Hamas từng tính "luồn sâu, bám rễ" trong vụ tấn công bất ngờ Israel?

Theo Washington Post, những bằng chứng đầu tiên về chiến lược nói trên đến từ thi thể các thành viên Hamas, gồm bản đồ, bản vẽ, ghi chú và vũ khí mà họ mang theo.

Tại Beeri, một thị trấn bị Hamas tấn công vào ngày 1/10, một thành viên Hamas thiệt mạng có một cuốn sổ đầy những câu kinh Quoran với những mệnh lệnh như: "Hạ càng nhiều người, bắt càng nhiều con tin càng tốt".

Những người khác được trang bị bình gas, còng tay và lựu đạn nhiệt áp được thiết kế để ngay lập tức phá hủy các ngôi nhà.

Mỗi phần bằng chứng giống như một mảnh ghép góp phần phác thảo lên một chiến dịch tấn công khiến tình báo Israel bất ngờ và trở tay không kịp hồi đầu tháng trước.

Năm tuần sau, các chuyên gia nhận định, Hamas không chỉ có mục đích tấn công các khu vực do Israel kiểm soát, mà dường như còn muốn châm ngòi cho một cuộc xung đột có thể lan rộng khắp khu vực.

Theo hơn 10 quan chức và cựu quan chức tình báo, an ninh từ 4 quốc gia châu Âu và Trung Đông, Hamas bị nghi đã có ý định thực hiện một cuộc tấn công quy mô lịch sử, khiến cho Israel đáp trả dữ dội trên quy mô lớn.

Các bằng chứng mới thu thập được cho thấy Hamas tính thọc sâu hơn nữa vào lãnh thổ do Israel kiểm soát. Một số thành viên Hamas mang theo đủ đồ ăn, đạn dược và thiết bị có thể sử dụng trong vài ngày.

Họ dự kiến sẽ tiến tiếp về phía trước nếu làn sóng tấn công ban đầu thành công, dường như nhằm vào các thành phố lớn.

Lực lượng tấn công của Hamas ngày 7/10 đã tiến được tới Ofakim, một thị trấn cách Dải Gaza khoảng 24km. Theo 2 quan chức tình báo cấp cao Trung Đông và 1 cựu quan chức Mỹ, một đơn vị mang theo thông tin trinh sát và bản đồ cho thấy ý định của Hamas là tiếp tục tấn công đến biên giới Bờ Tây, nơi chính quyền Palestine đang quản lý.

Hamas những tháng qua tăng cường liên hệ với các lực lượng vũ trang ở Bờ Tây nhưng không thông báo trước cho những nhóm này về kế hoạch tấn công ngày 7/10.

Cựu quan chức Mỹ cho biết: "Nếu điều đó xảy ra, đó sẽ là một chiến thắng tuyên truyền to lớn - một đòn mang tính biểu tượng chống lại Israel mà còn gây bất lợi cho chính quyền Palestine (trong việc cạnh tranh tầm ảnh hưởng)".

Sau khi vụ tấn công xảy ra, nhiều quan chức Hamas thậm chí bày tỏ ngạc nhiên với quy mô của đòn đột kích. Tuy nhiên, Hamas hiểu rằng cuộc tấn công sẽ mang lại nhiều thứ hơn là chỉ hơn 200 con tin.

Quan chức Hamas Basem Naim thừa nhận rằng, họ đã lường trước được phản ứng mạnh mẽ của Israel nhưng nói rằng họ không có lựa chọn khi trong thời gian qua, dân định cư Do Thái đuổi người Palestine khỏi nơi cư trú, cũng như tiến vào thánh đường Hồi giáo al-Aqsa ở Jerusalem.

"Chúng tôi biết sẽ có phản ứng dữ dội. Nhưng chúng tôi không có lựa chọn nào khác", ông nói.

Ghazi Hamad, thành viên cơ quan chính trị Hamas, thừa nhận nhóm này hiểu rõ về viễn cảnh dân thường Gaza sẽ thiệt mạng số lượng lớn trước sự phản ứng quyết liệt của Israel.

Theo các chuyên gia an ninh, đây có thể được xem là sự đánh đổi của Hamas để kích hoạt một làn sóng phản kháng bạo lực trong khu vực, nhằm khiến các đồng minh của lực lượng này tại Trung Đông cùng can thiệp và chống lại Israel.

Thời gian qua, các nhóm Hezbollah ở Li Băng và Houthi ở Yemen đã thực hiện các vụ tấn công nhằm vào mục tiêu của Israel. Ngoài ra, Hamas dường như còn muốn phá vỡ nỗ lực bình thường hóa quan hệ giữa Israel và các nước Ả-rập.

