Lybia - căn cứ dự phòng của IS
Tuần trước, bộ phận giám sát các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc đã cảnh báo rằng, Lybia đang nổi lên như một thành trì quan trọng đối với nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
Xe của IS diễu binh ở Sirte, Libya. (Nguồn: AFP)
Các cảnh báo xuất phát từ đánh giá của các quan chức tình báo Mỹ cho rằng, IS đang mở rộng hoạt động sang các quốc gia Bắc Phi.
Sự mở rộng của IS ra bên ngoài khu vực trung tâm hoạt động của nhóm ở Iraq và Syria đã dấy lên câu hỏi về hiệu quả của các đợt không kích từ hơn một năm trước và những nghi ngờ liệu có phải IS đang có dấu hiệu suy yếu. Thực tế, trong những tháng gần đây, IS đã phải trải qua các thất bại quân sự ở phía Đông Bắc Iraq và Syria, nhưng nhóm này cũng thực hiện các cuộc tấn công khủng bố quốc tế quy mô lớn.
Trở lại Libya
Đáng chú ý là khi IS đang phải đối mặt với sự gia tăng sức ép ở Syria thì có nhiều tin tức cho thấy, các chiến binh của tổ chức này đang tìm đến Lybia. Một số quan chức phương Tây cho rằng, nhóm này có thể đang chuẩn bị biến Lybia trở thành một cơ sở dự phòng trong trường hợp thất bại ở Iraq và Syria.
Báo cáo của LHQ cho biết, khoảng 3.500 công dân quốc tịch Lybia đã rời đất nước để tham gia các nhóm thánh chiến ở Syria và Iraq. Trong số đó, 800 người đã trở lại Lybia để tham gia các phong trào ở địa phương. LHQ cho rằng, cần nghiên cứu kỹ việc di chuyển của các chiến binh Lybia để đánh giá các tính toán hiện tại của IS.
Báo cáo của LHQ đánh giá rằng, IS coi Lybia như “một cơ hội tốt nhất” để mở rộng phạm vi kiểm soát từ Iraq và Syria bởi Lybia có vị thế chiến lược ở biển Địa Trung Hải và là một điểm trung chuyển ở Bắc Phi. Bản báo cáo nêu rõ: “Các thủ lĩnh IS ở Iraq và Syria xem Lybia như là cơ hội tốt nhất để mở rộng cái gọi là “Vương quốc Hồi giáo” của chúng. Rõ ràng, IS là một mối đe dọa cả trong ngắn hạn và dài hạn tại Lybia”.
Dấu hiệu của sức mạnh?
Theo tờ Wall Street Journal, lợi dụng tình hình khủng hoảng chính trị ở Lybia trong năm qua, IS đã tăng cường đội ngũ tại Sirte, thành phố ven biển Địa Trung Hải của nước này, từ 200 lên thành 5.000 chiến binh. Sau khi chế độ của Tổng thống Muammar Gaddafi bị lật đổ, xung đột giữa những nhóm chính trị và sắc tộc khác nhau trên cả nước bị đẩy lên cao, là tiền đề để IS gia tăng sự hiện diện ở khu vực này. Đại sứ Lybia tại LHQ Martin Kobler thừa nhận, khi Libya ở trong tình trạng chia rẽ chính trị thì đó là cơ hội vàng cho IS hoạt động.
Chính quyền Lybia nhận định, việc IS chiếm các mỏ dầu mới và nhà máy lọc dầu gần Sirte chỉ còn là vấn đề thời gian. Sirte là cửa ngõ dẫn tới một số giếng dầu và nhà máy lọc dầu lớn ở phía Đông Lybia. Nếu chiếm được thành phố này, IS sẽ kiểm soát các tuyến đường huyết mạch và những giếng dầu lớn.
Tuy nhiên, với việc tìm căn cứ dự phòng ở Lybia, theo nhiều nhà quan sát, IS đang thể hiện sự lớn mạnh và ổn định của mình chứ không phải đang ở trong tình thế thất thủ. Bên cạnh đó, IS đang tập trung mở rộng sự hiện diện bên ngoài Syria và Iraq và phát triển mạng lưới quốc tế của mình.
Vụ đánh bom một máy bay Nga, các cuộc tấn công Paris và mở rộng căn cứ ở Lybia là dấu hiệu cho thấy nhóm này muốn tận dụng sự “thành công” ở Syria và Iraq bằng cách mở rộng tầm quốc tế của mình. Đó không hẳn là dấu hiệu của sự suy yếu.
Theo Thảo Vy/Guardian, Wall Street Journal
Thế giới và Việt Nam