Giải mật quả bom hạt nhân đầu tiên trong kho vũ khí Liên Xô

Theo RT, sau khi Mỹ ném bom nguyên tử xuống 2 thành phố Nhật Bản là Hirosima và Nagasaki vào tháng 8/1945, Liên Xô khi đó nhận thấy họ cần phát triển vũ khí tương tự để đảm bảo thế cân bằng với Mỹ. Các tài liệu mới được giải mật gần đây đã tiết lộ về quá trình các nhà khoa học Liên Xô hoàn thành nhiệm vụ nói trên chỉ 4 năm sau đó.

Quả bom hạt nhân đầu tiên của Liên Xô có tên là RDS-1 và Pervaya Molniya (nghĩa là tia chớp đầu tiên), được thử nghiệm thành công ngày 29/8/1949 tại một bãi thử ở thị trấn Semipalatinsk, Cộng hòa Xô viết Kazakhstan. Sau sự kiện này, Liên Xô trở thành nước thứ 2 sở hữu vũ khí hạt nhân. 

Các tài liệu mới được cơ quan hạt nhân Nga Rosatom giải mật bao gồm hàng chục trang văn bản cùng nhiều bức ảnh của vũ khí này khi nó trong giai đoạn phát triển.

Theo RT, dự án tham vọng này đã trở thành một cuộc đua thực sự với thời gian của các nhà khoa học Liên Xô thời bấy giờ vì họ không chỉ phải đạt được hạn chót do chính phủ đề ra, mà toàn bộ quá trình phát triển và nghiên cứu phải tuyệt mật.

Ngay cả mệnh lệnh chính phủ về việc phát triển RDS-1 cũng được mã hóa cẩn thận, theo Rosatom.

Cụ thể, ba trang của tài liệu trên đã chỉ đạo giám đốc Cục Chế tạo số 11 Pavel Zernov chế tạo "động cơ phản lực C (RDS)” với 2 biến thể dùng “nhiên liệu nặng (C-1) và nhiên liệu nhẹ (C-2)" với sự giám sát của Phòng thí nghiệm số 2 thuộc Học viện Khoa học Liên Xô.

Cách diễn đạt của văn bản này dường như cho thấy nó không liên quan tới vũ khí hạt nhân, tuy nhiên, theo RT, “động cơ phản lực C” ám chỉ quả bom hạt nhân, trong khi nhiên liệu nặng và nhiên liệu nhẹ lần lượt là plutonium làm giàu và uranium làm giàu.

Các nhà khoa học nhận nhiệm vụ phải báo cáo cho chính phủ thường xuyên mỗi tháng về tiến trình chế tạo bom. Mặt khác, tên của họ cũng không được công khai mà chỉ được nhắc tới với chữ cái đầu tiên cùng tên đệm trong các văn bản. Các ký tự này được viết bằng tay.

Các tài liệu mới được giải mật còn lại đã tiết lộ về các quá trình khác nhau liên quan tới chương trình vũ khí hạt nhân đầu tiên của Liên Xô, được coi là mở đầu cho lịch sử của công nghiệp hạt nhân của khối cũng như của Nga.

Các văn bản cũng hé lộ cách Liên Xô đo đạc các chỉ số trong vụ thử bom hạt nhân RDS-1 năm 1946 để thu được tối đa thông tin cần thiết cho quá trình chế tạo.

Theo Sputnik, vụ thử nghiệm bom hạt nhân năm 1949 của Liên Xô làm thay đổi đáng kể cán cân quyền lực hậu Thế chiến II và phá vỡ thế độc quyền của Mỹ về vũ khí hạt nhân. Nó cũng khiến cho Mỹ bất ngờ vì họ không lường trước được về năng lực quân sự của Liên Xô thời bấy giờ. 

Đức Hoàng

Theo RT