Mỹ - Ấn - Nhật hợp tác để đối phó với Trung Quốc trên biển

Cuộc gặp sẽ diễn ra tại Tokyo vào ngày 7/10 tới, với nội dung tập trung vào thái độ ngày càng kiên quyết của Trung Quốc trên Biển Đông và khu vực châu Á- Thái Bình Dương.

Đại diện phía Mỹ sẽ là ông Kurt Campbell, trợ lý ngoại trưởng phụ trách Đông Á - Thái Bình Dương.

Theo các nguồn tin của chính phủ Ấn Độ, cuộc đối thoại sẽ là cuộc trao đổi thẳng thắn quan điểm của các bên ở Ấn Độ Dương và khu vực châu Á-Thái Bình Dương, cũng như cách thức để tăng cường hợp tác an ninh hàng hải.

Theo báo chí Ấn Độ, cơ chế đối thoại an ninh ba bên Ấn, Mỹ và Nhật được quyết định thàn lập vào lúc Bắc Kinh liên tiếp có những hành động hù dọa các láng giềng, từ Việt Nam, Philippines, cho đến Nhật Bản và mới đây là Ấn Độ.

“Đây là lần đầu tiên mà Ấn Độ, Mỹ và Nhật Bản có một cuộc đối thoại chính thức như vậy”, tờ Hindustan Times của Ấn Độ viết.

Ấn Độ là nước không có bờ biển chung với Trung Quốc nhưng cũng có liên quan, do những quan hệ được tăng cường giữa New Delhi với các quốc gia Đông Nam Á. Hành động phát tín hiệu cảnh cáo của Trung Quốc đối với tàu đổ bộ INS Airavat của Ấn Độ trung tuần tháng 7 vừa qua đã được giới phân tích cho là nhằm lưu ý New Delhi là không nên can thiệp vào Biển Đông.

Vụ tàu đánh cá Trung Quốc cản đường quân hạm Mỹ Impeccable vào năm 2009 ở Biển Đông, vẫn còn nằm trong ký ức của mọi người.

Với Nhật Bản, tàu đánh cá của Trung Quốc cũng đã đâm vào tàu tuần duyên Nhật Bản tại vùng Senkaku/Điếu Ngư vào năm ngoái, làm cho quan hệ Bắc Kinh Tokyo căng thẳng rõ rệt.

Danh mục các hành động buộc các nước khác phải tuân thủ luật lệ của Trung Quốc càng ngày càng dài. Gần đây nhất là vụ Bắc Kinh điều một chiếc tàu ngư chính cỡ lớn xuống tuần tra tại vùng Hoàng Sa, trực tiếp đe dọa các ngư dân Việt Nam. Đó là chưa kể đến một loạt hành động hung hăng nhắm vào tàu thăm dò dầu khí của Việt Nam và Philippines sâu trong vùng đặc quyền kinh tế của hai nước này, nhưng bị Bắc Kinh cho là thuộc chủ quyền lịch sử của họ.

Một số nguồn tin chính phủ New Delhi xác định là sáng kiến đối thoại ba bên được ngoại trưởng Nirupama Rao thông báo trong chuyến thăm Nhật Bản vào ngày 7/4.

Theo Hindustan Times, trên danh nghĩa, cơ chế đối thoại an ninh ba bên này hoàn toàn không nhằm mục tiêu chống lại Trung Quốc.

“Sáng kiến được đưa ra để các nước có dịp thảo luận về các vấn đề chung, từ việc bảo đảm an toàn cho các tuyến đường biển chống lại các mối đe dọa truyền thống và phi truyền thống như cướp biển ở Ấn Độ Dương và Biển Đông, đặc biệt tại vùng eo biển Malacca, cho tới việc phối hợp hỗ trợ nhân đạo trong trường hợp thiên tai”.

Thế nhưng, sáng kiến này lại được thúc đẩy vào lúc Trung Quốc càng lúc càng biểu lộ tham vọng kiểm soát Ấn Độ Dương, tranh giành chủ quyền với Nhật Bản tại biển Hoa Đông và biến Biển Đông thành một vùng nội thủy của họ. Các hành động quyết đoán của Bắc Kinh đối với các nước đang tranh chấp với Trung Quốc càng lúc càng nhiều.

Trong thời gian qua, giới quan sát đã gợi lên một chiến lược của Mỹ, hình thành một vòng cung dân chủ để cân bằng thế lực đang lên của Bắc Kinh. Vòng cung này bao gồm Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản, và Australia.

Nếu cơ chế đối thoại ba bên Mỹ-Ấn-Nhật vận hành tốt, thì khả năng Australia tham gia thêm là điều hoàn toàn có thể xảy ra.