Bắc Phi này là một quyền lợi quốc gia quan trọng đối với Anh, Pháp, Italy và các nước đồng minh NATO, cũng như các đối tác Ảrập của Mỹ.

Cùng ngày hôm qua, Thủ tướng Anh David Cameron và Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy đã đưa ra một tuyên bố chung kêu gọi “những người Libya tin rằng Gadhafi đang đưa họ đến một thảm họa hãy thành lập một tiến trình chuyển tiếp”.

Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov thì khẳng định những vụ tấn công của liên minh nhắm vào các lực lượng thân Gadhafi không được nghị quyết của LHQ cho phép. Ông Lavrov gọi các hành động của quốc tế là sự can thiệp vào một cuộc nội chiến.

Nga đã bỏ phiếu trắng khi Hội đồng Bảo an biểu quyết về bản nghị quyết.

Trong khi đó, các quan chức NATO cho rằng trang bị vũ khí cho quân nổi dậy Libya không phải là một chọn lựa ngay cả khi mà các vụ không kích giúp cho phe nổi dậy có thể tiến đến các vùng do quân chính phủ kiểm soát. Theo các tư lệnh NATO, nhiệm vụ duy nhất của họ là “bảo vệ thường dân” như bản nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ qui định.

Liên minh Bắc Đại Tây Dương này đã chính thức nhận lời điều hành chiến dịch quân sự tại Libya. Đứng đầu bộ chỉ huy là tướng Charles Bouchard, người Canada. Trên thực tế, việc chuyển giao quyền chỉ huy nói trên phải mất từ 48 đến 72 giờ mới có thể hoàn thành.

Về tình hình tại chỗ, hôm qua, lực lượng chống chính phủ còn cách thành phố Syrte, quê hương của ông Gadhafi, 140 km. Một ngày trước đó, phe nổi dậy đã chiếm lại Ban Jawwad và khu khai thác dầu hỏa Ras Lanouf.

Tình hình các nước Trung Đông-Bắc Phi

Hôm qua, Quốc hội Syria yêu cầu tổng thống giải thích về các biện pháp cải tổ theo chiều hướng dân chủ và cử hành một phút mặc niệm các nạn nhân Syrie thiệt mạng trong các cuộc xung đột giữa lực lượng an ninh và người biểu tình. Theo nhiều tổ chức, có khoảng 130 người đã thiệt mạng tại thành phố Deraa, miền nam Syria trong tuần qua.

Tại Ai Cập, Hội đồng quân sự tối cao vừa loan báo sẽ tổ chức bầu cử Quốc hội vào tháng 9 và sẽ ấn định ngày bầu cử tổng thống. Kể từ khi cựu tổng thống Hosni Mubarak từ bỏ chính quyền ngày 11/2, Hội đồng quân sự tối cao nắm quyền lãnh đạo Ai Cập. Có tin cho biết cựu tổng thống Mubarak và gia đình vừa bị quản thúc tại gia.

Quốc vương Jordan Abdullah II hôm qua đã kêu gọi đoàn kết dân tộc và cải cách sau các cuộc xung đột đẫm máu giữa những người biểu tình và lực lượng ủng hộ chính phủ cuối tuần trước - hãng tin nhà nước Petra cho biết. “Chúng ta đang nghiêm chỉnh xúc tiến tiến trình cải cách chính trị và chúng ta không có gì phải sợ”, ông nói.