Âm thầm lên kế hoạch

Theo giới tình báo phương Tây, Hamas đã lên kế hoạch thực hiện cuộc tấn công lịch sử ngày 7/10 từ hơn một năm trước. Các quan chức Hamas đã cố gắng che giấu việc chuẩn bị, trong một nỗ lực qua mặt tình báo Israel.

Trên khắp Dải Gaza, Hamas đã tiến hành các cuộc tập trận quân sự trên và dưới mặt đất. Các thành viên Hamas được huấn luyện với súng trường AK-47 nhập khẩu, súng ngắn, súng phóng lựu phóng tên lửa và đạn nhiệt áp tạo ra sóng áp suất mạnh và hỏa hoạn dữ dội.

Các quan chức tình báo phương Tây và Trung Đông cho biết, khi huấn luyện, họ cẩn thận xem xét kỹ lưỡng các trung tâm dân cư và căn cứ quân sự để tạo ra một ma trận mục tiêu tiềm năng.

Để có được thông tin tình báo chi tiết, Hamas đã triển khai máy bay không người lái giám sát giá rẻ để tạo ra bản đồ về các thị trấn và cơ sở quân sự của Israel trong phạm vi vài km gần hệ thống hàng rào trị giá 1 tỷ USD mà Israel xây dựng xung quanh Gaza.

Các quan chức tình báo cho biết, nhóm đã thu thập thêm thông tin từ những người lao động Gaza được phép vào khu vực Israel kiểm soát vào ban ngày để làm việc.

Hamas cũng theo dõi các trang web của Israel, nghiên cứu nghiên cứu các bức ảnh bất động sản và các bài đăng trên mạng xã hội mô tả cuộc sống tại các khu dân cư cũng như cách bố trí các tòa nhà và nhà ở.

Ali Soufan, cựu quan chức FBI, cho biết, việc thu thập thông tin tình báo không đặc biệt phức tạp nhưng có phương pháp.

"Nếu bạn đang ở trong tù, bạn sẽ nghiên cứu hệ thống an ninh nhà tù. Đó là những gì Hamas đã làm trong 16 năm qua. Thông tin tình báo trên mặt đất của họ tốt hơn nhiều so với bất cứ thứ gì mà người Iran có thể cung cấp cho họ", ông Soufan nói.

Đánh lạc hướng Israel

Hamas đã giữ kín bí mật về cuộc tấn công tới mức chỉ một số lượng nhỏ nắm được. Họ không chia sẻ cho giới lãnh đạo chính trị của Hamas và cả các đồng minh như Iran hay Hezbollah.

Theo tình báo Israel, kiến trúc sư trưởng của kế hoạch tấn công được cho là Yehiya Sinwar - lãnh đạo quân sự của Hamas.

Từng bị Israel giam giữ 2 thập niên, Sinwar thông thạo tiếng Do Thái và tự nhận là người nghiên cứu văn hóa chính trị cũng như truyền thông tin tức của Israel. Hiểu rõ về đối thủ, Sinwar cùng các lãnh đạo Hamas đã phát đi những thông điệp có tính đánh lạc hướng Israel.

Đó là thông điệp mà người Israel muốn nghe rằng: Hamas không muốn thêm một cuộc chiến nào nữa, Michael Milshtein, cựu giám đốc phụ trách các vấn đề Palestine tại cơ quan tình báo quân sự của Israel, cho biết.

Để thể hiện điều này, các cuộc đụng độ giữa Hamas và Israel đã không còn nổ ra sau năm 2021. Đặc biệt, Hamas đã kiềm chế không tham gia khi nhóm đồng minh của họ ở Gaza, PIJ, bắn rocket và giao chiến với Israel.

Đối với nhiều người Israel, đó là bằng chứng nữa cho thấy Hamas đã thay đổi và không còn tìm kiếm một cuộc xung đột đẫm máu nữa. Một số báo cáo cho rằng các quan chức Hamas được cho còn chuyển thông tin tình báo về PIJ cho người Israel để củng cố ấn tượng rằng họ đang hợp tác.

Dù thỉnh thoảng vẫn phát đi các thông điệp chống Israel nhưng Hamas bày tỏ cam kết trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng của Gaza và cải thiện tình hình kinh tế cho 2 triệu cư dân tại dải đất hẹp.

Kể từ năm 2020, Liên minh Châu Âu và các nhà tài trợ quốc tế khác đã hỗ trợ hàng chục dự án mới, từ trường học, cơ sở thể thao dành cho thanh thiếu niên đến đường sá và nhà máy xử lý nước thải.

Để âm thầm ủng hộ sự phát triển kinh tế của Gaza, Israel đã đồng ý cấp giấy phép lao động cho tối đa 20.000 lao động Gaza.

