Liên minh châu Âu cam kết hỗ trợ tốt nhất cho ngành năng lượng của Việt Nam

Khẳng định trên được đưa trong chuyến thăm và làm việc của phái đoàn Liên minh châu Âu (EU) và Bộ Công thương tại tỉnh Gia Lai ngày 21/11. Dẫn đầu chuyến thăm cấp cao là Thứ trưởng Bộ Công thương Đặng Hoàng An, Đại sứ EU tại Việt Nam Giorgio Aliberti, Đại sứ Pháp tại Việt Nam Nicolas Warnery. Cùng tham dự chuyến thăm còn có Giám đốc quốc gia của Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) tại Việt Nam Hervé Conan, các đại diện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Đoàn công tác đã đến thăm Dự án Nhà máy thủy điện Ialy mở rộng và Trạm Biến áp 500 kv Pleiku. Đây là dịp để các nhà ngoại giao hàng đầu của EU tại Việt Nam trực tiếp chứng kiến sự hợp tác giữa EU và Việt Nam trong lĩnh vực năng lượng, chia sẻ các hỗ trợ của Liên minh châu Âu và các quốc gia thành viên cho quá trình chuyển đổi năng lượng bền vững tại Việt Nam. Chuyến thăm cũng là dịp để các bên lắng nghe những vướng mắc trong việc triển khai dự án Ialy mở rộng và tìm cách tháo gỡ các khó khăn này.

Liên minh châu Âu đã và đang hỗ trợ tích cực cho Việt Nam phát triển năng lượng bền vững, thúc đẩy các nguồn năng lượng sạch thông qua các cách thức như hỗ trợ cho vay ưu đãi, tư vấn kỹ thuật và chính sách.

"Chúng tôi vui mừng có mặt tại đây là để hỗ trợ các bạn, hỗ trợ các công việc đang được triển khai", Đại sứ EU Giorgio Aliberti nhấn mạnh trong buổi làm việc với Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai về tình hình phát triển các dự án điện trong địa bàn tỉnh.

Ông Aliberti cho hay, EU đang tập trung mạnh vào chuyển đổi xanh, mà tương lai chuyển đổi xanh là năng lượng tái tạo. Gia Lai là tỉnh có tiềm năng rất lớn về thủy điện, năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió, điện khối. Đại sứ Aliberti khẳng định EU đã và đang hợp tác chặt chẽ với các đối tác như Pháp, Cơ quan phát triển Pháp và các thành viên khác trong Nhóm châu Âu (Team Europe) nhằm chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ kỹ thuật để giúp Việt Nam chuyển dịch sang năng lượng sạch.

Đồng quan điểm với Đại sứ EU, Đại sứ Pháp tại Việt Nam Nicolas Warnery khẳng định Pháp cố gắng huy động tất cả các công cụ để giúp Việt Nam phát triển năng lượng bền vững. Ông nói thêm, Pháp hiện có nhiều doanh nghiệp đầu tư tại Việt Nam, sẵn sàng tham gia và đóng vai trò quan trọng trong việc hợp tác về năng lượng.

Một dự án tiêu biểu về hợp tác năng lượng giữa EU và Việt Nam là Dự án Nhà máy thủy điện Ialy mở rộng công suất 360MW đang được triển khai trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Dự án do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) làm chủ đầu tư, trong đó 70% là vốn vay ưu đãi không bảo lãnh Chính phủ từ Cơ quan Phát triển Pháp (AFD). EVN và AFD đã ký Thỏa ước tín dụng khoản vay nước ngoài trị giá 74,7 triệu euro hồi tháng 6/2021. Công trình được khởi công năm 2021 và theo kế hoạch hoàn thành vào cuối năm 2024.

Bất chấp những ảnh hưởng do dịch Covid-19 và giá nhiên liệu tăng cao do xung đột Nga - Ukraine kéo dài, nhiều hạng mục thi công tại dự án Ialy mở rộng đều đạt hoặc vượt tiến độ. Tuy nhiên, dự án hiện đang gặp vướng mắc về thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng tại tỉnh Gia Lai.

Theo EVN, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản ngày 22/7 chấp thuận chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng rừng để thực hiện dự án Ialy mở rộng. Tuy nhiên, tỉnh Gia Lai có ý kiến rằng chưa đủ cơ sở thực hiện do quy hoạch lâm nghiệp quốc gia 2021-2030 chưa được Thủ tướng phê duyệt. EVN khẳng định, nếu việc bàn giao mặt bằng không được thực hiện sớm, dự án sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng về tiến độ và việc vay vốn.

Chia sẻ tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Công thương Đặng Hoàng An chúc mừng Gia Lai đã đạt được các kết quả tốt trong việc phát triển các dự án điện, lưới điện nông thông và năng lượng tái tạo. Ông cho rằng Gia Lai đang tận dụng tốt tiềm năng về thủy điện, điện gió, điện mặt trời. Ông nói thêm, Gia Lai rất có tiềm năng về điện sinh khối và cần đẩy mạnh sử dụng sinh khối để sản xuất điện.

Ông An khẳng định chuyển dịch năng lượng là công việc rất quan trọng nên không thể thiếu hỗ trợ từ các nước và các tổ chức quốc tế. Ông cảm ơn sự trợ giúp của EU trong lĩnh vực này và bày tỏ mong muốn EU tiếp tục gia tăng hỗ trợ, cho vay vốn để phát triển các nguồn năng lượng bền vững, năng lượng tái tạo. Thứ trưởng Đặng Hoàng An cũng đề nghị tỉnh Gia Lai xem xét tháo gỡ giải quyết các vướng mắc tại dự án Ialy mở rộng nhằm đảm bảo tiến độ của dự án, tránh những thiệt hại lớn do sự chậm trễ gây ra.

Giám đốc quốc gia của Cơ quan Phát triển Pháp tại Việt Nam Hervé Conan cho rằng Gia Lai là địa phương điển hình trong nỗ lực hợp tác giữa Pháp và Việt Nam trong lĩnh vực năng lượng, với 3 dự án đang được triển khai tại tỉnh. Riêng với dự án nhà máy Ialy mở rộng, ông Conan hi vọng những khó khăn sẽ sớm được giải quyết nhà máy đi vào hoạt động vào cuối năm 2024. Ông Conan lưu ý thêm, các dự án phát triển điện rất quan trọng và sự tham gia của các công ty tư nhân vào lĩnh vực này cũng thiếu yếu.

Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Trương Hải Long ghi nhận các chia sẻ và khuyến nghị của các bên. Tỉnh sẽ phối hợp với các bên để tháo gỡ các khó khăn đối với dự án nhà máy Ialy mở rộng cũng như một số dự án khác để phát triển ngành công nghiệp năng lượng tái tạo.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Hồ Phước Thành kiến nghị, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công thương xem xét rà soát, cập nhật tiềm năng, hiện trạng phát triển và danh mục các dự án năng lượng tái tạo (đặc biệt là các dự án điện gió) đã được đề xuất quy hoạch trên địa bàn tỉnh Gia Lai vào Quy hoạch Điện III để triển khai đầu tư phát triển trong giai đoạn quy hoạch. Có như vậy, Gia Lai mới từng bước thoát khỏi tỉnh nghèo tạo bước đột phá trong thời gian tới.