Lựa chọn khó khăn của Tổng thống Ukraine

Sau cuộc hội đàm gay gắt tại Nhà Trắng hôm 28/2, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky càng đối mặt với những lựa chọn khó khăn. Có vẻ những gì ông nói không có thiện cảm với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Hiện giờ, Mỹ đã đình chỉ toàn bộ viện trợ quân sự cho Ukraine, những lựa chọn đó càng mong manh.

Ngay cả một cựu đồng minh thân cận của đảng Cộng hòa Mỹ, Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, cũng đã phản đối ông, cho rằng ông nên từ chức và cử ai đó có thể đàm phán đến, hoặc ông cần phải thay đổi lập trường.

Có nên xin lỗi ông Trump?

Lựa chọn này dường như là lối thoát khả thi nhất của ông Zelensky. Giới chức Ukraine hiện tuyên bố sẵn sàng đàm phán ký kết thỏa thuận khoáng sản với Mỹ và sẵn sàng làm việc dưới sự lãnh đạo mạnh mẽ của Tổng thống Trump để đạt được hòa bình lâu dài.

Trong cuộc hội đàm tại Nhà Trắng, ông Trump nêu rõ rằng hiện giờ ông Zelensky không có quân bài nào trong tay và rằng việc ông từ chối đàm phán với Nga là "đánh cược với Thế chiến 3, đánh cược với mạng sống của hàng triệu người".

Lá bài khả thi duy nhất hiện nay của Ukraine là thỏa thuận khoáng sản với Mỹ khi chính quyền của ông Trump tiếp tục theo đuổi thỏa thuận này.

Ông Zelensky có lẽ sẽ không muốn đưa ra một lời xin lỗi chính thức với ông Trump sau những gì Ukraine đã trải qua trong cuộc xung đột kéo dài hơn 3 năm với Nga. Tuy nhiên, ông phải tìm kiếm những từ ngữ đủ để xoa dịu ông Trump.

Ông cũng có thể phải chấp nhận lệnh ngừng bắn theo các điều kiện của ông Trump ngay cả khi ông vẫn tin rằng hòa bình còn "rất, rất xa".

Từ chức theo đề nghị?

Ông Trump mới đây gọi ông Zelensky là "nhà độc tài không qua bầu cử' với lý do nhiệm kỳ của ông thực tế đã hết từ tháng 5 năm ngoái.

Bất chấp sức ép từ Nga và giới chức Mỹ, ông Zelensky khẳng định sẽ không từ chức. Quốc hội Ukraine cũng bỏ phiếu công nhận tính chính danh của ông Zelensky trong thời chiến.

Ông Zelensky cho biết, ông chỉ sẵn sàng từ chức trong trường hợp Ukraine có được hòa bình hoặc được kết nạp vào NATO. Tuy nhiên, chính quyền của ông Trump nêu rõ, Ukraine đừng nghĩ đến việc gia nhập NATO, cho rằng kịch bản này và kịch bản khôi phục toàn bộ lãnh thổ là "không thực tế".

Ukraine có thể dựa vào châu Âu?

Một số quan chức Ukraine tuyên bố nước này vẫn có thể cầm cự trong một thời gian nhất định kể cả không có viện trợ của Mỹ. Mặc dù vậy, các báo cáo cho thấy, việc Mỹ đình chỉ viện trợ tên lửa, pháo phòng không sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến năng lực chiến đấu của Ukraine trong dài hạn.

Nghị sĩ Ukraine Fedir Venislavskyi nói, họ có thể duy trì tốc độ chiến đấu trong khoảng 6 tháng, nhưng chỉ Mỹ mới có thể cung cấp cho Ukraine hệ thống phòng không và hệ thống tên lửa tầm xa.

Các nước châu Âu đã có sự chuẩn bị cho kịch bản Mỹ cắt viện trợ cho Ukraine. Họ tăng ngân sách quốc phòng, cam kết tiếp tục ủng hộ Ukraine. Tuy nhiên, họ thừa nhận các cam kết an ninh của Mỹ vẫn rất quan trọng nếu lệnh ngừng bắn thực thi ở Ukraine.

Thủ tướng Ukraine Denis Shmyhal mô tả những đảm bảo an ninh của Mỹ có ý nghĩa sống còn đối với Ukraine và toàn bộ lục địa.

Do vậy, ông Zelensky không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tìm cách hàn gắn mối quan hệ với chính quyền của ông Trump, đáp ứng những yêu cầu của Washington.