Sự yên bình ở khu vực giáp với Gaza trong một thời gian dài dường như đã khiến Israel mất cảnh giác, khi quân đội nước này đánh giá Hezbollah là mối đe dọa lớn hơn, cũng như tập trung vào các cuộc xung đột với người Palestine ở Bờ Tây mà Israel đang kiểm soát.

Nỗ lực đánh lạc hướng của Hamas đã thành công, và Israel đã mất cảnh giác khi Hamas vẫn tiếp tục huấn luyện binh sĩ tại Gaza.

Để ngăn lực lượng tình báo hiện đại của Israel phát hiện mối đe dọa, Hamas sử dụng những công nghệ cũ như radio cầm tay, mạng dây trong đường hầm và các biện pháp liên lạc mà thiết bị hiện đại Tel Aviv không thể nghe được.

Cuộc tấn công bất ngờ

Ngày 7/10, Hamas mở cuộc tấn công ồ ạt Israel, đồng thời bắn ít nhất 3.000 quả rocket vào lãnh thổ Tel Aviv kiểm soát. Hàng nghìn thành viên Hamas tiến qua hàng rào bằng đường bộ, đường không và đường biển.

Hamas dùng UAV làm mù cảm biến tại khu vực giáp Gaza, cũng như các chốt súng máy tự động, đồng thời sử dụng chất nổ và máy ủi để làm nổ tung các lỗ trên bức tường ranh giới Israel xây nên.

Hamas xuyên qua 30 địa điểm dọc theo hàng rào và tấn công các căn cứ quân sự cũng như các thị trấn gần Gaza trong vài phút.

Đây được xem là cuộc tấn công dữ dội nhất trong lịch sử gần đây của Israel. Có 22 ngôi làng bị tấn công và tàn phá, 1.200 người chết, hơn 200 người bị bắt làm con tin, chủ yếu là dân thường.

Tuy nhiên, kế hoạch tiến sâu hơn nữa của Hamas đã bất thành do vấp phải phản kháng quyết liệt từ Israel. Nhiều thành viên Hamas, bao gồm các chỉ huy, quyết định quay trở lại Gaza, mang theo các con tin.

Khoảng 1.500 thành viên Hamas thiệt mạng và thi thể, điện thoại, vũ khí họ sử dụng đã trở thành một nguồn tin tình báo cho Israel. Ngoài ra, những người bị bắt cũng tiết lộ những thông tin sau khi bị hỏi cung.

Kết quả điều tra cho thấy nỗ lực thu thập thông tin tình báo của Hamas trước các cuộc tấn công. Một số thành viên thiệt mạng đã mang theo những bản đồ có độ phân giải cao, dường như được tạo ra bởi máy bay không người lái ở tầm thấp.

Một đội xung kích đã được trang bị các bản đồ dựa trên vệ tinh, có đánh dấu các tuyến đường từ quận Shejaiya của Gaza đến điểm vi phạm gần nhất trong hàng rào, có tên là "ngã tư Malakeh".

Các bản đồ làm nổi bật hướng tấn công của nhóm, thông qua 2 điểm. Các địa điểm được chỉ định mang tên "Phục kích 1" và "Phục kích 2," được ghi chú trên các con đường chính xung quanh. Đây là nơi mà Hamas tạo ra rào cản và bẫy để ngăn nỗ lực giải cứu.

Một đơn vị khác mang theo danh sách dài các loại vũ khí và đạn dược của Israel mà Hamas dự định tịch thu tại Alumim, khu vực mà lực lượng này không thể xâm nhập.

Theo giới chức Israel, Hamas đã chuẩn bị cho giai đoạn 2 của cuộc tấn công, bao gồm tiến tới các thành phố lớn và căn cứ quân sự chính. Tuy nhiên, kế hoạch đã không thành khi họ không thể chọc sâu hơn nữa.

Vì vậy, hiện cũng không rõ liệu Hamas sẽ làm gì nếu họ tiến được tới Bờ Tây. Hamas tuyên bố họ bắt dân thường để đổi lấy những người Palestine đang bị Israel giam giữ. Điều này cho thấy, Hamas dường như không tin rằng các đơn vị đột kích đạt được mục tiêu ban đầu.

Mặt khác, Hamas dường như đã hiểu rõ Israel sẽ có phản ứng mạnh mẽ nhưng họ chấp nhận điều này. Hamas coi đây là một thắng lợi chiến lược, theo chuyên gia Rita Katz, giám đốc SITE, tổ chức nghiên cứu về chủ nghĩa cực đoan.

Bà cho rằng, Hamas đã thành công trong việc thu hút sự chú ý của toàn thế giới nhằm vào cuộc xung đột với Israel.

"Đây là lần đầu Hamas thu hút được sự chú ý ở mức độ toàn cầu như vậy. Họ đặt Israel vào tâm điểm tranh luận và đó chính xác là điều họ muốn", bà nói.