Hé lộ đề xuất thỏa thuận đất hiếm của Ukraine với chính quyền Biden

Trong một cuộc phỏng vấn với CNBC vào ngày 10/4, cựu Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken xác nhận, lời đề nghị từ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky về thỏa thuận khoáng sản với Mỹ đã được đưa ra trong thời gian ông làm ngoại trưởng dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden.

Chính quyền Mỹ đương nhiệm đang nỗ lực hoàn tất một thỏa thuận với Ukraine, mà Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ cho phép Washington thu hồi số tiền đã chi trong nhiều năm để hỗ trợ Kiev trong cuộc xung đột với Nga. Tuy nhiên, thỏa thuận này không cung cấp bảo đảm an ninh cho Ukraine.

Theo ông Blinken, chính quyền Biden đã có cách tiếp cận khác đối với thỏa thuận đất hiếm do Tổng thống Zelensky đưa ra.

"Một phần trong kế hoạch chiến thắng mà ông Zelensky đưa ra trong 6 tháng cuối nhiệm kỳ của chúng tôi bao gồm việc chúng tôi hợp tác với họ về đất hiếm và các khoáng sản quan trọng", ông Blinken nói với nhà báo Andrew Ross Sorkin.

Ông Blinken cho biết chính quyền Biden đã nhắm đến mục tiêu thúc đẩy đầu tư vào Ukraine vì lợi ích chung của cả hai quốc gia. Tuy nhiên, ông chỉ trích đề xuất của chính quyền Trump "về cơ bản không có sự bảo vệ" dành cho Ukraine.

Tài liệu do Washington đệ trình vào tháng 3 được cho là cấp cho các doanh nghiệp Mỹ quyền tiếp cận rộng rãi vào nền kinh tế Ukraine nhưng không có sự đảm bảo về an ninh. Nhà Trắng cho rằng các lợi ích của Mỹ sẽ đóng vai trò là một hình thức bảo vệ trên thực tế.

Trong khi đó, Tổng thống Zelensky đã tìm kiếm sự đảm bảo về an ninh của phương Tây như một điều kiện tiên quyết để ký hiệp ước hòa bình với Moscow. Các đề xuất của ông Zelensky gồm việc NATO kết nạp Ukraine ngay lập tức, việc Kiev mua vũ khí hạt nhân và triển khai tên lửa tầm xa của phương Tây trên lãnh thổ Ukraine, nhắm vào Nga.

Các cuộc đàm phán về một thỏa thuận khoáng sản đã bắt đầu vào những tuần đầu tiên trong nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của ông Trump, với ít nhất hai dự thảo đề xuất đã bị hủy bỏ.

Mỹ và Ukraine dường như đã gần hoàn tất một thỏa thuận trong chuyến thăm Washington của ông Zelensky vào cuối tháng 2. Tuy nhiên, việc ký kết theo kế hoạch đã bị hủy bỏ sau khi  ông Zelensky công khai đặt câu hỏi về cách tiếp cận của Trump đối với Nga, dẫn đến việc phái đoàn Ukraine bị yêu cầu rời khỏi Nhà Trắng.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova ngày 11/4 tuyên bố, Mỹ đã "lợi dụng" Tổng thống Zelensky để tiếp cận nguồn khoáng sản của Ukraine và bây giờ dường như quay lưng lại với nhà lãnh đạo Ukraine.

"Họ đã lợi dụng ông ấy và đang phủi sạch bàn tay của họ khỏi ông ấy", bà Zakharova cho biết.

Bà Zakharova cũng bình luận trên kênh Telegram cá nhân rằng, cựu Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã xác nhận chính Tổng thống Zelensky đã đề nghị Mỹ tiếp cận các nguồn tài nguyên thiên nhiên của Ukraine để đổi lấy thêm viện trợ quân sự.